ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ - ΑΠ Απόφαση 374 / 2015 Ελαφρυντικές περιστάσεις, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Υπέρβαση εξουσίας, Ποινή,

Απόφαση 374 / 2015    (Ζ, ΠΟΙΝΙΚΕΣ)
Ελαφρυντικές περιστάσεις, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Υπέρβαση εξουσίας, Ποινή, Ναρκωτικά.
Περίληψη:

Δικαστήριο που δέχεται ότι ο δράστης διακινήσεως ναρκωτικών ουσιών ήταν τοξικομανής και, παραλλήλως, του αναγνωρίζει και άλλα ελαφρυντικά από τα οριζόμενα στο άρθρο 84 παρ. 2 του ΠΚ, αλλά, παρά ταύτα, του επιβάλλει το ανώτερο όριο της προβλεπόμενης ποινής για τον τοξικομανή δράστη χωρίς να προβεί σε μείωση αυτής, λαμβάνοντας υπόψη και τα άλλα ελαφρυντικά, υπερβαίνει αρνητικά την εξουσία του, πέραν του ότι εσφαλμένα εφαρμόζει την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 83 του ΠΚ. Αναιρεί, ως προς τη διάταξη αυτής περί επιβολής ποινής, απόφαση, με την οποία σε τοξικομανή δράστη διακινήσεως ναρκωτικών, στον οποίο είχαν αναγνωρισθεί και τρία, ακόμη, ελαφρυντικά, επιβλήθηκε ποινή φυλακίσεως 5 ετών, το ανώτερο, δηλαδή, της προβλεπόμενης από το άρθρο 30 παρ. 4 ν. 4139/2013, και παραπέμπει.


Αριθμός 374/2015

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Ζ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Παναγιώτη Ρουμπή, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Γιαννακόπουλο - Εισηγητή, Βασίλειο Καπελούζο και Αγγελική Αλειφεροπούλου, (σύμφωνα με την υπ' αριθμό 48/2015 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), κωλυομένου του Αρεοπαγίτη Πάνου Πετρόπουλου, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 11 Μαρτίου 2015, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θεοδώρου (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Ι. Τ. του Π., κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από ...., για αναίρεση της υπ' αριθ. 4322/2013 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών.
Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 6 Μαΐου 2014 αίτηση αναίρεσης μετά των από 5 Ιανουαρίου 2015 προσθέτων λόγων τα οποία καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 491/2014.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 33 παρ. 1 στοιχ. γ και 2 του ν. 4139/2013 "νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις": "Μετά την ολοκλήρωση με επιτυχία του εγκεκριμένου κατά νόμο συμβουλευτικού ή θεραπευτικού προγράμματος σωματικής αποτοξίνωσης με ή χωρίς υποκατάστατα και σωματικής και ψυχικής απεξάρτησης, που πιστοποιείται εγγράφως από τον επιστημονικό διευθυντή του οικείου προγράμματος: 1. γ) Το δικαστήριο αναγνωρίζει ελαφρυντική περίσταση κατά την επιμέτρηση της ποινής υποχρεωτικά στον δράστη που έχει τελέσει εγκλήματα από αυτά που αναφέρονται στα άρθρα 31 και 32 και δυνητικά στις λοιπές περιπτώσεις εγκλημάτων. 2. Όποιος έχει βεβαίωση ολοκλήρωσης εγκεκριμένου κατά νόμο συμβουλευτικού ή θεραπευτικού προγράμματος σωματικής αποτοξίνωσης με ή χωρίς υποκατάστατα και σωματικής και ψυχικής απεξάρτησης, θεωρείται ότι κατά την εισαγωγή του για θεραπεία είχε αποκτήσει την έξη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών". Περαιτέρω, κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του ίδιου νόμου, "όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 21, 22 και 23, διακινεί παράνομα ναρκωτικά, τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον οκτώ (8) ετών και με χρηματική ποινή μέχρι τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ". Κατά δε το άρθρο 30 παρ. 1 και 4 περ. β αυτού: "1. Όσοι απέκτησαν την έξη της χρήσης ναρκωτικών και δεν μπορούν να την αποβάλουν με τις δικές τους δυνάμεις, υποβάλλονται σε ειδική μεταχείριση κατά τους όρους του άρθρου αυτού και των άρθρων 31-35. 4. Δράστης, στο πρόσωπο του οποίου κατά το χρόνο της πράξης συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1, αν είναι υπαίτιος τέλεσης: β) Των πράξεων του άρθρου 20 τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους". Η διάρκεια, λοιπόν, της ποινής φυλακίσεως δράστη διακινήσεως ναρκωτικών ουσιών, που δεν υπάγεται, όμως, σε κάποια από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 21, 22 και 23, δεν είναι μικρότερη από ένα (1) έτος και δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη. Εξάλλου, όταν συντρέχουν περισσότερες ελαφρυντικές περιστάσεις, ναι μεν η μείωση της ποινής γίνεται μία φορά, το δικαστήριο, όμως, κατά την επιμέτρηση της, λαμβάνει υπόψη του, μέσα στα όρια της ελαττωμένης ποινής, και το γεγονός της συνδρομής των περισσοτέρων ελαφρυντικών περιστάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 85 ΠΚ. Ακόμη, κατά το άρθρο 83 του ΠΚ, "όπου στο γενικό μέρος προβλέπεται ποινή ελαττωμένη χωρίς κανένα άλλο προσδιορισμό, η ποινή που πρέπει να επιβληθεί επιμετρείται ως εξής: ... δ) σε κάθε άλλη περίπτωση, ο δικαστής μειώνει την ποινή ελεύθερα έως το ελάχιστο όριο του είδους της ποινής ...". Όταν, λοιπόν, το Δικαστήριο δέχεται ότι ο δράστης διακινήσεως ναρκωτικών ουσιών ήταν τοξικομανής και, παραλλήλως, του αναγνωρίζει και άλλα ελαφρυντικά από τα οριζόμενα στο άρθρο 84 παρ. 2 του ΠΚ, αλλά, παρά ταύτα, του επιβάλλει το ανώτερο όριο της προβλεπόμενης ποινής για τον τοξικομανή δράστη χωρίς να προβεί σε μείωση αυτής, λαμβάνοντας υπόψη και τα άλλα ελαφρυντικά, υπερβαίνει αρνητικά την εξουσία του και ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η του ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, πέραν του ότι εσφαλμένα εφαρμόζει την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 83 του ΠΚ και ιδρύει και τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε του ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως.
Στην προκειμένη περίπτωση, από την επιτρεπτή, για τον έλεγχο του παραδεκτού και της βασιμότητας των λόγων αναιρέσεως, επισκόπηση του φακέλου της δικογραφίας, προκύπτει ότι ο αναιρεσείων, με την 2939/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, κηρύχθηκε ένοχος αγοράς, πωλήσεως και κατοχής ναρκωτικών ουσιών από κοινού κατ` εξακολούθηση, με τα ελαφρυντικά του προτέρου εντίμου βίου, της ειλικρινούς μετανοίας και του ότι, κατά το χρόνο που τελέστηκαν οι πράξεις, είχε συμπληρώσει το 18ο, όχι, όμως, και το 21ο έτος της ηλικίας του, και του επιβλήθηκε ποινή καθείρξεως δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ. Η απόφαση αυτή αναιρέθηκε με την 1279/2011 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, ως προς τις διατάξεις για την απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού του αναιρεσείοντος περί τοξικομανίας και για την επιβολή σ` αυτόν ποινής, για το λόγο ότι δεν διευκρινιζόταν ο χρόνος εισαγωγής του για θεραπεία στο εγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ. Στη συνέχεια, το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την προσβαλλόμενη 4322/2013 απόφασή του, έκρινε ότι ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ολοκλήρωσε με επιτυχία εγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα απεξαρτήσεως του ΚΕΘΕΑ και ότι, κατά την τέλεση των πράξεων που του αποδίδονταν, είχε αποκτήσει την έξη της χρήσεως ναρκωτικών ουσιών, ακολούθως δε τον κήρυξε ένοχο αγοράς, κατοχής και χρήσεως ναρκωτικών ουσιών από κοινού κατ` εξακολούθηση, για παράβαση, δηλαδή, του άρθρου 20 του ν. 4139/2013, ως τοξικομανή, πλέον, με τα ως άνω τρία ελαφρυντικά, και τον καταδίκασε σε ποινή φυλακίσεως πέντε (5) ετών, ανασταλείσα υπό όρο. Επιβάλλοντας, όμως, το ανώτερο όριο της προβλεπόμενης για τους τοξικομανείς δράστες της παραβάσεως του άρθρου 20 του ν. 4139/2013 ποινής, παρά την αναγνώριση, πέραν της τοξικομανίας, και τριών, ακόμη, ελαφρυντικών, υπερέβη, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, αρνητικά την εξουσία του, παραλλήλως δε εσφαλμένα ερμήνευσε την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 83 του ΠΚ. Επομένως, οι, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η και Ε του ΚΠοινΔ, πρώτος και δεύτερος λόγοι αναιρέσεως, με τους οποίους υποστηρίζονται τα ίδια, είναι βάσιμοι και πρέπει, κατά παραδοχή τους, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς τη διάταξή της για την επιβολή ποινής, και να παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 519 του ΚΠοινΔ, η υπόθεση στο ίδιο Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από Δικαστές άλλους, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως, παρέλκει δε, μετά ταύτα, η έρευνα των παραδεκτώς ασκηθέντων (ενόψει του ότι η ένδικη αίτηση αναιρέσεως περιέχει παραδεκτούς λόγους αναιρέσεως) προσθέτων λόγων, που κατατέθηκαν εμπρόθεσμα (την 5.1.2015) και κατά τις νόμιμες διατυπώσεις (άρθρο 509 παρ. 2 του ΚΠοινΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ εν μέρει την 4322/2013 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών και συγκεκριμένα ως προς τη διάταξή της περί επιβολής ποινής στον αναιρεσείοντα Ι. Τ. του Π..
ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση, κατά το ως άνω αναιρούμενο μέρος της, για νέα, κατά το μέρος αυτό, συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από δικαστές άλλους, από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου 2015.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 2 Απριλίου 2015.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ