ΛΕΞΙΚΟ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΡΩΝ - ΣΧΕΤΙΚΑ - ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ

 

Λεξικό νομικών όρων

αρ. Άρθρο παρ. Παράγραφος περ. Περίπτωση αριθ. Αριθμός στοιχ. Στοιχείο εδ. Εδάφιο, συνώνυμο της γραμματικής περιόδου EuropaΕγχεριδίο εναρμόνισης Ευρωπαϊκού Δικαίου ν. Νόμος νδ. Νομικό Διάταγμα πδ. Προεδρικό Διάταγμα βδ. Βασιλικό Διάταγμα κδ. Κανονιστικό Διάταγμα υα. Υπουργική Απόφαση κυα. Κοινή Υπουργική Απόφαση πνπ. Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου πολ. Πολυγραφημένη Υπουργική Εγκύκλιος γν. Γνωμοδότηση = Συνώνυμο ≈ Παρόμοιο ≠ Αντίθετο

Αδυναμία παροχής

Ο οφειλέτης δεν μπορεί να εκπληρώσει την παροχή του κατά τρόπο οριστικό αρ.335 ΑΚ 515/2010 ΑΠ

Αιτιώδης συνάφεια

Αιτιώδης συνάφεια μεταξύ πράξης και αποτελέσματος υπάρχει όταν η πράξη ή η παράλειψη είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ικανή και μπορούσε, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει το αποτέλεσμα 869/2013 ΑΠ.

Αοριστία:

Νομική αοριστία αγωγής

Το δικόγραφο της αγωγής δεν περιλαμβάνει όλα τα νομικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την νομική θεμελίωση του αιτήματος 481/2012 ΑΠ 190/2001 ΑΠ. Η έλλειψη αυτή δεν μπορεί να συμπληρωθεί με τις προτάσεις ή με προφορική δήλωση του ενάγοντος, ούτε με παραπομπή σε άλλο έγγραφο, εκτός αν πρόκειται για έγγραφο ενσωματωμένο στην αγωγή 811/2013 ΑΠ, ούτε μπορεί στην αγωγή να γίνει επιφύλαξη διόρθωσης ή συμπλήρωσης από την προσαγωγή ή εκτίμηση των αποδείξεων 577/2013 ΑΠ 556/2009 ΑΠ.

Ποιοτική αοριστία αγωγής

Το δικόγραφο της αγωγής περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία του νόμου που είναι απαραίτητα για την νομική θεμελίωση του αιτήματος, αλλά δεν αναφέρει πραγματικά περιστατικά που να στηρίζουν τα στοιχεία της νομικής θεμελίωσης 49/2011 ΑΠ 481/2012 ΑΠ 844/2011 ΑΠ 980/2014 Εφ.Αθηνών. Η αοριστία αυτή μπορεί να διευκρινιστεί ή να συμπληρωθεί με τις προτάσεις στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, καθώς και με προφορική δήλωση του διαδίκου που καταχωρίζεται στα πρακτικά 2048/2013 ΑΠ 556/2009 ΑΠ αρ.224 εδ.2 ΚΠολΔ236 ΚΠολΔ. Η αοριστία αυτή δεν μπορεί να συμπληρωθεί με παραπομπή σε άλλο έγγραφο, εκτός αν πρόκειται για έγγραφο ενσωματωμένο στην αγωγή 811/2013 ΑΠ, ούτε με την εκτίμηση των αποδείξεων 1864/2011 ΑΠ, ούτε με την δικαστική ομολογία του εναγομένου 1864/2011 ΑΠ, ούτε με αναφορά στην διάταξη του νόμου ή μνεία αυτής 1864/2011 ΑΠ, ούτε μπορεί στην αγωγή να γίνει επιφύλαξη διόρθωσης ή συμπλήρωσης από την προσαγωγή ή εκτίμηση των αποδείξεων 577/2013 ΑΠ.

Ποσοτική αοριστία αγωγής

Το δικόγραφο της αγωγής περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία του νόμου που είναι απαραίτητα για την νομική θεμελίωση του αιτήματος, και αναφέρει πραγματικά περιστατικά που να στηρίζουν τα στοιχεία της νομικής θεμελίωσης, αλλά δεν τα αναφέρει με πληρότητα, επάρκεια και σαφήνεια τέτοια ώστε να εξατομικεύεται η επίδικη έννομη σχέση και να μην καταλείπεται αμφιβολία περί της αξίωσης που απορρέει από αυτά 481/2012 ΑΠ 49/2011 ΑΠ 844/2011 ΑΠ. Η αοριστία αυτή μπορεί να διευκρινιστεί ή να συμπληρωθεί με τις προτάσεις στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, καθώς και με προφορική δήλωση του διαδίκου που καταχωρίζεται στα πρακτικά 2048/2013 ΑΠ 556/2009 ΑΠ αρ.224 εδ.2 ΚΠολΔ αρ.236 ΚΠολΔ. Η αοριστία αυτή δεν μπορεί να συμπληρωθεί με παραπομπή σε άλλο έγγραφο, εκτός αν πρόκειται για έγγραφο ενσωματωμένο στην αγωγή 811/2013 ΑΠ, ούτε με την εκτίμηση των αποδείξεων 1864/2011 ΑΠ, ούτε με την δικαστική ομολογία του εναγομένου 1864/2011 ΑΠ, ούτε με αναφορά στην διάταξη του νόμου ή μνεία αυτής 1864/2011 ΑΠ, ούτε μπορεί στην αγωγή να γίνει επιφύλαξη διόρθωσης ή συμπλήρωσης από την προσαγωγή ή εκτίμηση των αποδείξεων 577/2013 ΑΠ. Η συμπλήρωση νομικών εννοιών με τις αποδείξεις είναι επιτρεπτή, αν δεν μεταβάλλονται τα ουσιώδη στοιχεία της ιστορικής βάσης της αγωγής 1015/2010 ΑΠ.

Αβάσιμο

Νόμω αβάσιμο αγωγής

Η αγωγή είναι νόμω αβάσιμη όταν είναι ορισμένη, ωστόσο τα πραγματικά περιστατικά που προβάλλονται, ακόμη και αληθή υποτιθέμενα, δεν μπορούν να στηρίξουν το αίτημα της αγωγής (πχ αίτημα απόδοσης του τιμήματος σύμβασης πώλησης, η οποία βάσει των ορισμένα εκτιθεμένων είναι άκυρη 393/2009 ΑΠ, αγωγή βάσει χρησικτησίας όταν το διεκδικούμενο είναι εξηρημένο χρησικτησίας 221/2015 ΑΠ). Αν η αγωγή απορριφθεί ως νόμω αβάσιμη ή αόριστη, το δικαστήριο δεν προχωρά στην κατ' ουσία εξέταση της υπόθεσης 45/2015 ΑΠ.

Αμέλεια

Ασυνείδητη

Ο δράστης δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του από έλλειψη προσήκουσας προσοχής 1576/2004 ΑΠ. ≈ ≠ ασυνείδητη αμέλεια, ≈ ≠ ενδεχόμενος δόλος, ≈ ≠ άμεσος δόλος

Ενσυνείδητη

Ο δράστης προβλέπει ότι από τη συμπεριφορά του μπορεί να επέλθει αξιόποινο αποτέλεσμα, πιστεύει, ελπίζει ή έυχεται όμως ότι θα το αποφύγει 1576/2004 ΑΠ 1101/2006 ΑΠ ≈ ≠ ασυνείδητη αμέλεια, ≈ ≠ ενδεχόμενος δόλος, ≈ ≠ άμεσος δόλος

Αμετάκλητο

Απόφασης αστικού δικαστηρίου

Νομική ιδιότητα που χαρακτηρίζει απόφαση που δεν μπορεί να προσβληθεί με αναίρεση ή αναψηλάφηφηση

Ανταγωγή

Η αγωγή που καταθέτει ως μέσο άμυνας ο αντίδικος και αφορά την ίδια σχέση ουσιαστικού δικαίου 1426/2005 ΑΠ.

Αξιόγραφο

Ιδιωτικό έγγραφο, στο οποίο ενσωματώνεται ιδιωτικό περιουσιακό δικαίωμα (ενοχικό, εμπράγματο ή συμμετοχικό) 887/2002 Εφ.Αθηνών

Άρνηση

Ιστορική άρνηση αγωγής

Ο εναγόμενος αρνείται τα πραγματικά περιστατικά που προτείνει ο ενάγων. Στην αιτιολογημένη άρνηση ο εναγόμενος προβάλλει άλλα πραγματικά περιστατικά που αποκλείουν τα προτεινόμενα από τον ενάγοντα. Στην αναιτιολόγητη άρνηση ο εναγόμενος αρνείται τα προβαλλόμενα πραγματικά περιστατικά χωρίς να προβάλλει άλλα περιστατικά.

Νομική άρνηση αγωγής

Ο εναγόμενος αρνείται τον νομικό χαρακτηρισμό των πραγματικών γεγονότων που προτείνει ο ενάγων. Στην αιτιολογημένη άρνηση ο εναγόμενος προβάλλει άλλο νομικό χαρακτηρισμό για τα πραγματικά περιστατικά. Στην αναιτιολόγητη άρνηση ο εναγόμενος αρνείται τον νομικό χαρακτηρισμό των προβαλλόμενων περιστατικών χωρίς να προβάλλει άλλο χαρακτηρισμό.

Αυτοτελής ισχυρισμός

Στην ποινική δίκη

Οποιοσδήποτε ισχυρισμός που, αν αληθεύει, συνεπάγεται την άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξεως, τον αποκλεισμό ή την μείωση της ικανότητας προς καταλογισμό, την εξάλειψη ή την απόσβεση του αξιοποίνου ή την μείωση της ποινής ή την επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας. Οι αυτοτελείς ισχυρισμοί είναι απαραίτητο να αναπτύσσονται προφορικά, ακόμη και αν συνυποβάλλεται σχετικό έγγραφο 130/2008 ΑΠ. Οι αυτοτελείς ισχυρισμοί προτείνονται από τον συνήγορο υπεράσπισης μετά την νομιμοποίηση των διαδίκων και πριν την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας.

Αφερεγγυότητα

Η ιδιότητα οφειλέτη, του οποίου η περιουσία δεν επαρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις των δανειστών του 626/1996 ΑΠ

Βάση

Ιστορική βάση αγωγής

Ιστορική βάση της αγωγής είναι το σύνολο των γεγονότων που θεμελιώνουν την αγωγή, χωρίς την επίκληση των οποίων δεν είναι εφικτή η διάγνωση της επίδικης σχέσης 1015/2010 ΑΠ. Η απαγόρευση μεταβολής της βάσης της αγωγής αναφέρεται στην ιστορική βάση της αγωγής, και όχι στην νομική της βάση 1015/2010 ΑΠ.

Διαφυγόν κέρδος

Το κέρδος που προσδοκά κάποιος με πιθανότητα, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, ή τις ειδικές περιστάσεις και ιδίως τα προπαρασκευαστικά μέτρα που έχουν ληφθεί και το οποίο αποστερείται λόγω ενεργειών ή παραλείψεων τρίτου που συνδέονται με αιτιώση συνάφεια με το ως άνω κέρδος 1025/2008 ΣτΕ. Το δικαστήριο αρκείται σε πιθανολόγηση του διαφυγόντος κέρδους, εφόσον συντρέχουν ικανοί λόγοι που συνηγορούν περί της αληθείας και δεν προκύπτει κάτι το αντίθετο 1025/2008 ΣτΕ. Το διαφυγόν κέρδος επί πώλησης μπορεί να αποδοθεί σε ποσοστό επί της τιμής πώλησης 1025/2008 ΣτΕ.

Δικογραφία

Το αντίγραφο της αγωγής που οφείλει να προσκομίσει ο ενάγων, οι προτάσεις και τα αποδεικτικά και διαδικαστικά έγγραφα αρ.237 παρ.4 ΚΠολΔ

Δόλος

Ενδεχόμενος: Ο δράστης προβλέπει ότι από τη συμπεριφορά του μπορεί να επέλθει αξιόποινο αποτέλεσμα και το αποδέχεται 1926/2004 ΑΠ. ≈ ≠ ασυνείδητη αμέλεια, ≈ ≠ ενδεχόμενος δόλος, ≈ ≠ άμεσος δόλος

Άμεσος

Ο δράστης θέλει την παραγωγή του αξιόποινου αποτελέσματος, ή δεν το θέλει αλλά προβλέπει ότι αυτό αποτελεί αναγκαία συνέπεια της πράξης ή της παράλειψής του 1926/2004 ΑΠ. ≈ ≠ ασυνείδητη αμέλεια, ≈ ≠ ενδεχόμενος δόλος, ≈ ≠ άμεσος δόλος

Έγγραφο

Πολιτικό

Ιδιωτικό

Έγγραφο που φέρει την ιδιόχειρη υπογραφή του εκδότη. Αντί υπογραφής επιτρέπεται η θέση σημαδιού, εφόσον αυτό επικυρώνεται από συμβολαιογράφο ή δημόσια αρχή που βεβαιώνει ότι ο εκδότης δεν μπορεί να υπογράψει και ότι αυτό τέθηκε αντί υπογραφής αρ.443 ΚΠολΔ.

Επίσης,
1. Τα βιβλία που τηρούν κατά τον εμπορικό νόμο ή άλλες διατάξεις έμποροι και επαγγελματίες
2. Τα βιβλία που τηρούν κατά τις αντίστοιχες διατάξεις δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές, γιατροί, φαρμοκοποιοί και μαίες
3. φωτογραφικές ή κινηματογραφικές αναπαραστάσεις, φωνοληψίες και κάθε άλλη μηχανική απεικόνιση αρ.444 ΚΠολΔ.

Δημόσιο

Έγγραφο που συντάχθηκε κατά τους νόμιμους τύπους από δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό ή πρόσωπο που ασκεί δημόσια υπηρεσία ή λειτουργία 438 ΚΠολΔ.

Ποινικό

Κάθε γραπτό που προορίζεται ή είναι πρόσφορο να αποδείξει γεγονός που έχει έννομη συνέπεια όπως και κάθε σημείο που προορίζεται να αποδείξει ένα τέτοιο γεγονός. Επίσης κάθε μέσο το οποίο χρησιμοποιείται από υπολογιστή ή περιφερειακή μνήμη υπολογιστή, με ηλεκτονικό, μαγνητικό ή άλλο τρόπο, για εγγραφή, αποθήκευση, παραγωγή ή αναπαραγωγή στοιχείων, που δεν μπορούν να διαβαστούν άμεσα, όπως επίσης και κάθε μαγνητικό, ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό στο οποίο εγγράφεται οποιαδήποτε πληροφορία, εικόνα, σύμβολο ή ήχος, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό, εφ' όσον τα μέσα και τα υλικά αυτά προορίζονται ή είναι πρόσφορα να αποδείξουν γεγονότα που έχουν έννομη σημασία 13 ΠΚ

Εκκαθαρισμένη απαίτηση

Απαίτηση για την οποία η ποσότητα και η ποιότητα παροχής προκύπτουν από τον εκτελεστό τίτλο, χωρίς την ανάγκη συνεκτίμησης και άλλων εγγράφων με δεσμευτική αποδεικτική δύναμη 4901/2000 Εφ.Αθηνών. Η απαίτηση είναι εκκαθαριμένη και όταν μπορεί να καθορισθεί κατά ποσό με αριθμητικό υπολογισμό ή σύμφωνα με τα περιλαμβανόμενα στον τίτλο στοιχεία 1336/2006 ΑΠ 1124/2010 ΑΠ. Η συμπλήρωση του εκκαθαρισμένου της απαίτησης δεν μπορεί να γίνει με έγγραφα πέραν του αρχικού τίτλου 5949/2006 Μον.Πρ.Πειραιώς

Ελευθεριότητα

Η δυνατότητα του ατόμου να προβεί, χωρίς υφιστάμενη νομική αιτία, σε πράξη 2136/2009 ΑΠ.

Εισκομισθέντα

Το σύνολο των κινητών πραγμάτων που ανήκουν στον μισθωτή ή τον υπομισθωτή ακινήτου, την σύζυγο και τα τέκνα τους που συνοικούν μαζί τους, τα οποία έφεραν μαζί τους στο μίσθιο και δεν είναι από τα ακατάσχετα αρ.604 παρ.1 ΑΚ

Επιταγή

Επιταγή ευκολίας

Επιταγή που εκδίδεται μετά από συμφωνία εκδότη και λήπτη χωρίς να υπάρχει έννομη σχέση μεταξύ τους που να δικαιολογεί την έκδοσή της. Σκοπός της έκδοσης της επιταγής αυτής είναι η προβολή της σε τρίτο, ώστε να πειστεί για την φερεγγυότητα του λήπτη ή του κομιστή και να πιστώσει το ποσό της επιταγής 2623/2006 Εφ.Αθηνών.

Λευκή επιταγή

Επιταγή που φέρει τουλάχιστον την υπογραφή του εκδότη και τέθηκε σε κυκλοφορία ηθελημένα χωρίς κάποιο από τα υπόλοιπα στοιχεία εγκυρότητας, με την συμφωνία να συμπληρωθεί αργότερα από τον λήπτη 96/2006 ΑΠ.

Επιταγή εις διαταγή

Επιταγή που κατονομάζει τον λήπτη, με ή χωρίς την ρήτρα "εις διαταγή", χωρίς τις ρήτρες στον κομιστή και όχι εις διαταγή ν.5960/1933 παρ.2 εδ.1 και εδ.3, παρ.3

Επιταγή στον κομιστή

Επιταγή που δεν κατονομάζει τον λήπτη, ή τον κατονομάζει με την ρήτρα στον κομιστή

Ανώνυμη επιταγή

Επιταγή που δεν κατονομάζει τον λήπτη, ή τον κατονομάζει με την ρήτρα στον κομιστή

Ονομαστική επιταγή

Επιταγή που κατονομάζει τον λήπτη με την ρήτρα όχι εις διαταγή ν.5960/1933 αρ.5 παρ.2 εδ.2

Λογιστική επιταγή

Επιταγή που φέρει την ρήτρα πληρωτέα σε λογαριασμό ή ισοδύναμη ν.5960/1933 αρ.39 172/2009 ΑΠ

Πρόσθεμα επιταγής

Φύλλο που προσαρτάται στην τραπεζική επιταγή. Μπορεί να φέρει τριτεγγύηση ή οπισθογράφηση (απλή ή εν λευκώ)

Οπισθογράφηση εν λευκώ

Οπισθογράφηση που δεν κατονομάζει τον υπέρ ου ή κατονομάζει τον ίδιο τον οπισθογράφο

Καταστροφή

πράγματος στην πώληση

Η καταστροφή του πράγματος περιλαμβάνει την απώλεια. Η απώλεια περιλαμβάνει την δήμευση 198/1998 Εφ.Πειραιώς.

Καταχρηστικότητα

άσκησης δικαιώματος

Η ιδιότητα άσκησης δικαιώματος όταν η άσκησή του υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλονται από την καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή τον κοινωνικό ή οικονομικό σκοπό του δικαιώματος αρ.281 ΑΚ. Η αδράνεια του δικαιούχου επί μακρόν προς άσκηση του δικαιώματός του δεν συνεπιφέρει καταχρηστικότητα αν το ασκήσει αργότερα, εκτός αν υπάρχουν ειδικές συνθήκες, ώστε η αποτροπή της ενάσκηση του δικαιώματος να δικαιολογείται βάσει της καλής πίστη ή των χρηστών ηθών 337/2008 ΑΠ. Τέτοια περίπτωση υπάρχει πχ αν ο δικηγόρος αδρανήσει για την καταβολή της αμοιβής του επί τετραετία, είχε δε αναφέρει ότι δεν αναζητά άλλη αμοιβή 1020/2008 ΑΠ.

Νομικό ελάττωμα

Μισθίου

Περιλαμβάνεται η ολική ή μερική αφαίρεση από τον μισθωτή της συμφωνημένης χρήσης του μισθίου λόγω δικαιώματος τρίτου αρ.583 ΑΚ

Οικογενειακή στέγη

Το ακίνητο που χρησιμεύει ως κύρια διαμονή των συζύγων αρ.1393 ΑΚ

Πραγματικό ελάττωμα

Μισθίου

Ελάττωμα του μισθίου που εμποδίζει ολικά ή μερικά την συμφωνημένη χρήση αρ.576 ΑΚ. Στον όρο πραγματικό ελάττωμα περιλαμβάνεται η απαγόρευση χρήσης του μισθίου από δημόσια αρχή και η αδυναμία χορήγησης της απαιτούμενης άδειας 1/2007 ΑΠ.

Προσήκουσα παράδοση

Η παράδοση έργου είναι προσήκουσα όταν το παραδοθέν έργο δεν είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που συμφωνήθηκε 877/2013 ΑΠ. Μερική εκτέλεση του έργου (πχ πλύσιμο 3.250 αντί για 14.160 μονωτήρων) δεν οδηγεί σε μη προσήκουσα παράδοση 877/2013 ΑΠ. Επί μη προσήκουσας παράδοσης ισχύουν οι γενικές διατάξεις περί αμφοτεροβαρών διατάξεων, ενώ επί προσήκουσας παράδοσης οι ειδικές της σύμβασης έργου 877/2013 ΑΠ.

Προσκόμιση

εγγράφου

Η σαφής και ορισμένη επίκληση εγγράφου με τις προτάσεις του διαδίκου. Τέτοια είναι η επίκληση όταν είναι ειδική και από αυτή προκύπτει η ταυτότητα του εγγράφου. 318/2008 ΑΠ αρ.106 ΚΠολΔ αρ.237 εδ.1 στοιχ.β ΚΠολΔ αρ.346 αρ.453 παρ.1 ΚΠολΔ Στις προτάσεις μετά την πρώτη συζήτηση, η επίκληση των εγγράφων μπορεί να γίνει είτε απευθείας μέσα στις προτάσεις αυτές, είτε με παραπομπή σε συγκεκριμένο σημείο των επανυποβαλλόμενων προτάσεων προηγούμενης συζήτησης όπου γίνεται προσήκουσα επίκληση 318/2008 ΑΠ αρ.106 ΚΠολΔ αρ.237 εδ.1 στοιχ.β ΚΠολΔ αρ.346 ΚΠολΔ αρ.453 παρ.1 ΚΠολΔ

Στοιχεία της αγωγής

Τα πραγματικά περιστατικά που απαρτίζουν την ιστορική βάση της αγωγής και προσδιορίζουν το αντικείμενο της δίκης 481/2012 ΑΠ.

Τελεσιδικία

Απόφασης αστικού δικαστηρίου: Νομική ιδιότητα που χαρακτηρίζει οριστική απόφαση εναντίον της οποίας δεν μπορεί να ασκηθεί ανακοπή ερημοδικίας και έφεση 5/2001 ΑΠ (Ολομ)

Τυχαίο περιστατικό

στην πώληση

Η καταστροφή, η απώλεια και η χειροτερευση είναι τυχαία περιστατικά όταν δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του πωλητή ή του αγοραστή 1191/2006 ΑΠ.

© Greek Law