Από τα άρθρα 914 και 932 του Α.Κ. και 1 και 16 του ν. 551/1915, που κωδικοποιήθηκε με το β.δ. της 24-7/25-8-1920 και διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Α.Κ. (άρθρο 38 παρ. 1 Εισ.Ν. Α.Κ.), προκύπτει ότι χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη οφείλεται και επί εργατικού ατυχήματος όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας. Οι διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 του κ.ν. 551/1915, κατά..
τις οποίες ο παθών σε εργατικό ατύχημα δικαιούται να εγείρει την αγωγή του κοινού αστικού δικαίου και να ζητήσει πλήρη αποζημίωση μόνο όταν το ατύχημα μπορεί να αποδοθεί σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων του ή όταν επήλθε σε εργασία στην οποία δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών για τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων και εξαιτίας της μη τηρήσεως των διατάξεων αυτών, αναφέρονται στην επιδίκαση αποζημιώσεως για περιουσιακή ζημία και όχι στη χρηματική ικανοποίηση, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο και εφαρμόζονται γι? αυτή μόνο οι γενικές διατάξεις (Ολ. Α.Π. 1117/1986, Α.Π. 80/2016)Απόφαση 477 / 2017 (Β1, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)
Αριθμός 477/2017
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Β1’ Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους δικαστές: Ευφημία Λαμπροπούλου, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χριστόφορο Κοσμίδη, Στυλιανή Γιαννούκου, Χαράλαμπο Μαχαίρα και Μαρία Νικολακέα, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο κατάστημά του στις 20 Σεπτεμβρίου 2016, με την παρουσία και της γραμματέως Ελένης Τσιουρή, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης τεχνικής εταιρείας με την επωνυμία "... Α.Τ.Ε." που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο της ...... και κατέθεσε προτάσεις.
Του αναιρεσιβλήτου: K. B. του Z., κατοίκου ..., ο οποίος παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του ... και κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 20-7-2011 αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου και την από 1-12-2011 ανακοίνωση δίκης-προσεπίκληση σε αναγκαστική παρέμβαση της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσπρωτίας και συνεκδικάστηκαν.
Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 229/2013 του ίδιου δικαστηρίου και 23/2015 του Μονομελούς Εφετείου Κερκύρας.
Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 6-7-2015 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω.
Η εισηγήτρια Αρεοπαγίτης Μαρία Νικολακέα ανέγνωσε την από 18-1-2016 έκθεσή της, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης.
Η πληρεξούσια της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος του αναιρεσιβλήτου την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τα άρθρα 914 και 932 του Α.Κ. και 1 και 16 του ν. 551/1915, που κωδικοποιήθηκε με το β.δ. της 24-7/25-8-1920 και διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Α.Κ. (άρθρο 38 παρ. 1 Εισ.Ν. Α.Κ.), προκύπτει ότι χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη οφείλεται και επί εργατικού ατυχήματος όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας. Οι διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 του κ.ν. 551/1915, κατά τις οποίες ο παθών σε εργατικό ατύχημα δικαιούται να εγείρει την αγωγή του κοινού αστικού δικαίου και να ζητήσει πλήρη αποζημίωση μόνο όταν το ατύχημα μπορεί να αποδοθεί σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων του ή όταν επήλθε σε εργασία στην οποία δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών για τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων και εξαιτίας της μη τηρήσεως των διατάξεων αυτών, αναφέρονται στην επιδίκαση αποζημιώσεως για περιουσιακή ζημία και όχι στη χρηματική ικανοποίηση, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο και εφαρμόζονται γι? αυτή μόνο οι γενικές διατάξεις (Ολ. Α.Π. 1117/1986, Α.Π. 80/2016). Επομένως, για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, αρκεί να συντέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν με την έννοια του άρθρου 914 του Α.Κ., δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρθρου 16 παρ. 1 του κ.ν. 551/1915. Πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν μπορεί να θεμελιωθεί και στο ότι δεν τηρήθηκαν από αυτούς οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών που επιβάλλουν τους όρους ασφαλείας για τη διαφύλαξη της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας και της ζωής των εργαζομένων, σύμφωνα με το άρθρο 662 Α.Κ (Α.Π. 80/2016). Τέτοιες διατάξεις είναι και αυτές των π.δ. 395/1994 και 305/1996 και του ν. 3850/2010. Ειδικότερα κατά το άρθρο 2 π.δ. 395/1994: "Για τους σκοπούς του παρόντος νοείται ως: 1. Εξοπλισμός εργασίας: Κάθε μηχανή, συσκευή, εργαλείο ή εγκατάσταση που χρησιμοποιείται κατά την εργασία...". Κατά το άρθρο 5 του ιδίου πιο πάνω π.δ.: "Όταν η χρησιμοποίηση του εξοπλισμού εργασίας ενδέχεται να παρουσιάσει ιδιαίτερο κίνδυνο για την ασφάλεια ή την υγεία των εργαζομένων, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε 1... 2. Οι εργασίες επισκευής, μετατροπής, προληπτικού ελέγχου και συντήρησης του εξοπλισμού να εκτελούνται από εργαζόμενους που έχουν ειδική αρμοδιότητα για το σκοπό αυτό". Κατά το άρθρο 7 παρ. 2 του ίδιου π.δ.: "Στα πλαίσια της εκπαίδευσης των εργαζομένων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ο εργοδότης διασφαλίζει ότι: 1... 2. Οι εργαζόμενοι που ασχολούνται σε εργασίες επισκευής, μετατροπής, προληπτικού ελέγχου και συντήρησης του εξοπλισμού εργασίας λαμβάνουν επαρκή ειδική εκπαίδευση για τις εν λόγω εκτελούμενες εργασίες". Κατά το άρθρο 9 παράρτημα 1 παρ. 2 υποπαράγραφος 2.5 π.δ. 395/1994: "Η θέση σε λειτουργία ενός εξοπλισμού εργασίας πρέπει να μπορεί να πραγματοποιείται μόνο με εκούσιο χειρισμό ενός συστήματος χειρισμού το οποίο προβλέπεται για το σκοπό αυτό. Το ίδιο ισχύει για την εκ νέου θέση σε λειτουργία του εξοπλισμού μετά από διακοπή για οποιοδήποτε λόγο, καθώς και για την εντολή μιας σημαντικής τροποποίησης των συνθηκών λειτουργίας (π.χ. ταχύτητα, πίεση, κ.λ.π.), εκτός εάν αυτή η εκ νέου θέση σε λειτουργία ή η τροποποίηση δεν παρουσιάζει κανένα κίνδυνο για τους εκτιθέμενους εργαζόμενους. Η απαίτηση αυτή δεν αφορά την εκ νέου θέση σε λειτουργία ή την τροποποίηση των συνθηκών λειτουργίας που προκύπτουν από την κανονική πορεία ενός αυτόματου κύκλου". Κατά το άρθρο 9 παράρτημα 1 παρ. 2 υποπαράγραφος 2.23 π.δ. 395/1994: "Για την εκτέλεση των εργασιών παραγωγής, ρύθμισης και συντήρησης του εξοπλισμού εργασίας, οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν ασφαλή πρόσβαση και παραμονή σε όλα τα σημεία όπου χρειάζεται". Κατά το άρθρο 8 παρ. 1 π.δ. 305/1996: "Κατά την εκτέλεση του έργου, οι προβλεπόμενες από το άρθρο 7 του Π.Δ. 17/1996 γενικές αρχές πρόληψης, βάσει των οποίων οι εργοδότες στα πλαίσια των ευθυνών τους λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων, εφαρμόζονται κυρίως όσον αφορά: α... β... γ... δ. Την τακτική συντήρηση, τον έλεγχο πριν από την έναρξη της λειτουργίας και τον περιοδικό έλεγχο των εγκαταστάσεων και των μηχανικών διατάξεων, ώστε να αποφεύγονται οι ατέλειες που θα μπορούσαν να βλάψουν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων". Τέλος κατά το άρθρο 42 παρ. 5, 6, 7 και 8 ν. 3850/2010: "5. Στο πλαίσιο των ευθυνών του ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης, καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων. 6. Ο εργοδότης υποχρεούται: α)... β)... γ) να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, δ)... ε)... στ)... ζ) να ενθαρρύνει και διευκολύνει την επιμόρφωση και εκπαίδευση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 48 και η)... 7. Ο εργοδότης εφαρμόζει τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 5, βάσει των ακόλουθων γενικών αρχών πρόληψης: α) αποφυγή των κινδύνων, β)... γ)... δ) αντικατάσταση του επικινδύνου από το μη επικίνδυνο ή το λιγότερο επικίνδυνο, ε)... στ) καταπολέμηση των κινδύνων στην πηγή τους, ζ)... η)... και θ)... 8. Με την επιφύλαξη των άλλων διατάξεων του παρόντος κώδικα, ο εργοδότης οφείλει, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης: α)... β) Όταν αναθέτει καθήκοντα σ’ έναν εργαζόμενο, να λαμβάνει υπόψη τις ικανότητες του εν λόγω εργαζομένου σε θέματα ασφάλειας και υγείας. γ)... δ) Να φροντίζει ώστε να έχουν πρόσβαση στις ζώνες σοβαρού και ειδικού κινδύνου μόνο οι εργαζόμενοι που έχουν λάβει τις κατάλληλες οδηγίες". Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά, κατά το μέρος που ενδιαφέρει τον αναιρετικό έλεγχο, τα εξής: "Η πρώτη εναγομένη-εκκαλούσα [ήδη αναιρεσείουσα] δραστηριοποιείται από 34ετίας στο χώρο της μελέτης, επίβλεψης και εκτέλεσης τεχνικών έργων. Μετά από σχετική δημοπρασία ανέλαβε το Μάρτιο 2008 την εκτέλεση του έργου "Κατασκευή ... Β’ φάση" με κύριο του έργου το Ελληνικό Δημόσιο. Τον ενάγοντα-εκκαλούντα-εφεσίβλητο [ήδη αναιρεσίβλητο] είχε προσλάβει την 4-4-2001 για να εργαστεί στα εργοτάξιά της αρχικά ως ανειδίκευτο εργάτη και από 22-4-2002 ως βοηθό χειριστή μηχανημάτων έργων, μετά δε τη λήψη υπ’ αυτού της... άδειας χειριστή πλωτού γερανού Α’ τάξης, τον απασχολούσε ως χειριστή μηχανημάτων έργου, με εβδομαδιαίο ωράριο 40 ωρών από Δευτέρα έως Παρασκευή και με ημερήσιο ωράριο 8 ωρών, αρχικά στο εργοτάξιό της στην Αλεξανδρούπολη και από το Σεπτέμβριο 2009 στο εργοτάξιό της στην Ηγουμενίτσα. Η εναγομένη-εκκαλούσα, για την ολοκλήρωση του έργου που ανέλαβε να εκτελέσει στο λιμένα Ηγουμενίτσας, πραγματοποιούσε εργασίες τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Για τις εργασίες στη θάλασσα χρησιμοποιούσε πλωτή εξέδρα επί της οποίας είχε τοποθετημένο μηχάνημα έργου μάρκας "...", τύπου "..."... Το μηχάνημα αυτό χειριζόταν ο ενάγων και έκανε εκσκαφές στο βυθό της θάλασσας. Επειδή απαιτήθηκε για τις ανάγκες του έργου να χρησιμοποιηθεί στην ξηρά ως ανυψωτικός γερανός, αποσυνδέθηκε από την εξέδρα και μεταφέρθηκε στην ξηρά τον Ιούλιο 2010 και μετά από τροποποιήσεις και μετατροπές στο μήκος του βραχίονά του, άρχισε να εκτελεί εργασίες ανύψωσης και μεταφοράς τεχνικών ογκολίθων, με χειριστή τον ενάγοντα. Επειδή όμως παρουσίασε βλάβες, σταμάτησε η λειτουργία του, αποσυναρμολογήθηκε η μηχανή του με τη συμβολή του ενάγοντος και ενός μηχανικού της εταιρείας και στάλθηκε προς επισκευή στην Αθήνα, απ’ όπου επεστράφη την 29-10-2010 επισκευασμένη και τοποθετήθηκε πάλι στο μηχάνημα από τους ιδίους... Παρουσίασε την 26-11-2010 πάλι βλάβη στο μηχάνημα, η οποία και πάλι διορθώθηκε. Ακολούθως την 7-12-2010 ο ενάγων διαπίστωσε ότι τα "φερμουΐτ" του μηχανήματος είχαν φθαρεί και δεν λειτουργεί η τροχαλία του γερανού και ζήτησε την αντικατάστασή τους. Ο Γ. Μ., ο οποίος ήταν τεχνικός σύμβουλος της πρώτης εναγόμενης - εκκαλούσας, έδωσε εντολή στον ενάγοντα να βγάλει τα "φερμουΐτ", να τα στείλει στην Αθήνα και όταν έρθουν τα καινούργια να τα τοποθετήσει στο μηχάνημα. Σε εκτέλεση της εντολής ο ενάγων τα έβγαλε, τα παρέδωσε στο λιπαντή της εναγομένης Δ. Θ., ο οποίος τα απέστειλε στην Αθήνα. Όταν ήρθαν τα καινούργια, ο λιπαντής Δ. Θ. ειδοποίησε τον ενάγοντα και του είπε να τα παραλάβει και να τα τοποθετήσει στο μηχάνημα (γερανό), ως είχε τέτοια εντολή από τον τεχνικό σύμβολο της εναγόμενης Γ. Μ.... Έτσι ο ενάγων, σε εκτέλεση της εντολής των Γ. Μ. και Δ. Θ., την 17-10-2010, αφού πήρε ως βοηθούς τους συναδέλφους του I. G. και Ι. Λ., επεχείρησε να εγκαταστήσει τα καινούργια "φερμουΐτ" στο μηχάνημα. Οι δύο βοηθοί στάθηκαν στην καμπίνα του χειριστηρίου του γερανού, ενώ ο ενάγων αφαίρεσε την προστατευτική θυρίδα για να μπορεί να βλέπει τη θέση της (κινούμενης κατά τη λειτουργία του γερανού) τροχαλίας και έδωσε εντολή στον πρώτο (Ι. G.) να θέσει σε λειτουργία τον κινητήρα του μηχανήματος και επίσης να θέσει σε λειτουργία την τροχαλία του σιγά - σιγά, ώστε να έρθει στην επιθυμητή θέση, προκειμένου να έχει ο ενάγων τη δυνατότητα να αντικαταστήσει τα φθαρμένα και χρήζοντα αντικατάστασης "φερμουΐτ" με τα καινούργια που είχαν έρθει στο εργοτάξιο. Όταν δε έγινε αυτό (ήρθε δηλαδή η τροχαλία στην επιθυμητή θέση), ο ενάγων έδωσε εντολή στον I. G. να αποσυμπλέξει τον κινητήρα από την κίνηση της τροχαλίας, όχι όμως και να διακόψει εντελώς τη λειτουργία του, προκειμένου να μπορέσει να βάλει το χέρι του μέσα από τις ακτίνες της τροχαλίας και να βιδώσει τα "φερμουΐτ". Όμως μετά από 2-3 λεπτά της ώρας και ενώ είχε το χέρι του μέσα από τις ακτίνες, για αδιευκρίνιστο λόγο η τροχαλία άρχισε να κινείται, παγιδεύοντας οι ακτίνες της το δεξιό βραχίονα του ενάγοντος σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποκολληθεί από το υπόλοιπο χέρι του, η δε εναγομένη δήλωσε το συγκεκριμένο ατύχημα στο κατάστημα Ηγουμενίτσας του ΙΚΑ, όπου είναι ασφαλισμένος ο ενάγων... στις 22-12-2010... Σημειώνεται δε ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ως άνω διαδικασίας επισκευής του γερανού, ο κινητήρας του ήταν σε λειτουργία και δεν υπήρχε υπεύθυνος για το συντονισμό των εργασιών ή ειδικευμένος τεχνικός, ενώ ο χώρος όπου εργαζόταν ο ενάγων ήταν πολύ περιορισμένος, η δε θέση της καμπίνας του χειριστηρίου από την άλλη πλευρά (όπου βρίσκονταν οι δύο βοηθοί του I. G. και Ι. Λ.) δεν επέτρεπε εύκολη επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων, λόγω του θορύβου του κινητήρα της μηχανής που βρισκόταν σε λειτουργία κατά τα ανωτέρω. Επιπλέον επισημαίνεται ότι την ημέρα εκείνη (17-10-2010) οι καιρικές συνθήκες ήταν πολύ κακές και ειδικότερα ο καιρός ήταν βροχερός... Στο σημείο αυτό σημειώνονται τα εξής: Η λειτουργία των "φερμουΐτ" είναι αντίστοιχη με εκείνη που επιτελούν τα "τακάκια" στους τροχούς των αυτοκινήτων... Τα "φερμουΐτ" του συγκεκριμένου γερανού ("... ...") εφαρμόζονται πάνω σε μία τροχαλία διαμέτρου 1,70 m περίπου, η οποία βρίσκεται μέσα στο μηχανοστάσιο του γερανού. Με εντολές του χειριστή, ο οποίος βρίσκεται στην καμπίνα χειρισμού και ελέγχου, τα "φερμουΐτ" περιορίζουν (φρενάρουν - ακινητοποιούν) την περιστροφή της ανωτέρω τροχαλίας, η οποία δίνει κίνηση σε όλες τις υπόλοιπες τροχαλίες και μηχανικά τμήματα για τη λειτουργία του γερανού. Η τροχαλία προστατεύεται από ένα συμπαγές μεταλλικό παράθυρο - καπάκι, διαστάσεων 40,00cm Χ 20,00cm περίπου, το οποίο, κατά τη διάρκεια λειτουργίας του γερανού, πρέπει να είναι πάντα σφραγισμένο με ικανό αριθμό βιδών (κοχλιωτών ήλων). Η προσέγγιση της τροχαλίας αλλά και η οπτική επαφή με αυτήν επιτυγχάνεται μέσα από το ανωτέρω παράθυρο, το οποίο επιτρέπεται να ανοίγει μόνο όταν ο γερανός τεθεί εκτός λειτουργίας και ασφαλισθούν τα διάφορα κινητά του μέρη. Σύμφωνα δε με τις αρχές της επιστήμης και της τέχνης, η αντικατάσταση των "φερμουΐτ" της τροχαλίας πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται από ειδικό μηχανοτεχνίτη της εταιρείας, υπό τις οδηγίες και εντολές του και αφού προηγουμένως τεθεί υποχρεωτικά εκτός λειτουργίας ο κινητήρας του γερανού και απασφαλισθεί (ανοιχθεί) το ανωτέρω μικρό παράθυρο - καπάκι. Είναι όμως πολύ πιθανό, κατά το χρόνο που τίθεται εκτός λειτουργίας ο κινητήρας, τα υπό αντικατάσταση "φερμουΐτ" ή ορισμένα από αυτά να έχουν ακινητοποιηθεί σε τέτοια θέση, ώστε να είναι αδύνατη η προσέγγισή τους από το ανθρώπινο χέρι, προκειμένου να γίνει αντικατάστασή τους. Για το λόγο αυτό, σε μία τέτοια περίπτωση, υπάρχει ανάγκη να γίνει περιστροφή της τροχαλίας, προκειμένου να εμφανισθούν τα υπό αντικατάσταση "φερμουΐτ" στο μικρό ανοικτό παράθυρο και να είναι εφικτή η προσέγγιση και αντικατάστασή τους από το ανθρώπινο χέρι. Η μόνη δόκιμη, ενδεδειγμένη, κοινώς αποδεκτή και ασφαλής μέθοδος για την περιστροφή αυτή της τροχαλίας με τον κινητήρα του γερανού εκτός λειτουργίας, είναι η χρήση ενός μηχανικού μοχλού (λοστού), δια του οποίου χειρωνακτικά, αργά και με αρκετή δυσκολία επιτυγχάνεται η περιστροφή της τροχαλίας, ενώ η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται ανάλογα με τον αριθμό των υπό αντικατάσταση "φερμουΐτ". Ωστόσο υπάρχει και η αδόκιμη, μη ενδεδειγμένη, μη αποδεκτή και εξαιρετικά επικίνδυνη μέθοδος για την περιστροφή της τροχαλίας, η οποία είναι μεν ευκολότερη και συντομότερη της προηγούμενης, η οποία όμως εγκυμονεί πλείστους όσους κινδύνους για την ασφάλεια των συμμετεχόντων στην εργασία αυτή και για το λόγο αυτό είναι σε κάθε περίπτωση μη εφαρμοστέα. Η τελευταία μέθοδος προϋποθέτει την πλήρη μηχανική λειτουργία του γερανού, το ως άνω μικρό παράθυρο ανοιχτό (απασφαλισμένο) και τη συμμετοχή τουλάχιστον δύο ατόμων. Το ένα άτομο βρίσκεται στην καμπίνα χειρισμού του γερανού και εκτελεί τα παραγγέλματα του δεύτερου ατόμου, το οποίο βρίσκεται μπροστά στο ανοιχτό παράθυρο και παρατηρεί την κίνηση της τροχαλίας με τα υπό αντικατάσταση "φερμουΐτ". Μόλις εμφανιστεί, κατά την περιστροφή της τροχαλίας, μπροστά στο ανοικτό παράθυρο κάποιο "φερμουΐτ", ο χειριστής, μετά από σχετικό παράγγελμα του ατόμου που παρατηρεί την κίνηση της τροχαλίας, ακινητοποιεί με κατάλληλο χειρισμό την τροχαλία μπροστά στο ανοικτό παράθυρο. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατή η προσέγγιση και η αντικατάσταση του "φερμουΐτ", καθ’ ον χρόνον όμως ο κινητήρας του γερανού είναι σε πλήρη λειτουργία. Η επικινδυνότητα της μεθόδου αυτής είναι δεδομένη, καθώς αυτός που αντικαθιστά τα "φερμουΐτ" τοποθετεί τα χέρια του κοντά σε κινούμενα μέρη του γερανού, τη στιγμή που ο κινητήρας βρίσκεται σε λειτουργία... Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, την αντικατάσταση των "φερμουΐτ" πραγματοποιούσε ο ενάγων, ο οποίος είναι αδειούχος χειριστής γερανοφόρων μηχανημάτων έργων και όχι ειδικός μηχανοτεχνίτης, ενώ δεν έγινε (η αντικατάσταση) υπό τις οδηγίες και εντολές τέτοιου μηχανοτεχνίτη αφού δεν παρίστατο εκεί και τέλος καθ’ όλη τη διάρκεια της ως άνω διαδικασίας επισκευής, ο κινητήρας του γερανού ήταν σε λειτουργία. Επιπλέον κανείς δεν ενημέρωσε τον ενάγοντα για τον ως άνω ασφαλέστερο τρόπο περιστροφής της τροχαλίας με τον κινητήρα του γερανού εκτός λειτουργίας και τη χρήση ενός μηχανικού μοχλού (λοστού). Αντιθέτως πολλές φορές οι προστηθέντες της εναγομένης τον είχαν υποχρεώσει να μετέρχεται το δεύτερο και επικίνδυνο τρόπο, με πλήρη τη μηχανική λειτουργία του γερανού και μάλιστα ενώπιόν τους... Επίσης, ο ενάγων πραγματοποίησε αυτή την αντικατάσταση εκτελώντας εντολές των προστηθέντων της εναγομένης Γ. Μ. και Δ. Θ. και όχι ενεργώντας "εν αγνοία της διοίκησης του εργοταξίου", "με δική του αποκλειστικά πρωτοβουλία", "αυτενεργώντας" και "υπερεκτιμώντας τις δυνατότητές του και χωρίς να λάβει σχετική εντολή από κανέναν αρμόδιο της εταιρίας"... Με τα δεδομένα αυτά αποδείχτηκε ότι το ως άνω ατύχημα είναι εργατικό, αφού επέφερε στον ενάγοντα, εργαζόμενο αδειούχο χειριστή γερανοφόρων μηχανημάτων έργων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας στην εναγομένη, σωματική βλάβη ως αποτέλεσμα βίαιης και αιφνίδιας επενέργειας εξωτερικού αιτίου, που δεν θα ελάμβανε χώρα χωρίς την εργασία και την εκτέλεση αυτής υπό τις παραπάνω δεδομένες περιστάσεις... Το ατύχημα αυτό οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα των προμνησθέντων προστηθέντων της εναγομένης (ενσυνείδητη αμέλεια αυτών), ενώ ουδεμία συνυπαιτιότητα του ενάγοντος ή άλλου προσώπου αποδείχτηκε. Ειδικότερα η εναγομένη, ενεργώντας ως άνω (δια των προστηθέντων της), παραβίασε τις παρακάτω διατάξεις: Α. Του άρθρου 5 παρ. 2 π.δ. 395/1994, σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παρ. 1 του ιδίου π.δ., σύμφωνα με τα οποία [παρατίθενται οι διατάξεις], αφού ο ενάγων που η εναγομένη, χρησιμοποίησε για την αλλαγή των "φερμουΐτ" δεν είχε ειδική αρμοδιότητα για το σκοπό αυτό κατά τα ανωτέρω. Β. Του άρθρου 7 παρ. 2 π.δ. 395/1994, σύμφωνα με το οποίο [παρατίθεται η διάταξη], αφού ο ενάγων ασχολούνταν κατά σύστημα σε εργασίες επισκευής και συντήρησης του ως άνω γερανού, όπως αποδείχθηκε... χωρίς όμως να λάβει καμία απολύτως ειδική, ούτε καν στοιχειώδη εκπαίδευση για τις εργασίες αυτές. Γ. Του άρθρου 9 παράρτημα 1 παρ. 2 υποπαράγραφος 2.5 π.δ. 395/1994, σύμφωνα με την οποία [παρατίθεται η διάταξη]. Στην προκειμένη περίπτωση, τη στιγμή που ο ενάγων είχε το δεξί του χέρι μέσα από τις ακτίνες της τροχαλίας του γερανού, η τροχαλία άρχισε να κινείται χωρίς κανέναν εκούσιο χειρισμό συστήματος χειρισμού, μη υπακούοντας το μηχάνημα στην εντολή αποσυμπλοκής του κινητήρα που είχε δώσει προηγουμένως ο I. G.... Δ. Του άρθρου 9 παράρτημα 1 παρ. 2 υποπαράγραφος 2.23 π.δ. 395/1994, σύμφωνα με την οποία [παρατίθεται η διάταξη], ενώ, όπως αποδείχθηκε, ο ενάγων για την εκτέλεση των παραπάνω εργασιών συντήρησης του γερανού (αντικατάστασης των "φερμουϊτ" αυτού) δεν είχε ασφαλή πρόσβαση και παραμονή σε όλα τα σημεία όπου χρειάζεται και ειδικότερα στο σημείο των ακτίνων της τροχαλίας. Ε. Του σχεδίου ασφαλείας και υγείας του ενδίκου δημοσίου έργου, όπου ορίζεται ότι "ποτέ δεν πρέπει να ελέγχουμε ή να επιδιορθώνουμε μία μηχανή τη στιγμή που βρίσκεται σε λειτουργία. Ακόμα και αν η μηχανή έχει σταματήσει, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να ξαναξεκινήσει ξαφνικά ή να τη θέσει κάποιος σε λειτουργία, ο οποίος δεν γνωρίζει ότι γίνονται εργασίες συντήρησης... Εάν αρκετοί συντηρητές ασχολούνται με τη συντήρηση μεγάλων μηχανών, πρέπει να ορισθεί ένας υπεύθυνος συντονιστής"...
Εν προκειμένω, όπως προαναφέρθηκε, ο ενάγων επιχειρούσε αντικατάσταση των "φερμουΐτ" του γερανού ενόσω αυτός βρισκόταν σε λειτουργία, ενώ μολονότι ο ενάγων και ο βοηθός του I. G. ενεργούσαν από κοινού, κατ’ εντολήν της εναγομένης, δεν τους όρισε η τελευταία ένα υπεύθυνο συντονιστή. ΣΤ. Άρθρο 8 παρ. 1 στοιχ. δ π.δ. 305/1996, σύμφωνα με το οποίο [παρατίθεται η διάταξη].
Εν προκειμένω, όπως αποδείχτηκε, η παλαιότητα και η προβληματική λειτουργία του ενδίκου γερανού... υπήρξαν οι αιτίες για την επανέναρξη της λειτουργίας της τροχαλίας του χωρίς ανθρώπινη ενέργεια, μολονότι είχε προηγουμένως δοθεί εντολή αποσυμπλοκής του κινητήρα από την κίνηση της τροχαλίας και ως εκ τούτου δεν αποφεύχθηκε αυτή η ατέλεια (της μειωμένης ανταπόκρισης του γερανού στις εντολές του χειριστή), η οποία θα μπορούσε να βλάψει και έβλαψε την υγεία του ενάγοντος... Η τοιαύτη ατέλεια είναι απόρροια υπαιτιότητας (αμέλειας) της εναγομένης, η οποία (εκτός των άλλων) δεν προέβη σε ενδελεχή συντήρηση και επισκευή του εν λόγω παλαιού γερανού. Ζ. Άρθρο 42 παρ 5, 6 στοιχ. γ, δ και ζ, 7 στοιχ. α, δ και στ, 8 στοιχ. β και δ ν. 3850/2010, σύμφωνα με τις οποίες [παρατίθενται οι διατάξεις]. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προεξετέθη, αποδείχθηκε ότι η εναγομένη δεν έλαβε κανένα μέσο προστασίας του ενάγοντος, ούτε τον ενημέρωσε για τους κινδύνους που ενείχε γι’ αυτόν η αντικατάσταση των "φερμουΐτ" του γερανού που χειριζόταν, ούτε τον ενημέρωσε για τον προμνησθέντα ασφαλέστερο τρόπο αντικατάστασης των "φερμουΐτ" (με σβηστό τον κινητήρα του μηχανήματος) και γενικά δεν τον εκπαίδευσε σχετικά με τη φύλαξή του από τους κινδύνους της εργασίας του και την πρόληψη αυτών, ούτε του παρέσχε κατάλληλες οδηγίες. Συναφώς στην... έκθεση αυτοψίας επισημαίνεται ότι καθοριστικός παράγοντας (εκτός των ήδη αναφερθέντων) που συνέβαλε στο ατύχημα είναι η απειρία και η έλλειψη δυνατότητας αναγνώρισης του κινδύνου των εργαζομένων για το μέγεθος και τη δυσκολία της επισκευής. Η εμπειρία του ενάγοντος στην ειδικότητά του επιτρέπει εργασίες συντήρησης του μηχανήματος μικρής έκτασης. Το συγκεκριμένο μηχάνημα (... ...) είναι ιδιαιτέρα πολύπλοκο και απαιτεί για την επισκευή του προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης, επομένως για οποιαδήποτε εργασία απαιτείται ειδική γνώση και σχετική εμπειρία σε επισκευές μεγάλων μηχανημάτων. Ο ενάγων και οι άλλοι εργαζόμενοι από μόνοι τους χωρίς τις οδηγίες εξειδικευμένου τεχνίτη, ακόμη και αν είχαν ασχοληθεί και στο παρελθόν με αντίστοιχη εργασία, δεν σημαίνει ότι είχαν τη δυνατότητα να την εκτελέσουν εκ νέου με ασφάλεια. Διότι πέραν της τεχνικής, για την εφαρμογή απαιτείται και δυνατότητα από τον εργαζόμενο σε αυτού του μεγέθους τις εργασίες να εκτιμήσει τον κίνδυνο της συγκεκριμένης εργασίας και να προβλέψει την προστασία του από τυχόν απρόβλεπτους παράγοντες, που κατά τη διάρκεια της εργασίας τυχόν παρουσιασθούν (π.χ. βλάβη ή αστοχία). Στην προκειμένη δε περίπτωση, ο ενάγων και οι λοιποί συνάδελφοι του (G. I. και Ι. Λ.), κατ’ ελάχιστο, δηλαδή πριν από οποιαδήποτε ενέργεια, έπρεπε να φροντίσουν ο κινητήρας να μην είναι σε λειτουργία... Επίσης, σύμφωνα με το συμπέρασμα της... έκθεσης αυτοψίας, το ατύχημα οφείλεται σε κακή οργάνωση της εργασίας, καθ’ ότι δεν τηρήθηκαν διαδικασίες ασφάλειας σε εργασίες που απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις και προσόντα, τη συνεργασία ανθρώπων/εργαζομένων (δηλαδή ενημέρωση, εκπαίδευση εργαζομένων πριν την ανάθεση της εργασίας και συντονισμό εργασιών που ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο). Για τις εργασίες επισκευής ή συντήρησης του εξοπλισμού (ερπυστριοφόρο μηχάνημα) θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται εργαζόμενοι με σχετική εμπειρία υπό την επίβλεψη εντεταλμένων ατόμων και σαφών εντολών, οι οποίες θα αποτελούσαν και μία πάγια ασφαλή εργασιακή πρακτική για την εκτελούμενη εργασία. Τα παραπάνω θα έπρεπε να εφαρμόζονται υπό τις κατευθύνσεις και την επίβλεψη της εναγομένης... Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι οι ως άνω προστηθέντες της εναγομένης, ενεργώντας κατά τα ανωτέρω, προέβλεψαν μεν ως ενδεχόμενη την προκληθείσα στον ενάγοντα σωματική βλάβη... αλλά ήλπισαν ότι δεν θα επέλθει... Η εναγομένη αποδείχθηκε ότι ενήργησε από συνειδητή αμέλεια, καθώς τα προηγούμενα εργατικά ατυχήματα στα εργοτάξιά της, τα επίμονα αιτήματα του ενάγοντος και των λοιπών εργαζομένων της για εκτέλεση των εργασιών συντήρησης των μηχανημάτων της από ειδικούς μηχανολόγους ή τουλάχιστον υπό την επίβλεψή τους λόγω της επικαλούμενης από αυτούς (εργαζομένους) έλλειψης βασικών γνώσεων και σχετικής εμπειρίας περί τη συντήρηση αυτών, είναι ευλόγως αναμενόμενο να οδηγήσει κάθε συνετό εργοδότη στο συμπέρασμα ότι η ανάθεση τέτοιων επικίνδυνων εργασιών σε εργαζομένους του χωρίς σχετικές γνώσεις και εμπειρία, είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση σωματική βλαβών σε αυτούς... Περαιτέρω από τα ίδια αποδεικτικά στοιχεία αποδείχθηκε ότι αμέσως μετά τον τραυματισμό του ο ενάγων διακομίστηκε αρχικά στο κέντρο υγείας (Κ.Υ.) Ηγουμενίτσας... και εν συνεχεία, συνοδεία γιατρού και νοσηλεύτριας, διακομίστηκε στα εξωτερικά ιατρεία της ορθοπεδικής κλινικής του γενικού νομαρχιακού νοσοκομείου (Γ.Ν.Ν.) Φιλιατών και ακολούθως, λόγω της σοβαρότητας των τραυμάτων του, στην ορθοπεδική κλινική του πανεπιστημιακού γενικού νοσοκομείου Ιωαννίνων (Π.Γ.Ν.Ι.). Στο νοσοκομείο των Φιλιατών διαγνώστηκε ότι ο ενάγων έχει υποστεί τέλειο, μη βιώσιμο ακρωτηριασμό του (ΔΕ) άνω άκρου στο ύψος της μεσότητας του αντιβραχίου, εκτεταμένες βαριές εκχυμώσεις του κεντρικού κολοβώματος μέχρι την περιοχή του ώμου στην οπίσθια επιφάνεια... Την ίδια ημέρα (17-12-2010) ο ενάγων εισήχθη στο νοσοκομείο Ιωαννίνων, όπου παρέμεινε νοσηλευόμενος επί δεκαεννέα (19) ημέρες, ήτοι μέχρι τις 4-1-2011 με διάγνωση "πλήρης ακρωτηριασμός στη μεσότητα του αντιβραχίου ΔΕ"... Ο ενάγων εξήλθε του εν λόγω νοσοκομείου στις 4-1-2011 με οδηγίες για δίμηνη αποχή από την εργασία του και επανέλεγχο... Εξαιτίας του ως άνω ακρωτηριασμού του απαιτήθηκε η τοποθέτηση τεχνητού άκρου... ενώ κατέστη ανίκανος προς εργασία για το διάστημα από 4-1-2011 έως και 3-3-2011... Στις 17-10-2011 παρουσίαζε μείωση της κάμψεως του ΔΕ αντιβραχίου περίπου μέχρι τις 80°-90°... Επιπρόσθετα δε εμφάνισε βαριά καταθλιπτική συνδρομή, βαρύτατο ναρκισσιστικό τραύμα με κακή πρόγνωση για τα οποία του συνεστήθη αντικαταθλιπτική αγωγή και ενισχυτική ψυχοθεραπεία... ενώ τέθηκε και υπό τακτική παρακολούθηση. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι ο ενάγων, αλβανικής υπηκοότητας, κατά το χρόνο του ατυχήματος (17-12-2010), ήταν ηλικίας 33 ετών... έγγαμος με την O. B.... με την οποία έχει αποκτήσει δίδυμα τέκνα, ηλικίας κατά την ημέρα του ατυχήματος (17-12-2010) ενός έτους... Σημειώνεται δε ότι απώλεσε το δεξί του χέρι από το ύψος της μεσότητας του αντιβραχίου, ενώ ήταν δεξιόχειρας... και επιπλέον εξαιτίας της απώλειας του χεριού του δεν δύναται πλέον να ασκεί το επάγγελμα του χειριστή γερανοφόρων μηχανημάτων έργων ή αλλά παρόμοια επαγγέλματα, ενώ οι γραμματικές του γνώσεις είναι επιπέδου λυκείου... ενώ δεν αποδείχθηκε ότι γνωρίζει κάποια άλλη τέχνη, προκειμένου να την ασκεί προς βιοπορισμό. Με τα δεδομένα αυτά, από τον εκ του ενδίκου εργατικού ατυχήματος ως άνω τραυματισμό του ο ενάγων δοκίμασε σωματικούς πόνους, σωματική και ψυχική ταλαιπωρία, στενοχώρια και θλίψη και επομένως υπέστη ηθική βλάβη, για την οποία, ενόψει των συνθηκών του ατυχήματος, της αποκλειστικής υπαιτιότητας της εναγομένης για την πρόκλησή του και τις εξ αυτού συνέπειες και επίσης της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης του ενάγοντος και της οικονομικής κατάστασης της εναγομένης εταιρείας, κρίνεται εύλογο και δίκαιο να επιδικασθεί ως χρηματική του ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το χρηματικό ποσό των 180.040 ευρώ, εκ του οποίου, λόγω της γενομένης επιφύλαξης για την παράστασή του ως πολικώς ενάγων στην ποινική δίκη, πρέπει να του επιδικαστεί το ποσό των 180.000...". Με βάση αυτές τις παραδοχές το εφετείο απέρριψε την έφεση της εναγομένης και δέχθηκε την έφεση του ενάγοντος κατά της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου (με την οποία είχε γίνει μερικώς δεκτή η αγωγή και είχε υποχρεωθεί η εναγομένη να καταβάλει στον ενάγοντα για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 140.000 ευρώ), αφού δε κράτησε την υπόθεση και δίκασε την αγωγή, τη δέχθηκε μερικώς και υποχρέωσε την εναγομένη να καταβάλει στον ενάγοντα για την πιο πάνω αιτία το ποσό των 180.000 ευρώ. Έτσι που έκρινε το εφετείο προέβη σε ορθή υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών - που αναιρετικώς ανέλεγκτα έκρινε αποδεδειγμένα - στις προπαρατεθείσες διατάξεις ουσιαστικού δικαίου που εφάρμοσε, τις οποίες δεν παραβίασε με εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή. Και τούτο διότι τα γενόμενα δεκτά ως αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά ανταποκρίνονται στην ύπαρξη των προϋποθέσεων που τάσσονται από τις διατάξεις αυτές και καταφάσκουν την ουσιαστική βασιμότητα της αγωγής. Διέλαβε δε στον υπαγωγικό συλλογισμό του επαρκείς, σαφείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες που καθιστούν εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο για την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω, όσον αφορά τα ουσιώδη ζητήματα ότι το ένδικο εργατικό ατύχημα και ο εντεύθεν τραυματισμός του ενάγοντος οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα (αμέλεια) των προστηθέντων οργάνων της εναγομένης και ότι υφίσταται εν προκειμένω αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς (αμέλειας) αυτών και της επελθούσης στον ενάγονται ζημίας, ήτοι του σοβαρού τραυματισμού του.
Συνεπώς οι πρώτος και έκτος λόγοι αναίρεσης, με τους οποίους η αναιρεσείουσα ισχυρίζεται τα αντίθετα και αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση τις αναιρετικές πλημμέλειες του άρθρου 559 αριθ. 1 εδ. α και 19 Κ.Πολ.Δ., είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Οι λοιπές διαλαμβανόμενες στους λόγους αυτούς αιτιάσεις είναι απαράδεκτες διότι με αυτές, υπό την επίφαση των ίδιων πιο πάνω αναιρετικών πλημμελειών, πλήττονται οι ανεπίδεκτες αναιρετικού ελέγχου ουσιαστικές παραδοχές του εφετείου (άρθρο 561 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ.).
Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 11 περ. γ Κ.Πολ.Δ. λόγος αναίρεσης παρέχεται αν το δικαστήριο παρά το νόμο δεν έλαβε υπόψη αποδεικτικά μέσα που οι διάδικοι επικαλέστηκαν και προσκόμισαν. Εξάλλου από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 335 και 338 έως και 340 Κ.Πολ.Δ. προκύπτει ότι το δικαστήριο της ουσίας, προκειμένου να σχηματίσει την κρίση του για τους πραγματικούς ισχυρισμούς των διαδίκων που ασκούν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη όλα τα αποδεικτικά μέσα τα οποία νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, χωρίς να επιβάλλεται να γίνεται ειδική αναφορά και χωριστή αξιολόγηση καθενός από αυτά, αρκεί να καθίσταται απολύτως βέβαιο από όλο το περιεχόμενο της αποφάσεως ότι συνεκτιμήθηκαν όλα τα νομίμως προσκομισθέντα με επίκληση από τους διαδίκους αποδεικτικά μέσα (Α.Π. 295/2011). Στην προκειμένη περίπτωση με το δεύτερο λόγο αναίρεσης η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την πιο πάνω πλημμέλεια και συγκεκριμένα ότι παρά το νόμο δεν έλαβε υπόψη τα εξής έγγραφα: α) την από 23-12-2010 προανακριτική ένορκη κατάθεση του ενάγοντος, β) την από 17-12-2010 έκθεση εξέτασης του κατηγορουμένου Ι. Λ., γ) την από 17-12-2010 έκθεση εξέτασης του κατηγορουμένου I. G., δ) την από 17-12-2010 έκθεση εξέτασης του κατηγορουμένου Δ. Ρ., ε) την ...5-2-2011 έκθεση αυτοψίας του ΚΕΠΕΚ Δυτικής Ελλάδος, Ηπείρου και Ιονίων Νήσων, στ) την από 24-1-2011 έκθεση επιθεώρησης ανυψωτικού μηχανήματος του μηχανολόγου μηχανικού Χ. Π. και ζ) το 1316/2-7-2010 έγγραφο της διευθύνουσας υπηρεσίας του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, τα οποία επικαλέστηκε και προσκόμισε ενώπιον του εφετείου για την απόδειξη της βασιμότητας των αρνητικών της αγωγής ισχυρισμών της ότι ο ενάγων ανέλαβε την επισκευή του μηχανήματος με δική του πρωτοβουλία χωρίς εντολή από την ίδια (έγγραφα α, β, γ και δ) καθώς και ότι η ίδια συντηρούσε το μηχάνημα και ότι αυτό λειτουργούσε καλώς (έγγραφα ε, στ και ζ). Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι από τη γενική μνεία της προσβαλλόμενης αποφάσεως ότι το εφετείο σχημάτισε την κρίση του "και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που προσκομίζουν μετ’ επικλήσεως τα διάδικα μέρη" σε συνδυασμό με τις προπαρατεθείσες αιτιολογίες της, προκύπτει ότι ελήφθησαν υπόψη και τα έγγραφα αυτά, των οποίων δεν ήταν αναγκαίο να γίνει ειδική αναφορά και χωριστή αξιολόγηση, αν και έγινε ειδική αναφορά της έκθεσης αυτοψίας. Από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 12 Κ.Πολ.Δ., κατά την οποία αναίρεση επιτρέπεται αν το δικαστήριο παραβίασε τους ορισμούς του νόμου σχετικά με τη δύναμη των αποδεικτικών μέσων, προκύπτει ότι ο σχετικός λόγος αναίρεσης ιδρύεται αν το δικαστήριο της ουσίας κατά την εκτίμηση των αποδείξεων προσέδωσε σε αποδεικτικό μέσο αυξημένη αποδεικτική δύναμη που δεν την είχε κατά νόμο ή δεν του προσέδωσε τέτοια δύναμη μολονότι την είχε κατά νόμο (Α.Π. 26/2010). Τέτοια αυξημένη αποδεικτική δύναμη έχουν ενδεικτικά τα δημόσια έγγραφα ως προς όσα βεβαιώνονται ότι έλαβαν από το πρόσωπο που τα συνέταξε ή ότι έγιναν ενώπιόν του (άρθρο 438 Κ.Πολ.Δ.) και η δικαστική ομολογία του διαδίκου (άρθρο 352 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ.), όχι όμως και η εξώδικη ομολογία αυτού που εκτιμάται ελεύθερα από το δικαστήριο (άρθρο 352 παρ. 2 αυτού). Στην προκειμένη περίπτωση με τον τρίτο λόγο αναίρεσης η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την πιο πάνω πλημμέλεια και συγκεκριμένα ότι δεν προσέδωσε αυξημένη αποδεικτική δύναμη στην από 23-12-2010 προανακριτική ένορκη κατάθεση του αναιρεσιβλήτου και στις από 17-12-2010 εκθέσεις εξετάσεως των κατηγορουμένων Ι. Λ. και I. G., δοθείσες την ημέρα του ατυχήματος, "οι οποίες περιέχουν τις ανόθευτες, αβίαστες και αυθεντικές καταθέσεις του παθόντος και αυτοπτών μαρτύρων, που, κατά τεκμήριο, αποτυπώνουν την αλήθεια", όπως κατά λέξη αναγράφεται στο αναιρετήριο. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος διότι τα αναφερόμενα σ’ αυτόν αποδεικτικά μέσα δεν έχουν, με βάση οποιαδήποτε διάταξη του νόμου, αυξημένη αποδεικτική δύναμη, ενώ αντίθετα με το λόγο αυτό η αναιρεσείουσα, υπό την κατ’ επίφανση επίκληση του άρθρου 559 αριθ. 12 Κ.Πολ.Δ., πλήττει την ανέλεγκτη ουσιαστική κρίση του εφετείου (άρθρο 561 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ.).
Κατά το άρθρο 559 αριθ. 8 περ. β Κ.Πολ.Δ. λόγος αναίρεσης ιδρύεται όταν το δικαστήριο παρά το νόμο δεν έλαβε υπόψη πράγματα που προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Πράγματα με την έννοια της διάταξης αυτής είναι οι ασκούντες ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης αυτοτελείς ισχυρισμοί των διαδίκων που υπό την προϋπόθεση της νόμιμης πρότασής τους θεμελιώνουν ιστορικώς το αίτημα της αγωγής, ανταγωγής, ένστασης ή αντένστασης (Ολ. Α.Π. 25/2003), όχι όμως και οι ισχυρισμοί που αποτελούν άρνηση της αγωγής (Ολ. Α.Π. 469/1984, Α.Π. 726/2014). Στην προκειμένη περίπτωση με τον τέταρτο λόγο αναίρεσης η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την πιο πάνω αναιρετική πλημμέλεια και συγκεκριμένα ότι δεν έλαβε υπόψη τους παραδεκτά προβληθέντες πρωτοδίκως και κατ’ έφεση ισχυρισμούς της ότι ουδέποτε ανέθεσε ρητώς ή σιωπηρώς την επίμαχη εργασία στον ενάγοντα και ότι για την εν λόγω εργασία τηρούνταν πιστά οι ορθές εργασιακές διαδικασίες αφού αυτή είχε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια λήψης μέτρων προς εξασφάλιση της ασφάλειας των εργαζομένων κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο αναιρετήριο. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος διότι οι ισχυρισμοί τη μη λήψη υπόψη των οποίων αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση η αναιρεσείουσα συνιστούν άρνηση της αγωγής και συνεπώς δεν αποτελούν πράγματα κατά την προεκτεθείσα έννοια. Κατά το άρθρο 562 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ. είναι απαράδεκτος λόγος αναίρεσης που στηρίζεται σε ισχυρισμό ο οποίος δεν προτάθηκε νόμιμα στο δικαστήριο της ουσίας, εκτός αν πρόκειται: α) για παράβαση που δεν μπορεί να προβληθεί στο δικαστήριο της ουσίας, β) για σφάλμα που προκύπτει από την ίδια την απόφαση, γ) για ισχυρισμό που αφορά τη δημόσια τάξη. Η διάταξη αυτή, η οποία αποτελεί εκδήλωση της θεμελιώδους αρχής ότι ο Άρειος Πάγος ελέγχει τη νομιμότητα της απόφασης του δικαστηρίου της ουσίας με βάση την πραγματική και νομική κατάσταση που όφειλε να λάβει υπόψη ο ουσιαστικός δικαστής, καθιερώνει ειδική προϋπόθεση του παραδεκτού των λόγων αναίρεσης, η συνδρομή της οποίας πρέπει να προκύπτει από το αναιρετήριο. Πρέπει δηλαδή να αναφέρεται στο αναιρετήριο ότι ο ισχυρισμός ο οποίος στηρίζει το λόγο αναίρεσης είχε προταθεί στο δικαστήριο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση και μάλιστα ότι είχε προταθεί παραδεκτώς και νομίμως.
Συνεπώς ο ισχυρισμός πρέπει να παρατίθεται στο αναιρετήριο όπως προτάθηκε στο δικαστήριο της ουσίας, να αναφέρεται δε και ο χρόνος και τρόπος πρότασής του ή επαναφοράς του στο ανωτέρω δικαστήριο, ώστε να μπορεί να κριθεί αν ήταν νόμιμος και παραδεκτός, εάν δε συντρέχει εξαιρετική περίπτωση των εδ. α-γ της παρ. 2 του άρθρου 562 Κ.Πολ.Δ., πρέπει να εκτίθεται στο αναιρετήριο η περίπτωση αυτή. Περαιτέρω από τα άρθρα 591 παρ. 1 περ. β, 666 παρ. 1, 115 παρ. 3 και 256 παρ. 1 περ. δ Κ.Πολ.Δ. (όπως ίσχυαν πριν από την έναρξη της ισχύος του ν. 4335/2015 και έχουν εν προκειμένω εφαρμογή) προκύπτει ότι στη διαδικασία των εργατικών διαφορών, κατά την οποία δεν είναι υποχρεωτική η κατάθεση προτάσεων ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου, οι διάδικοι οφείλουν να προτείνουν όλους τους αυτοτελείς πραγματικούς ισχυρισμούς τους προφορικά κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο και επιπλέον οι ισχυρισμοί αυτοί πρέπει να καταχωρηθούν στα πρακτικά με συνοπτική έκθεση των γεγονότων που τους θεμελιώνουν, εκτός αν τα γεγονότα αυτά περιέχονται στις κατατιθέμενες προτάσεις, δηλαδή απαιτείται σε κάθε περίπτωση προφορική πρόταση των ισχυρισμών, που ως "γενόμενο κατά τη συζήτηση" σημειώνεται στα πρακτικά και έκθεση των γεγονότων που θεμελιώνουν τους αυτοτελείς ισχυρισμούς στις κατατιθέμενες προτάσεις (Α.Π. 72/2016). Στην προκειμένη περίπτωση με τον πέμπτο λόγο αναίρεσης η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την αναιρετική πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθ. 8 περ. β Κ.Πολ.Δ. και συγκεκριμένα ότι το εφετείο δεν έλαβε υπόψη τον ισχυρισμό της "ότι συντρέχει και υπαιτιότητα αυτού (εννοείται: του ενάγοντος) στην πρόκληση του ατυχήματος". Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος προεχόντως διότι, αν και πρόκειται για διαφορά που εκδικάζεται κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών, η αναιρεσείουσα δεν επικαλείται παραδεκτή προβολή ισχυρισμού περί συνυπαιτιότητος του ενάγοντος ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας με καταχώρησή του στα πρακτικά συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και επαναφορά του κατά νόμιμο τρόπο ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, ούτε παραθέτει στο αναιρετήριο το ακριβές περιεχόμενο του ανωτέρω ισχυρισμού. Σε κάθε περίπτωση ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος και διότι από τα πρακτικά του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, καθώς και από τις από 9-4-2013 έγγραφες προτάσεις της αναιρεσείουσας ενώπιον του ίδιου δικαστηρίου προκύπτει ότι δεν είχε προβληθεί παραδεκτά από την εναγομένη ένσταση συνυπαιτιότητας του ενάγοντος αλλά μόνο ισχυρισμός περί "αποκλειστικής υπαιτιότητας" αυτού, ο οποίος όμως συνιστά άρνηση της αγωγής και συνεπώς δεν αποτελεί πράγμα κατά την αναφερθείσα στην προηγούμενη σκέψη έννοια.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 106, 237 παρ. 1 εδ. γ περ. β, 238, 346 και 453 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. (όπως τα άρθρα 237 και 238 ίσχυαν πριν από την έναρξη της ισχύος του ν. 4335/2015 και έχουν εν προκειμένω εφαρμογή), η πρώτη από τις οποίες εισάγει το συζητητικό σύστημα στη διαγνωστική δίκη, δηλαδή της ενέργειας του δικαστηρίου κατόπιν πρωτοβουλίας των διαδίκων, ως αποδείξεις που δεν προσκομίσθηκαν νοούνται και εκείνες των οποίων δεν έγινε σαφής και ορισμένη επίκληση με τις προτάσεις του διαδίκου που τις προσκόμισε. Δεν είναι συνεπώς νόμιμη η κατ’ έφεση επίκληση εγγράφου, προς άμεση ή έμμεση απόδειξη, με την προσθήκη των προτάσεων, μετά τη συζήτηση στο εφετείο (Α.Π. 139/2014). Στην προκειμένη περίπτωση με τον έβδομο λόγο αναίρεσης η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθ. 11 περ. γ Κ.Πολ.Δ. και συγκεκριμένα ότι δεν έλαβε υπόψη την 1469/2014 απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Ηγουμενίτσας, με την οποία οι αναφερόμενοι προστηθέντες της κηρύχθηκαν αθώοι της αξιόποινης πράξης της σωματικής βλάβης από αμέλεια σε βάρος του εναγομένου, η οποία αφορούσε τον επίδικο τραυματισμό του και την οποία αυτή επικαλέσθηκε και προσκόμισε με την προσθήκη των εγγράφων προτάσεων που υπέβαλε ενώπιον του εφετείου για την απόδειξη του αρνητικού της αγωγής ισχυρισμού της ότι ουδεμία υπαιτιότητα βαρύνει τους προστηθέντες της για τον τραυματισμό του εναγομένου. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως απαράδεκτος διότι, με βάση τα εκτιθέμενα σ’ αυτόν, η αναιρεσείουσα επικαλέσθηκε και προσκόμισε το ανωτέρω έγγραφο απαραδέκτως με την προσθήκη των εγγράφων προτάσεών της. Κατόπιν αυτών πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η υπό κρίση αίτηση και να καταδικασθεί η αναιρεσείουσα, λόγω της ήττας της, στα δικαστικά έξοδα του αναιρεσιβλήτου σύμφωνα με το σχετικό αίτημα του τελευταίου (άρθρα 176, 183 και 191 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 6-7-2015 αίτηση για αναίρεση της 23/2015 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κερκύρας.
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα του αναιρεσιβλήτου, τα οποία ορίζει σε χίλια οκτακόσια (1.800) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 24 Ιανουαρίου 2017.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 21 Μαρτίου 2017.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου