23/2017 ΜΠΡ ΣΠΑΡΤ ( 714164) (ΧΡΙΔ 2017/347) Προσωρινή επιμέλεια ανηλίκων τέκνων σε περίπτωση συναινετικού διαζυγίου. Εξακολουθεί η ισχύς της και μετά την έκδοση της απόφασης του διαζυγίου, εκτός εάν οι γονείς επιθυμούν διαφορετική ρύθμιση. Καθορισμός τόπου διαμονής ανηλίκων τέκνων, των οποίων την επιμέλεια έχει ο ένας γονέας. Υπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του να απομακρύνει τα τέκνα από την Ελλάδα και να τα εγκαταστήσει σε άλλη χώρα της επιλογής του. Καταχρηστική άσκηση δικαιώματος. Περίπτωση κακής άσκησης της γονικής μέριμνας. Δυνατότητα του ετέρου γονέα να ζητήσει αφαίρεση της επιμέλειας και την ανάθεσή της σε αυτόν. Δεν δύναται να αιτηθεί την απομάκρυνση των τέκνων από τον ασκών την επιμέλεια γονέα, διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με απαγόρευση εξόδου από την χώρα του γονέα που έχει την επιμέλεια.

23/2017 ΜΠΡ ΣΠΑΡΤ ( 714164)
(ΧΡΙΔ 2017/347)
Προσωρινή επιμέλεια ανηλίκων τέκνων σε περίπτωση συναινετικού διαζυγίου. Εξακολουθεί η ισχύς της και μετά την έκδοση της απόφασης του διαζυγίου,  εκτός εάν οι γονείς επιθυμούν  διαφορετική ρύθμιση. Καθορισμός τόπου διαμονής ανηλίκων τέκνων, των οποίων την επιμέλεια έχει ο ένας γονέας. Υπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του να απομακρύνει τα τέκνα από την Ελλάδα και να τα εγκαταστήσει σε άλλη χώρα της επιλογής του. Καταχρηστική άσκηση δικαιώματος. Περίπτωση κακής άσκησης της γονικής μέριμνας. Δυνατότητα του ετέρου γονέα να  ζητήσει αφαίρεση της επιμέλειας και την ανάθεσή της σε αυτόν. Δεν δύναται να αιτηθεί την απομάκρυνση των τέκνων από τον ασκών την επιμέλεια γονέα, διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με απαγόρευση εξόδου από την χώρα του γονέα που έχει την επιμέλεια...

Μονομελές Πρωτοδικείο Σπάρτης   
Αριθμ. 23/2017
Πρόεδρος: Π. Μπουρέλου, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δικηγόροι: ...


[...Κατά το άρθρο 1441 ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 § 2 του ν. 4055/2012, «Οι σύζυγοι μπορούν με έγγρα­φη συμφωνία να λύσουν το γάμο τους, εφόσον έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την κατάρτισή της. Η συμφω­νία αυτή υπογράφεται από τα συμβαλλόμενα μέρη και από τους πληρεξουσίους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τε­λευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο, το οποίο πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή του συμφωνητικού. Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος πρέπει η ανωτέρω συμφωνία να συνοδεύεται με άλλη έγγραφη συμφωνία των συζύγων που να ρυθμίζει την επιμέλεια των τέκνων και την επικοινωνία με αυτά, η οποία ισχύει ώσπου να εκδοθεί η απόφαση για το θέμα αυ­τό σύμφωνα με το άρθρο 1513. Η κατά τα ανωτέρω έγγραφη συμφωνία, καθώς και το έγγραφο συμφωνητικό που αφορά την επιμέλεια και την επικοινωνία των ανήλικων τέκνων ή τη διατροφή αυτών, εφόσον έχει συμφωνηθεί, υποβάλλονται μαζί με τα ειδικά πληρεξούσια, όταν απαιτείται, στο αρμόδιο μονο­μελές πρωτοδικείο, το οποίο με απόφασή του, που εκδίδεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επικυρώνει τις συμφωνίες και κηρύσσει τη λύση του γάμου, εφόσον συντρέ­χουν οι νόμιμες προϋποθέσεις. Η απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου που αφορά την επιμέλεια, επικοινωνία και δια­τροφή των ανήλικων τέκνων αποτελεί εκτελεστό τίτλο». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η έγγραφη συμφωνία των συζύγων για την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους και την επικοινωνία τους με αυτά, η οποία επικυρώνεται από το δι­καστήριο που εκδίδει το συναινετικό διαζύγιο, αποτελώντας προϋπόθεση για την έκδοσή του, έχει περιορισμένη, ή αλλιώς προσωρινή, διάρκεια, πλην όμως η ισχύς της εξακολουθεί, εω- σότου εκδοθεί απόφαση του δικαστηρίου κατά την αμφισβη­τούμενη δικαιοδοσία, που να ρυθμίζει είτε μόνο την επιμέλεια είτε την άσκηση γενικά της γονικής μέριμνας, περιεχόμενο της οποίας είναι και η επιμέλεια του προσώπου του ανήλικου τέ­κνου των διαζευγμένων γονέων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 1513 ΑΚ. Οι διαζευγμένοι γονείς του ανηλίκου τέκνου και μετά το συναινετικό διαζύγιο είναι ενδεχόμενο να εφαρμόζουν τη συμφωνημένη ρύθμιση της επιμέλειας του τέκνου τους και της επικοινωνίας τους με αυτό που επικυρώθηκε από το δικαστή­ριο που εξέδωσε το συναινετικό δικαστήριο, οπότε δεν είναι ανάγκη καταφύγουν στο δικαστήριο, για να εκδοθεί σχετική με το θέμα αυτό απόφαση κατά την αμφισβητούμενη δικαι­οδοσία. Αν, όμως, οι γονείς του ανηλίκου τέκνου επιθυμούν
διαφορετική ρύθμιση της επιμέλειας του τέκνου ή της επικοι­νωνίας με αυτό μετά το διαζύγιο, οφείλουν να καταφύγουν στο δικαστήριο, προκειμένου να ρυθμιστεί το σχετικό θέμα ορι­στικά με τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 681Β ΚΠολΔ (Φ. Σκορίνη-Παπαρρηγοπούλου, σε: Αστικό Κώδικα Γεωργιάδη/ Σταθόπουλου, τόμος VII, δεύτερη έκδοση, άρθρο 1441, αρ. 54, σελ. 479, όπου και περαιτέρω παραπομπές στη θεωρία, ΕφΘεσ 330/2009, Αρμ. 2001,1494) ή προσωρινά με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων στα πλαίσια των άρθρων 682 § 1 και 735 ΚΠολΔ (βλ. ΜΠρΑΘ 5380/1994, ΤΝΠ Νόμος και εκεί παραπο­μπές στη θεωρία), χωρίς να απαιτείται να επικαλεστούν προς τούτο μεταβολή των συνθηκών, υπό τις οποίες προέβησαν στην ως άνω ρύθμιση (ΜΠρΑΘ 6160/2010, ΑρχΝ 2010, 541, ΜΠρΘεσ 17116/2008, Αρμ. 2008, 1353, ΜΠρΘεσ 13769/2007, ΤΝΠ Νόμος).

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 1518 § 1 ΑΚ η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του, ενώ κατά το άρθρο 1520 § 1 του ίδιου Κώδικα ο γονέας, με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας με αυτό. Επιπλέον, στο άρθρο 5 της Διεθνούς Σύμβασης της Χάγης της 25.10.1980, η οποία κυρώθηκε με το ν. 2102/1992, ορίζεται ότι κατά την έννοια της παρούσας σύμβασης: α) το «δικαίωμα επιμέλειας» περιλαμβάνει το δικαίωμα που αφορά στη μέριμνα για το πρόσωπο του παιδιού, και ιδίως το δικαίω­μα καθορισμού του τόπου διαμονής του, β) το «δικαίωμα επι­κοινωνίας» περιλαμβάνει το δικαίωμα να μεταφέρει κάποιος το παιδί για ορισμένο χρονικό διάστημα σε τόπο άλλο από τον τόπο της συνήθους διαμονής του. Από τις διατάξεις αυτές συ­νάγεται ότι ο γονέας, στον οποίο έχει ανατεθεί, έστω και προ­σωρινά, η επιμέλεια του προσώπου του ανήλικου τέκνου, έχει δικαίωμα καθορισμού του τόπου διαμονής του, στα πλαίσια του οποίου μπορεί να απομακρύνει το τέκνο από την Ελλάδα και να το εγκαταστήσει σε άλλη χώρα της επιλογής του. Στην περίπτωση αυτή ο άλλος γονέας έχει δικαίωμα, στα πλαίσια της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας με το τέκνο, να το μεταφέρει στην Ελλάδα (όπου είναι ο τόπος της δικής του δια­
μονής) για ορισμένο χρονικό διάστημα, η διάρκεια του οποίου θα ορισθεί από το δικαστήριο με τη δικαστική απόφαση που ρυθμίζει την άσκηση του δικαιώματος της προσωπικής επικοι­νωνίας (ΓνωμΕισΑΠ 1 /1999, ΝοΒ 48, 272). Ωστόσο, το δικαίωμα προσδιορισμού ή μεταβολής του τόπου διαμονής του τέκνου δεν πρέπει να ασκείται καταχρηστικώς, με αποκλειστικό σκο­πό τη ματαίωση της επικοινωνίας, διότι διαφορετικά συντρέχει ενδεχομένως περίπτωση κακή άσκηση της γονικής μέριμνας (άρθρα 1532-1533 ΑΚ). Επίσης, θα πρέπει να σταθμίζεται κά­θε φορά με τις δυσμενείς επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει η διακοπή της επικοινωνίας με τον άλλο γονέα και να υποχω­ρεί έναντι αυτής, όταν η αναγκαιότητα της ενδεχόμενης προ­σωρινής ή διαρκούς αλλαγής του τόπου διαμονής ή τα πλεο­νεκτήματα που αυτή συνεπάγεται δεν ανταποκρίνονται προς το πραγματικό συμφέρον του τέκνου, διαφορετικά συντρέχει ενδεχομένως περίπτωση κακής άσκησης της γονικής μέρι­μνας, που επισύρει τις συνέπειες των άρθρων 1532 και 1533 ΑΚ ή δικαιολογεί διαφορετική ρύθμιση της γονικής μέριμνας κατά το άρθρο 1536 ΑΚ λόγω μεταβολής των συνθηκών (βλ. Θ. Πουλιάδη, σε: Ερμηνεία Αστικού Κώδικα Γεωργιάδη / Σταθό­πουλου, άρθρο 1520, αρ. 64 επ., ΕφΘεσ 1324/2001, Αρμ. 2003, 1442, ΜΠρΑΘ 1028/2011, ΕλλΔνη 2012, 253). Επομένως, η με­
ταφορά του τέκνου στο εξωτερικό από τον γονέα που έχει την επιμέλειά του μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα του άλλου γονέα να ζητήσει την αφαίρεση της επιμέλειας και την ανάθεσή της σε αυτόν στα πλαίσια του συμφέροντος του τέκνου και όχι την απαγόρευση της απομάκρυνσής του από τον γονέα που έχει την επιμέλειά του, αφού κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στην πραγ­ματικότητα σε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα του γονέα, που έχει την επιμέλεια, η οποία δεν επιτρέπεται κατά το άρθρο 5 του Συντάγματος και το άρθρο 12 του Διεθνούς Συμφώνου της Νέας Υόρκης, που κυρώθηκε με τον ν. 2462/1997 (ΜΠρΑΘ 1820/2009, ΧρΙΔ 2009, 512)...]