1/2016 ΑΕΔ ( 676846) (Α΄ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Διοικητικές συμβάσεις. Έννοια. Αν η σύμβαση είναι άκυρη, όπως σε περίπτωση προφορικής κατάρτισης, η διαφορά είναι ιδιωτική και αρμόδια για την εκδίκασή της είναι τα πολιτικά και όχι τα διοικητικά δικαστήρια. Η ένδικη διαφορά, που απορρέει από προφορική συμφωνία μεταξύ του αιτούντος αναδόχου και του Δήμου, είναι ιδιωτική, ανεξαρτήτως του σκοπού στον οποίο η συμφωνία απέβλεπε. Εσφαλμένα κρίθηκε ότι τα πολιτικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία να εκδικάσουν τη διαφορά. Αντίθετη μειοψηφία. Παραδεκτά φέρεται προς επίλυση ενώπιον του ΑΕΔ το ζήτημα της αποφατικής συγκρούσεως που ανέκυψε από τελεσίδικες αποφάσεις των πολιτικών και των διοικητικών δικαστηρίων που αποφάνθηκαν επί του ανωτέρω ζητήματος. Ο αιτών νομιμοποιείται να ασκήσει την υπό κρίση αίτηση εφόσον υπήρξε διάδικος στις δίκες αυτές. Η αίτηση ασκείται εμπροθέσμως, διότι η νεότερη απόφαση δημοσιεύτηκε εντός του διαστήματος των δικαστικών διακοπών και η προθεσμία ανεστάλη. Παραπομπή της υπόθεσης στο Μονομελές Πρωτοδικείο.

1/2016 ΑΕΔ ( 676846)
 (Α΄ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)
Διοικητικές συμβάσεις. Έννοια. Αν η σύμβαση είναι άκυρη, όπως σε περίπτωση προφορικής κατάρτισης, η διαφορά είναι ιδιωτική και αρμόδια για την εκδίκασή της είναι τα πολιτικά και όχι τα διοικητικά δικαστήρια. Η ένδικη διαφορά, που απορρέει από προφορική συμφωνία μεταξύ του αιτούντος αναδόχου και του Δήμου, είναι ιδιωτική, ανεξαρτήτως του σκοπού στον οποίο η συμφωνία απέβλεπε. Εσφαλμένα κρίθηκε ότι τα πολιτικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία να εκδικάσουν τη διαφορά. Αντίθετη μειοψηφία. Παραδεκτά φέρεται προς επίλυση ενώπιον του ΑΕΔ το ζήτημα της αποφατικής συγκρούσεως που ανέκυψε από τελεσίδικες αποφάσεις των πολιτικών και των διοικητικών δικαστηρίων που αποφάνθηκαν επί του ανωτέρω ζητήματος. Ο αιτών νομιμοποιείται να ασκήσει την υπό κρίση αίτηση εφόσον υπήρξε διάδικος στις δίκες αυτές. Η αίτηση ασκείται εμπροθέσμως, διότι η νεότερη απόφαση δημοσιεύτηκε εντός του διαστήματος των δικαστικών διακοπών και η προθεσμία ανεστάλη. Παραπομπή της υπόθεσης στο Μονομελές Πρωτοδικείο.
Η παρούσα δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ τεύχος Α.ΕΙ.Δ. αριθ. 1/29.7.2016.,,,

 Αριθμός 1/2016

Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο
(κατά το άρθρο 100 του Συντάγματος)

 ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Νικόλαο Σακελλαρίου, Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Προεδρεύοντα, (κωλυομένου του Προέδρου του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, Σωτηρίου Ρίζου, Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας και του αρχαιοτέρου αυτού Αντιπροέδρου), Νικόλαο Λεοντή, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, (κωλυομένου του Προέδρου του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κουτρομάνου και των αρχαιοτέρων αυτού Αντιπροέδρων), Ιωάννη Σαρμά, Αντιπρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, (κωλυομένου του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Νικολάου Αγγελάρα και της αρχαιοτέρας αυτού Αντιπροέδρου), Χρήστο Ράμμο, Γεώργιο Παπαγεωργίου, Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, Συμβούλους της Επικρατείας, Ιωάννη Γιαννακόπουλο, Ευφημία Λαμπροπούλου, Αρεοπαγίτες, Αντωνία Χλαμπέα - Εισηγήτρια, Σύμβουλο της Επικρατείας, Μαρία Βασιλάκη, Χρυσούλα Παρασκευά, Αρεοπαγίτες, Νικόλαο Μπιτζιλέκη, Καθηγητή Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, β΄ αναπληρωματικό μέλος, (κωλυομένου του τακτικού Ιωάννη Δρόσου, Καθηγητή Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών), Γεώργιο Αρχανιωτάκη, Καθηγητή Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης α΄ αναπληρωματικό μέλος, (κωλυομένου του τακτικού Νικολάου Νίκα, Καθηγητή Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), ως μέλη και τη Γραμματέα Μαριάνθη Παπασαράντη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Γραμματείας του Συμβουλίου της Επικρατείας.

 Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημα του Συμβουλίου της Επικρατείας, στις 13 Μαΐου 2015 και ώρα 18:00, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:

 ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ: ...................... , κατοίκου Αλεξανδρούπολης του Ν. Έβρου, ο οποίος παρέστη δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του, ....

 ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ: Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την επωνυμία «Δήμος......», ο οποίος συστήθηκε κατόπιν συνένωσης (εκτός άλλων) και του Ο.Τ.Α. με την επωνυμία «Δήμος..... », σύμφωνα με το άρθρο 1 και 283 παρ. 1 του ν. 3852/2010, που εδρεύει στις ... του Ν. Ροδόπης, νόμιμα εκπροσωπουμένου από το Δήμαρχο αυτού, ο οποίος δεν παρέστη.

 Ο αιτών, με την από 4.11.2014 αίτησή του, ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, που κατέθεσε κατά νόμο στο Γραμματέα του, με αριθμό πράξης κατάθεσης ../6.11.2014, ζήτησε όσα αναφέρονται στο αιτητικό της.

 Ακολούθως, η Εισηγήτρια, Αντωνία Χλαμπέα, Σύμβουλος της Επικρατείας, ανέγνωσε την από 7.5.2015 έκθεσή της.

 Στη συνέχεια, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του αιτούντος, ανέπτυξε και προφορικά τις προτάσεις του.

 Μελέτησε τη δικογραφία

 Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο

 1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται κατά νόμο καταβολή παραβόλου (Α.Ε.Δ. 1/2015, 4/2014 κ.ά.), ζητείται η άρση της αποφατικής συγκρούσεως που δημιουργήθηκε από τις αποφάσεις 126/2006 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης και 403/2014 του Διοικητικού Εφετείου Κομοτηνής, με τις οποίες τα δύο αυτά δικαστήρια έκριναν ότι δεν έχουν δικαιοδοσία για την εκδίκαση διαφοράς που ανέκυψε μεταξύ του αιτούντος και του Δήμου ... (και ήδη ............ ), και αφορά την καταβολή στον αιτούντα χρηματικού ποσού από την, κατά τους ισχυρισμούς του εκτέλεση εργασιών, καθώς και από τη προμήθεια και τοποθέτηση απαραίτητων υλικών - εξοπλισμού, για την ύδρευση περιοχών του Δήμου ..., βάσει προφορικώς συναφθείσας συμφωνίας με αυτόν.

 2. Επειδή, από τις υφιστάμενες στη δικογραφία εκθέσεις επιδόσεως προκύπτει ότι αντίγραφο της αιτήσεως με την πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου για τον ορισμό δικασίμου και εισηγητή δικαστή έχουν κοινοποιηθεί νομοτύπως και εμπροθέσμως προς τον αιτούντα και τον αντίκλητό του δικηγόρο Αθηνών, προς τον καθού στρέφεται η αίτηση, ήδη Δήμο ......... , καθώς και προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τον Πρόεδρο του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης, τον Πρόεδρο του Διοικητικού Πρωτοδικείου Κομοτηνής και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Εφετείου Κομοτηνής (άρθρα 10 παρ. 2, 45, 46 παρ. 2 και 47 παρ. 2 του ν. 345/1976). Συνεπώς, το Δικαστήριο νομίμως προχωρεί στην συζήτηση της υποθέσεως αν και δεν παρίσταται ο καθ’ ου η αίτηση Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (άρθρο 16 παρ. 3 του ν. 345/1976).

 3. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 1 περ. δ΄ του Συντάγματος, στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο υπάγεται, εκτός των άλλων, «Η άρση των συγκρούσεων μεταξύ των δικαστηρίων και των διοικητικών αρχών ή μεταξύ του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων αφενός και των αστικών και ποινικών δικαστηρίων αφετέρου ή, τέλος, μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των λοιπών δικαστηρίων». Περαιτέρω, κατά το άρθρο 46 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 345/1976 Κώδικα περί του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (Α΄ 141), εφόσον τα κατά το άρθρο 44 παρ. 1 του εν λόγω Κώδικα δικαστήρια, δηλαδή, μεταξύ άλλων, το Συμβούλιο της Επικρατείας ή τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια αφενός και τα αστικά δικαστήρια αφετέρου έκριναν τελεσιδίκως ότι στερούνται δικαιοδοσίας για την ίδια υπόθεση, η σύγκρουση αίρεται με την επιμέλεια κάθε διαδίκου δια καταθέσεως σχετικής αιτήσεως ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου εντός προθεσμίας ενενήντα ημερών από τη δημοσίευση της τελευταίας αποφάσεως. Εξάλλου, κατά το άρθρο 47 παρ. 1 του ιδίου ως άνω Κώδικα διάδικος ενώπιον του Α.Ε.Δ. είναι οι διάδικοι των δικών που προκαλούν την σύγκρουση και, τέλος, κατά το άρθρο 47 παρ. 4 του Κώδικα, η απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου περιορίζεται στη λύση του αμφισβητούμενου ζητήματος δικαιοδοσίας, εξαφανίζει την απόφαση που εσφαλμένως αποφάνθηκε για το ζήτημα αυτό και παραπέμπει την υπόθεση στο δικαστήριο που κρίνεται ότι έχει δικαιοδοσία, η δε απόφασή του είναι υποχρεωτική για το δικαστήριο που αρνήθηκε τη δικαιοδοσία του και για τους διαδίκους (βλ. Α.Ε.Δ. 19/2009, 28/2011, 3/2012, 11-12/2013).

 4. Επειδή, ενόψει των προεκτεθέντων παραδεκτώς φέρεται προς επίλυση ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου το ζήτημα της αποφατικής συγκρούσεως που ανέκυψε από τις προαναφερθείσες αποφάσεις, εφόσον και οι δύο είναι τελεσίδικες. Ειδικότερα (η απόφαση 126/2006 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης, η οποία δημοσιεύθηκε στις 21/12/2006, και της οποίας δεν προκύπτει επίδοση στον αιτούντα, κατέστη τελεσίδικη στις 22/12/2009, με την πάροδο δηλ. τριετίας χωρίς να έχει ασκηθεί έφεση κατ’ αυτής). Ο αιτών νομιμοποιείται να ασκήσει την υπό κρίση αίτηση εφόσον υπήρξε διάδικος ενώπιον των δικαστηρίων, των οποίων οι αποφάσεις δημιούργησαν την αποφατική σύγκρουση. Η δε υπό κρίση αίτηση, κατατεθείσα στη Γραμματεία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου στις 6/11/2014 ασκείται εμπροθέσμως, κατά το άρθρο 46 παρ. 1 του ν. 345/1976, δεδομένου ότι η νεότερη απόφαση 403/2014 του Διοικητικού Εφετείου Κομοτηνής δημοσιεύτηκε στις 15/7/2014 ήτοι εντός του διαστήματος των δικαστικών διακοπών, και συνεπώς η εννενηκονθήμερη προθεσμία ασκήσεως της κρινομένης αιτήσεως, η οποία ανεστάλη κατά το διάστημα των δικαστικών διακοπών, ήτοι από 1/7/2009 έως και 15/9/2009, κατά το άρθρο 11 του Κώδικα περί δικών του Δημοσίου, άρθρο 28 παρ. 4 ν. 2579/98 (Α’ 31) και άρθρο 23 του Κώδικα περί Α.Ε.Δ., άρχισε από τις 16/9/2014 και έληξε στις 15/12/2014, ενόψει του ότι η 14/12/2014 (90η ημέρα) ήταν Κυριακή (Α.Ε.Δ. 5/2011 και πρβλ. Α.Ε.Δ. 4/2006).

 5. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 υποπαρ. 42 περ. Α, 3, σε συνδυασμό προς τα άρθρα 283 και 286 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄ 87) ο Δήμος ...., ο οποίος προήλθε από τη συνένωση του Δήμου .......... και του Δήμου ... , υπεισέρχεται αυτοδικαίως στα δικαιώματα και υποχρεώσεις και συνεχίζει τις εκκρεμείς δίκες του καταργηθέντος Δήμου ... . Επομένως, ο Δήμος Μαρωνείας - Σαπών, ο οποίος δυνάμει των ανωτέρω διατάξεων ήταν εφεσίβλητος ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Κομοτηνής που εξέδωσε την απόφαση 403/2014 νομιμοποιείται ως διάδικος στην προκειμένη δίκη ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (βλ. Α.Ε.Δ. 12, 11/2013, 28/2011).

 6. Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 94 παρ. 1, 2 και 3 του Συντάγματος, όπως αυτές ισχύουν μετά την αναθεώρηση του εν λόγω άρθρου με το από 6 Απριλίου 2001 Ψήφισμα της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, ορίζεται ότι στο Συμβούλιο της Επικρατείας και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως νόμος ορίζει, με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου (παρ. 1), ότι στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές, καθώς και οι υποθέσεις εκουσίας δικαιοδοσίας, όπως νόμος ορίζει (παρ. 2), και ότι σε ειδικές περιπτώσεις και προκειμένου να επιτυγχάνεται η ενιαία εφαρμογή της αυτής νομοθεσίας μπορεί να ανατεθεί με νόμο η εκδίκαση κατηγοριών ιδιωτικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια ή κατηγοριών διοικητικών διαφορών ουσίας στα πολιτικά δικαστήρια (παρ. 3). Περαιτέρω, με το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 1406/1983, που εκδόθηκε σε εκτέλεση της διατάξεως του άρθρου 94 παρ. 1 του Συντάγματος, όπως αυτή ίσχυε πριν τη συνταγματική αναθεώρηση, και επέβαλε την εντός πενταετούς προθεσμίας, δυναμένης να παραταθεί με νόμο, υποβολή της εκδικάσεως στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια εκείνων εκ των διοικητικών διαφορών ουσίας που δεν είχαν ακόμη υπαχθεί στα δικαστήρια αυτά, υπήχθησαν στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων όλες οι διοικητικές διαφορές ουσίας, μεταξύ δε των ενδεικτικά προβλεπομένων στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου 1 περιπτώσεων περιελήφθησαν και οι διαφορές που αναφύονται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας των διοικητικών συμβάσεων (εδάφιο ι), δηλαδή οι διαφορές που προέρχονται από διοικητική σύμβαση και ανάγονται στο κύρος, την ερμηνεία και την εκτέλεση αυτής ή σε οποιαδήποτε παρεπόμενη της συμβάσεως αξίωση. Η σύμβαση δε είναι διοικητική εάν ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη είναι το Ελληνικό Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και με τη σύναψη της συμβάσεως επιδιώκεται η ικανοποίηση σκοπού, τον οποίο ο νόμος έχει αναγάγει σε δημόσιο σκοπό, το δε Ελληνικό Δημόσιο ή το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, είτε βάσει του κανονιστικού καθεστώτος που διέπει τη σύμβαση, είτε βάσει ρητρών, οι οποίες προβλέπονται κανονιστικώς και έχουν περιληφθεί στη σύμβαση, αποκλίνουν δε από το κοινό δίκαιο, ευρίσκεται, προς ικανοποίηση του εν λόγω σκοπού, σε υπερέχουσα θέση έναντι του αντισυμβαλλομένου μέρους, δηλαδή σε θέση που δεν προσιδιάζει στον δυνάμει των διατάξεων του ιδιωτικού δικαίου συναπτόμενο συμβατικό δεσμό (βλ. Α.Ε.Δ. 12, 11/2013, 3/2012, 42, 28/2011, 18/2009, 6, 12, 14/2007, 10/2003, κ.ά.). Συμβάσεις που δεν συγκεντρώνουν σωρευτικά τα γνωρίσματα αυτά είναι ιδιωτικές και οι διαφορές αυτές υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων (βλ. Α.Ε.Δ. 3/2012, 29/2011). Εξάλλου, κατά την έννοια του άρθρου 94 παρ. 1 του Συντάγματος, διοικητικές διαφορές ουσίας είναι και οι διαφορές από αδικαιολόγητο πλουτισμό του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, όταν η υποκείμενη σχέση που προκάλεσε τον πλουτισμό αυτό είναι σχέση δημοσίου δικαίου. Αντιθέτως, διαφορές από αδικαιολόγητο πλουτισμό του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων όταν δεν υφίσταται σχέση δημοσίου δικαίου, συνδέουσα το Δημόσιο ή το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με κάποιο πρόσωπο, από την οποία (σχέση), ή με αφορμή τη λειτουργία της οποίας, δημιουργείται ο πλουτισμός του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (βλ. Α.Ε.Δ. 12, 11/2013, 3/2012, 28/2011, 18/2009, κ.ά.).

 7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από τα δικόγραφα των αγωγών του αιτούντος και τις επ’ αυτών εκδοθείσες δικαστικές αποφάσεις προκύπτουν τα εξής: Ο αιτών, ο οποίος, όπως εκθέτει στα δικόγραφα των αγωγών του, διατηρεί στην Αλεξανδρούπολη γεωλογική τεχνική κατασκευαστική επιχείρηση με αντικείμενο την ανόρυξη αρδευτικών γεωτρήσεων και την εμπορία ειδών για την εκτέλεση έργων που αφορούν γεωτρήσεις, ισχυρίζεται ότι τον Απρίλιο του έτους 2002 ανέλαβε, κατόπιν προφορικώς συναφθείσας συμφωνίας με τον Δήμο .... , την εκτέλεση έργων γεώτρησης και υδροδότησης των χωριών.... που ανήκουν στον εν λόγω Δήμο, όπως τα έργα αυτά εκτίθενται αναλυτικότερα στις αγωγές του αιτούντος. Για την εκτέλεση των έργων αυτών και την προμήθεια και τοποθέτηση των απαραίτητων υλικών - εξοπλισμού, εκδόθηκαν από τον αιτούντα αντίστοιχα τιμολόγια, συνολικού ύψους 74.936,99 ευρώ, τα οποία κατά τους ισχυρισμούς του, ουδέποτε εξοφλήθηκαν, παρά το γεγονός ότι τα εν λόγω έργα παραλήφθηκαν ανεπιφύλακτα από τον Δήμο ..... . Κατόπιν τούτου, ο αιτών, με την από 17/11/2005 αγωγή του ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης, ζήτησε να υποχρεωθεί ο Δήμος .... να του καταβάλει το ποσό των 74.936,99 ευρώ, νομιμοτόκως από την επομένη της επιδόσεως της αγωγής αυτής. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης με την 126/2006 απόφασή του, αφού δέχθηκε, ότι ο ήδη αιτών ζήτησε να του καταβληθεί το εν λόγω ποσό κατ’ επίκληση της συμβατικής υποχρεώσεως του Δήμου, που απορρέει από τη συναφθείσα, κατά τον αιτούντα, ως άνω συμφωνία («το ανωτέρω οφειλόμενο από την επίδικη σύμβαση έργου ποσό»), απέρριψε την ασκηθείσα ενώπιον του αγωγή ως απαράδεκτη, λόγω ελλείψεως δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων επί της ένδικης διαφοράς. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην απόφαση αυτή: «… η κρινόμενη αγωγή απαράδεκτα εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, το οποίο δεν έχει δικαιοδοσία για την εκδίκαση αυτής, διότι η διαφορά που απορρέει από την ανωτέρω (ανυπόστατη) σύμβαση αποτελεί και παραμένει διοικητική διαφορά ουσίας και όχι ιδιωτικού δικαίου, αφού η καταρτιθείσα μεταξύ των διαδίκων σύμβαση είναι διοικητική καθόσον, … ένα τουλάχιστον από τα συμβαλλόμενα μέρη είναι Ο.Τ.Α. καταρτίστηκε προς εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, και προσθέτως η κατάρτιση και εκτέλεσή της διέπεται έστω και εν μέρει από κανόνες διοικητικού δικαίου ή περιέχει νόμιμους όρους που εξασφαλίζουν υπέρ του συμβαλλόμενου Δημοσίου ή ΝΠΔΔ ή Ο.Τ.Α. δυνατότητες μονομερούς επέμβασης ή εξαιρετικό συμβατικό καθεστώς. Ως εκ τούτου η εκδίκαση της υπό κρίση αγωγής, … υπάγεται στη δικαιοδοσία και αρμοδιότητα των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων …». Ακολούθως, ο αιτών άσκησε την από 9/12/2008 αγωγή ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Κομοτηνής, με την οποία ζήτησε να υποχρεωθεί ο Δήμος ... να του καταβάλει το προαναφερθέν ποσό (74.936,99 ευρώ), νομιμοτόκως από την έκδοση «ενός εκάστου» προσκομισθέντος από αυτόν τιμολογίου ή άλλως, από την επομένη της επιδόσεως της αγωγής, μετέτρεψε δε, με το από 22/9/2009 κατατεθέν, ενώπιον του εν λόγω Δικαστηρίου, υπόμνημα, το αίτημα της αγωγής του από «καταψηφιστικό» σε «αναγνωριστικό». Το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Κομοτηνής, με την 371/2011 απόφασή του, έκρινε, ότι «η υπό κρίση διαφορά έχει ως πηγή προφορική (άτυπη) και δη στο σύνολό της άκυρη διοικητική σύμβαση και επομένως το ένδικο βοήθημα της αγωγής από αδικαιολόγητο πλουτισμό υπάγεται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου» και δη του Διοικητικού Εφετείου Κομοτηνής στο οποίο και παρέπεμψε το εν λόγω ένδικο βοήθημα της αγωγής. Το Διοικητικό δε Εφετείο Κομοτηνής, με την υπ’ αριθμ. 403/2014 απόφασή του, αφού δέχθηκε ότι ο ήδη αιτών ζήτησε με το ασκηθέν επώπιόν του δικόγραφο της αγωγής να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Δήμου ........ (και ήδη .....), να του καταβάλει το εν λόγω ποσό (74.936,99 ευρώ), με βάση τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα περί αδικαιολογήτου πλουτισμού, απέρριψε την επίμαχη αγωγή, λόγω ελλείψεως δικαιοδοσίας των διοικητικών δικαστηρίων επί της ένδικης διαφοράς. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην απόφαση αυτή: «… το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τον προφορικό χαρακτήρα της συμφωνίας που φέρεται ότι έχει συναφθεί μεταξύ του ενάγοντος και του Δήμου Σαπών, ενόψει του οποίου δεν είναι δυνατή η διάγνωση του κανονιστικού καθεστώτος που διέπει την εν λόγω συμφωνία και η διαπίστωση της πρόβλεψης ή μη σε αυτή ρήτρας που αποκλίνει από το κοινό δίκαιο και συνακόλουθα η διαπίστωση της ύπαρξης σχέσης δημοσίου δικαίου που να συνδέει τον ενάγοντα με το Δήμο, κρίνει ότι η διαφορά που, τυχόν, απορρέει από την ανωτέρω «συμφωνία» είναι ιδιωτικού δικαίου διαφορά - ανεξαρτήτως και του αν, τυχόν, αυτή απέβλεπε στην εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού - και, επομένως, η εκδίκασή της υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων».

 8. Επειδή, με τα ανωτέρω δεδομένα και λαμβανομένου ιδιαιτέρως υπόψη του προφορικού χαρακτήρα της συμφωνίας, που φέρεται ότι έχει συναφθεί μεταξύ του αιτούντος και του Δήμου ....... (και ήδη ......), ενόψει του οποίου δεν είναι δυνατή η διάγνωση του κανονιστικού καθεστώτος που διέπει την εν λόγω συμφωνία και η διαπίστωση της προβλέψεως ή μη σε αυτή ρητρών που αποκλίνουν από το κοινό δίκαιο και, συνακόλουθα, η διαπίστωση της υπάρξεως σχέσεως δημοσίου δικαίου που να συνδέει τον αιτούντα με τον Δήμο ... (και ήδη ................ ), η ένδικη διαφορά που απορρέει από τη συμφωνία αυτή είναι ιδιωτική, ανεξαρτήτως του σκοπού στον οποίο η εν λόγω συμφωνία απέβλεπε (βλ. Α.Ε.Δ. 12, 11/2013, 3/2012, 28/2011). Συνεπώς, το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης εσφαλμένως έκρινε, με την απόφαση 126/2006, ότι τα πολιτικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία να εκδικάσουν την επίδικη διαφορά και, ως εκ τούτου, πρέπει να εξαφανισθεί η εν λόγω απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 47 παρ. 4 του Κώδικα περί του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ν. 345/1976), και να παραπεμφθεί η υπόθεση στο ως άνω Δικαστήριο. Μειοψήφησε το μέλος του Δικαστηρίου Ν. Λεοντής, Αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου, κατά την άποψη του οποίου μόνη η παράλειψη του εγγράφου τύπου της συμβάσεως δεν αποτελεί επαρκές έρεισμα για να θεωρηθεί η διοικητική ουσιαστικά σύμβαση έργου ως ιδιωτικού δικαίου, εφόσον γίνει επίκληση και αποδειχθεί ότι ο Δήμος συμβάλλεται δια των οργάνων του, που το εκπροσωπούν, με εξαιρετικό νομικό καθεστώς και για την εξυπηρέτηση σκοπών της λειτουργίας του δηλαδή για δημόσιο σκοπό. Στην άποψη αυτή προσχώρησε και το μέλος του Δικαστηρίου Ιω. Σαρμάς, Αντιπρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την ειδικότερα γνώμη ότι στις περιπτώσεις αυτές τεκμαίρεται ότι εμπεριέχονται στην επίδικη σύμβαση οι ρήτρες δημοσίου δικαίου που προβλέπονται στην αντίστοιχη εφαρμοστέα νομοθεσία.

 Δ ι ά  τ α ύ τ α

 Αίρει την αποφατική σύγκρουση δικαιοδοσίας μεταξύ πολιτικού και διοικητικού δικαστηρίου, κατά το σκεπτικό.

 Εξαφανίζει την 126/2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης και

 Παραπέμπει την υπόθεση προς εκδίκαση στο Δικαστήριο αυτό.

 Απαλλάσσει τους διαδίκους από τη δικαστική δαπάνη.

 Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 7 Οκτωβρίου 2015.

 Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος                                          Η Γραμματέας

 Νικόλαος Σακελλαρίου                                            Μαριάνθη Παπασαράντη

 Και δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 25 Μαΐου 2016.

 Η Πρόεδρος                                                                  Η Γραμματέας

 Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου                                  Σουλτάνα Κουφιάδου

 Ρ.Κ.