Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όπως τροποποιήθηκε από τα Πρωτόκολλα υπ’ αριθ. 11 και 14 συvoδευόμεvη από τα Πρωτόκολλα υπ' αριθ. 1, 4, 6, 7, 12 και 13

Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,όπως τροποποιήθηκε από τα Πρωτόκολλα υπ’ αριθ. 11 και 14συvoδευόμεvη από τα Πρωτόκολλα υπ' αριθ. 1, 4, 6, 7, 12 και 13

Το  κείμενο...

 της  Σύμβασης  παρουσιάζεται  όπως  τροποποιήθηκε  από  τις διατάξεις του Πρωτοκόλλου υπ’ αριθ. 14 (ΣΣΣΕ Νο. 194) από τη θέση του σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2010.

Το κείμενο της Σύμβασης είχε ήδη τροποποιηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Πρωτοκόλλου υπ’ αριθ. 3 (ΕΣΣ Νο. 45), το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 21η Σεπτεμβρίου 1970, του Πρωτοκόλλου υπ’αριθ. 5 (ΕΣΣ Νo. 55), το οποίο  τέθηκε σε ισχύ την 20η Δεκεμβρίου 1971, και του Πρωτοκόλλου υπ’αριθ.8 (ΕΣΣ Νo.118),  το  οποίο  τέθηκε  σε  ισχύ  την  1η  Ιανουαρίου  1990,  και ενσωμάτωνε επίσης το κείμενο του Πρωτοκόλλου υπ’ αριθ. 2 (ΕΣΣ Νo. 44) το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 3, αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος της 

Σύμβασης από την θέση του σε ισχύ την 21η Σεπτεμβρίου 1970.

Όλες οι διατάξεις που είχαν τροποποιηθεί ή προστεθεί σύμφωνα με αυτά τα Πρωτόκολλα αντικαταστάθηκαν από το Πρωτόκολλο υπ’ αριθ. 11 (ΕΣΣ Νo. 155), από την ημερομηνία θέσης του σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1998. 

Από αυτή την ημερομηνία, το Πρωτόκολλο υπ’ αριθ. 9 (ΕΣΣ Νo. 140), το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου 1994, καταργήθηκε και το Πρωτόκολλο υπ’ αριθ. 10 (ΕΣΣ Νo. 146) κατέστη άνευ αντικειμένου. 

Το ισχύον καθεστώς υπογραφών και επικυρώσεων της Σύμβασης και των Πρωτοκόλλων της, καθώς και ο πλήρης κατάλογος δηλώσεων και επιφυλάξεων είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα http://conventions.coe.int. 

Μόνο το αγγλικό και το γαλλικό κείμενο είναι αυθεντικά. Αυτή η μετάφραση δεν συνιστά για το Δικαστήριο επίσημη εκδοχή της Σύμβασης. 

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Council of Europe

F-67075 Strasbourg cedex

www.echr.coe.int

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΙΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 

ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ

......................................................................................................

5

ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

.............................................

36

ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

.............................................................

40

ΕΚΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

...................................................................

45

ΕΒΔΟΜΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

.............................................................

49

ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

..........................................................

55

ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

....................................................

60

5

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΙΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ 

ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ

Ρώμη, 4 Νοεμβρίου 1950

Αι Συμβαλλόμεναι Κυβερνήσεις, μέλη του Συμβουλίου της 

Ευρώπης: Έχουσαι υπ' όψιν την Παγκόσμιον Δήλωσιν των δικαιωμάτων του  ανθρώπου,  ήν  διεκήρυξεν  η  Γενική  Συνέλευσις  των Ηνωμένων Εθνών την 10ην Δεκεμβρίου 1948.

Έχουσαι υπ' όψιν ότι η Δήλωσις αύτη τείνει εις την εξασφάλισιν της αναγνωρίσεως και την παγκόσμιον και αποτελεσματικήν εφαρμογήν των δικαιωμάτων άτινα αναφέρονται εις αυτήν.

Έχουσαι υπ' όψιν ότι σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης 

είναι η πραγματοποίησις στενωτέρας ενότητος μεταξύ των 

Μελών αυτής, και ότι έν των μέσων προς επίτευξιν του σκοπού τούτου είναι η προάσπισις και η ανάπτυξις των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών.

Επιβεβαιούσαι  την  βαθείαν  αυτών  προσήλωσιν  εις  τα 

θεμελιώδεις  ταύτας  ελευθερίας  αίτινες  αποτελούσι  αυτό 

τούτο το βάθρον της δικαιοσύνης και της ειρήνης εν τω 

κόσμω και των οποίων η διατήρησις στηρίζεται ουσιαστικώς 

επί πολιτικού καθεστώτος αληθώς δημοκρατικού αφ' ενός 

και αφ' ετέρου, επί κοινής αντιλήψεως και κοινού σεβασμού 

των δικαιωμάτων του ανθρώπου τα οποία διεκδικούν.

Αποφασισμέναι όπως, ως Κυβερνήσεις Ευρωπαϊκών Κρατών εμπνεόμεναι  υπό  κοινών  ιδεωδών  και  έχουσαι  κοινήν 67 κληρονομίαν πολιτικών παραδόσεων και ιδεωδών σεβασμού της  ελευθερίας  και  του  επικρατεστέρου*   του  δικαίου, λάβωσι τα πρώτα κατάλληλα μέτρα όπως διασφαλίσωσι την συλλογικήν εγγύησιν ωρισμένων, εκ των αναφερομένων εν τη Παγκοσμίω Δηλώσει, δικαιωμάτων.

Συνεφώνησαν τα ακόλουθα : 

Άρθρο 1

Υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου

Τα  υψηλά  συμβαλλόμενα  μέρη  αναγνωρίζουν,  εις  όλα 

τα  εξαρτώμενα  εκ  της  δικαιοδοσίας  των  πρόσωπα,  τα 

καθοριζόμενα εις το πρώτον μέρος της παρούσης Συμβάσεως  δικαιώματα και ελευθερίας.

ΤΙΤΛΟΣ Ι

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ

Άρθρο 2

Το δικαίωμα στη ζωή

1. 

Το  δικαίωμα  εκάστου  προσώπου  εις  την  ζωήν 

προστατεύεται  υπό  του  νόμου.  Εις  ουδένα  δύναται  να 

επιβληθή  εκ  προθέσεως  θάνατος,  ειμή  εις  εκτέλεσιν 

θανατικής  ποινής  εκδιδομένης  υπό  δικαστηρίου  εν 

περιπτώσει αδικήματος τιμωρουμένου υπό του νόμου δια 

της ποινής ταύτης.

2. 

Ο  θάνατος  δεν  θεωρείται  ως  επιβαλλόμενος  κατά 

παράβασιν  του  άρθρου  τούτου,  εις  ας  περιπτώσεις  θα 

επήρχετο  συνεπεία  χρήσεως  βίας  καταστάσης  απολύτως 

αναγκαίας : *

[ακριβέστερα: της υπεροχής]

α. 

δια την υπεράσπισιν οιουδήποτε προσώπου κατά 

παρανόμου βίας.

β. 

δια  την  πραγματοποίησιν  νομίμου  συλλήψεως  ή 

προς παρεμπόδισιν αποδράσεως προσώπου νομίμως 

κρατουμένου.

γ. 

δια την καταστολήν, συμφώνως τω νόμω, στάσεως ή 

ανταρσίας.

Άρθρο 3

Απαγόρευση των βασανιστηρίων

Ουδείς  επιτρέπεται  να  υποβληθή  εις  βασάνους  ούτε  εις 

ποινάς ή μεταχείρισιν απανθρώπους ή εξευτελιστικάς.

Άρθρο 4

Απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων

1. 

Ουδείς δύναται να κρατηθή εις δουλείαν ή ειλωτείαν.

2. 

Ουδείς  δύναται  να  υποχρεωθή  εις  αναγκαστικήν  ή 

υποχρεωτικήν εργασίαν.

3. 

Δεν θεωρείται ως «αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία» 

υπό την έννοιαν του παρόντος άρθρου : 

α.

πάσα  εργασία  ζητουμένη  παρά  προσώπου 

κρατουμένου  συμφώνως  προς  τας  διατάξεις  του 

άρθρου  5  της  παρούσης  Συμβάσεως  ή  κατά  την 

διάρκειαν της υπό όρους απολύσεώς του.

β.  πάσα  υπηρεσία  στρατιωτικής  φύσεως  ή,  εις  την 

περίπτωσιν των εχόντων αντιρρήσεις συνειδήσεως 

εις τας χώρας όπου τούτο αναγνωρίζεται ως νόμιμον, 

πάσα  άλλη  υπηρεσία  εις  αντικατάστασιν  της 

υποχρεωτικής στρατιωτικής υπηρεσίας.

γ. 

πάσα υπηρεσία ζητουμένη εις περίπτωσιν κρίσεων 

ή θεομηνιών, αι οποίαι απειλούν την ζωήν ή την  

ευδαιμονίαν του συνόλου.

8

9

δ. 

πάσα εργασία ή υπηρεσία απαρτίζουσα μέρος των 

τακτικών υποχρεώσεων του πολίτου.

Άρθρο 5

Το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια

1.  

Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν και την 

ασφάλειαν. Ουδείς επιτρέπεται να στερηθή της ελευθερίας 

του ειμή εις τας ακολούθους περιπτώσεις και συμφώνως 

προς την νόμιμον διαδικασίαν: 

α.

εάν  κρατήται  κανονικώς  κατόπιν  καταδίκης  υπό 

αρμοδίου δικαστηρίου.

β. 

εάν υπεβλήθη εις κανονικήν σύλληψιν ή κράτησιν 

λόγω ανυποταγής εις νόμιμον διαταγήν δικαστηρίου, 

ή εις εγγύησιν εκτελέσεως υποχρεώσεως οριζομένης 

υπό του νόμου.

γ. 

εάν συνελήφθη και κρατήται όπως οδηγηθή ενώπιον 

της αρμοδίας δικαστικής αρχής εις την περίπτωσιν 

ευλόγου  υπονοίας  ότι  διέπραξεν  αδίκημα,  ή 

υπάρχουν  λογικά  δεδομένα  προς  παραδοχήν  της 

ανάγκης όπως ούτος εμποδισθή από του να διαπράξη 

αδίκημα ή δραπετεύση μετά την διάπραξιν τούτου.

δ. 

εάν  πρόκεται  περί  νομίμου  κρατήσεως  ανηλίκου, 

αποφασισθείσης δια την επιτήρησιν της ανατροφής 

του, ή την νόμιμον κράτησίν του ίνα παραπεμφθή 

ενώπιον της αρμοδίας αρχής.

ε. 

εάν  πρόκειται  περί  νομίμου  κρατήσεως  ατόμων 

δυναμένων να μεταδώσωσι μεταδοτικήν ασθένειαν, 

φρενοβλαβούς, αλκοολικού, τοξικομανούς ή αλήτου.

στ.

εάν πρόκεται περί νομίμου συλλήψεως ή κρατήσεως 

ατόμου  επί  σκοπώ  όπως  εμποδισθή  από  του  να 

εισέλθη  παρανόμως  εν  τη  χώρα,  ή  εναντίον  του 

οποίου εκκρεμεί διαδικασία απελάσεως ή εκδόσεως.

2.  

Παν συλληφθέν πρόσωπον δέον να πληροφορήται κατά 

το δυνατόν συντομώτερον και εις γλώσσαν την οποίαν εννοεί, 

τους λόγους της συλλήψεώς του ως και πάσαν διατυπουμένην 

εναντίον του κατηγορίαν.

3.    Παν  πρόσωπον  συλληφθέν  ή  κρατηθέν,  υπό  τας 

προβλεπομένας εν παραγράφω 1γ του παρόντος άρθρου 

συνθήκας  οφείλει  να  παραπεμφθή  συντόμως  ενώπιον 

δικαστού  ή  ετέρου  δικαστικού  λειτουργού  νομίμως 

εντεταλμένου  όπως  εκτελή  δικαστικά  καθήκοντα,  έχει 

δε το δικαίωμα να δικασθή εντός λογικής προθεσμίας ή 

απολυθή  κατά  την  διαδικασίαν.  Η  απόλυσις  δύναται  να 

εξαρτηθή από εγγύησιν εξασφαλίζουσαν την παράστασιν του 

ενδιαφερομένου εις την δικάσιμον.

4.  

Παν  πρόσωπον  στερούμενον  της  ελευθερίας  του 

συνεπεία συλλήψεως ή κρατήσεως έχει δικαίωμα προσφυγής 

ενώπιον δικαστηρίου, ίνα τούτο αποφασίση εντός βραχείας 

προσθεσμίας επί του νομίμου της κρατήσεώς του και διατάξη 

την απόλυσίν του εν περιπτώσει παρανόμου κρατήσεως.

5.  

Παν  πρόσωπον  θύμα  συλλήψεως  ή  κρατήσεως  υπό 

συνθήκας  αντιθέτους  προς  τας  ανωτέρω  διατάξεις,  έχει 

δικαίωμα επανορθώσεως.

Άρθρο 6

Δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης

1.  

Παν  πρόσωπον  έχει  δικαίωμα  όπως  η  υπόθεσίς  του 

δικασθή δικαίως, δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας 

υπό ανεξαρτήτου και αμερολήπτου δικαστηρίου, νομίμως 

λειτουργούντος,  το  οποίον  θα  αποφασίση  είτε  επί  των 

αμφισβητήσεων  επί  των  δικαιωμάτων  και  υποχρεώσεών 

του αστικής φύσεως, είτε επί του βασίμου πάσης εναντίον 

του  κατηγορίας  ποινικής  φύσεως.  Η  απόφασις  δέον  να 

εκδοθή  δημοσία,  η  είσοδος  όμως  εις  την  αίθουσαν  των 

συνεδριάσεων δύναται να απαγορευθή εις τον τύπον και το 

10

11

κοινόν καθ' όλην ή μέρος της διαρκείας της δίκης προς το 

συμφέρον της ηθικής, της δημοσίας τάξεως ή της εθνικής 

ασφαλείας εν δημοκρατική κοινωνία, όταν τούτο ενδείκνυται 

υπό των συμφερόντων των ανηλίκων ή της ιδιωτικής ζωής 

των διαδίκων, ή εν τω κρινομένω υπό του Δικαστηρίου ως 

απολύτως αναγκαίου μέτρω, όταν υπό ειδικάς συνθήκας η 

δημοσιότης θα ηδύνατο να παραβλάψη τα συμφέροντα της 

δικαιοσύνης.

2. 

Παν  πρόσωπον  κατηγορούμενον  επί  αδικήματι 

τεκμαίρεται ότι είναι αθώον μέχρι της νομίμου αποδείξεως 

της ενοχής του.

3. 

Ειδικώτερον, πας κατηγορούμενος έχει δικαίωμα : 

α. 

όπως πληροφορηθή, εν τη βραχυτέρα προθεσμία εις 

γλώσσαν την οποίαν εννοεί και εν λεπτομερεία την 

φύσιν και τον λόγον της εναντίον του κατηγορίας.

β. 

όπως διαθέτη τον χρόνον και τας αναγκαίας ευκολίας 

προς προετοιμασίαν της υπερασπίσεώς του.

γ. 

όπως υπερασπίση ο ίδιος εαυτόν ή αναθέση την 

υπεράσπισίν του εις συνήγορον της εκλογής του, εν 

η δε περιπτώσει δεν διαθέτει τα μέσα να πληρώση 

συνήγορον,  να  τω  παρασχεθή  τοιούτος  δωρεάν, 

όταν τούτο ενδείκνυται υπό του συμφέροντος της 

δικαιοσύνης.

δ. 

να εξετάση ή ζητήση όπως εξετασθώσιν οι μάρτυρες 

κατηγορίας και επιτύχη την πρόσκλησιν και εξέτασιν 

των μαρτύρων υπερασπίσεως υπό τους αυτούς όρους 

ως των μαρτύρων κατηγορίας.

ε. 

να τύχη δωρεάν παραστάσεως διερμηνέως, εάν δεν 

εννοεί ή δεν ομιλεί την χρησιμοποιουμένην εις το 

δικαστήριον γλώσσαν.

Άρθρο 7

Μη επιβολή ποινής άνευ νόμου

1. 

Ουδείς δύναται να καταδικασθή δια πράξιν ή παράλειψιν 

η οποία, καθ' ην στιγμήν διεπράχθη, δεν απετέλει αδίκημα 

συμφώνως προς το εθνικόν ή διεθνές δίκαιον. Ούτε και 

επιβάλλεται βαρυτέρα ποινή από εκείνην η οποία επεβάλλετο 

κατά την στιγμήν της διαπράξεως του αδικήματος.

2. 

Το παρόν άρθρον δεν σκοπεί να επηρεάση την δίκην 

και τιμωρίαν ατόμων ενόχων δια πράξεις ή παραλείψεις αι 

οποίαι καθ' ην στιγμήν διεπράχθησαν, ήσαν εγκληματικαί 

συμφώνως προς τας αναγνωριζομένας  υπό των πολιτισμένων 

εθνών γενικάς αρχάς δικαίου.

Άρθρο 8

Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής

1. 

Παν  πρόσωπον  δικαιούται  εις  τον  σεβασμόν  της 

ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και 

της αλληλογραφίας του.

2. 

Δεν επιτρέπεται να υπάρξη επέμβασις δημοσίας αρχής εν 

τη ασκήσει του δικαιώματος τούτου, εκτός εάν η επέμβασις 

αύτη προβλέπεται υπό του νόμου και αποτελεί μέτρον το 

οποίον, εις μίαν δημοκρατικήν κοινωνίαν, είναι αναγκαίον 

δια την εθνικήν ασφάλειαν, την δημοσίαν ασφάλειαν, την 

οικονομικήν ευημερίαν της χώρας, την προάσπισιν της τάξεως 

και την πρόληψιν ποινικών παραβάσεων, την προστασίαν της 

υγείας ή της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και 

ελευθεριών άλλων.

Άρθρο 9

Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας

1. 

Παν πρόσωπον δικαιούται εις την ελευθερίαν σκέψεως, 

συνειδήσεως και θρησκείας, το δικαίωμα τούτο επάγεται την 

ελευθερίαν αλλαγής θρησκείας ή πεποιθήσεων, ως και την 

12

13

ελευθερίαν εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων 

μεμονωμένως, ή συλλογικώς δημοσία ή κατ' ιδίαν, δια της 

λατρείας, της παιδείας, και της ασκήσεως των θρησκευτικών 

καθηκόντων και τελετουργιών.

2. 

Η  ελευθερία  εκδηλώσεως  της  θρησκείας  ή  των 

πεποιθήσεων δεν επιτρέπεται να αποτελέση αντικείμενον 

ετέρων περιορισμών πέραν των προβλεπομένων υπό του 

νόμου και αποτελούντων αναγκαία μέτρα, εν δημοκρατική 

κοινωνία δια την δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της 

δημοσίας τάξεως, υγείας και ηθικής, ή την προάσπισιν των 

δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.

Άρθρο 10

Ελευθερία έκφρασης

1. 

Παν  πρόσωπον  έχει  δικαίωμα  εις  την  ελευθερίαν 

εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν 

γνώμης  ως  και  την  ελευθερίαν  λήψεως  ή  μεταδόσεως 

πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών 

και  ασχέτως  συνόρων.  Το  παρόν  άρθρον  δεν  κωλύει  τα 

Κράτη από του να υποβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιοφωνίας, 

κινηματογράφου ή τηλεοράσεως εις κανονισμούς εκδόσεως 

αδειών λειτουργίας.

2.  Η  άσκησις  των  ελευθεριών  τούτων,  συνεπαγομένων 

καθήκοντα και ευθύνας δύναται να υπαχθή εις ωρισμένας 

διατυπώσεις,  όρους,  περιορισμούς  ή  κυρώσεις, 

προβλεπομένους υπό του νόμου και αποτελούντας αναγκαία 

μέτρα εν δημοκρατική κοινωνία δια την εθνικήν ασφάλειαν, 

την  εδαφικήν  ακεραιότητα  ή  δημοσίαν  ασφάλειαν,  την 

προάσπισιν της τάξεως και πρόληψιν του εγκλήματος, την 

προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, την προστασίαν της 

υπολήψεως ή των δικαιωμάτων των τρίτων, την παρεμπόδισιν 

της  κοινολογήσεως  εμπιστευτικών  πληροφοριών  ή  την 

διασφάλισιν του κύρους και αμεροληψίας της δικαστικής 

εξουσίας.

Άρθρο 11

Ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι

1. 

Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν του 

συνέρχεσθαι ειρηνικώς και εις την ελευθερίαν συναιτερισμού 

συμπεριλαμβανομένου  του  δικαιώματος  ιδρύσεως  μετ' 

άλλων  συνδικάτων  και  προσχωρήσεως εις  συνδικάτα  επί 

σκοπώ προασπίσεως των συμφερόντων του.

2. 

Η άσκησις των δικαιωμάτων τούτων δεν επιτρέπεται 

να υπαχθή εις ετέρους περιορισμούς πέραν των υπό του 

νόμου προβλεπομένων και αποτελούντων αναγκαία μέτρα 

εν  δημοκρατική  κοινωνία,  δια  την  εθνικήν  ασφάλειαν, 

την δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της τάξεως και 

πρόληψιν του εγκλήματος, την προστασίαν της υγείας και της 

ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών 

των τρίτων. Το παρόν άρθρον δεν απαγορεύει την επιβολήν 

νομίμων  περιορισμών  εις  την  άσκησιν  των  δικαιωμάτων 

τούτων υπό μελών των ενόπλων δυνάμεων, της αστυνομίας ή 

των διοικητικών υπηρεσιών του Κράτους.

Άρθρο 12

Δικαίωμα συνάψεως γάμου

Αμα τη συμπληρώσει ηλικίας γάμου, ο ανήρ και η γυνή 

έχουν το δικαίωμα να συνέρχωνται εις γάμον και ιδρύωσιν 

οικογένειαν συμφώνως προς τους διέποντας το δικαίωμα 

τούτο εθνικούς νόμους.

Άρθρο 13

Δικαίωμα πραγματικής

*

 προσφυγής

Παν πρόσωπον του οποίου τα αναγνωριζόμενα εν τη παρούση 

Συμβάσει δικαιώματα και ελευθερίαι παρεβιάσθησαν, έχει 

*

[ακριβέστερα: αποτελεσματικής]

14

15

το  δικαίωμα  πραγματικής

*

προσφυγής  ενώπιον  εθνικής 

αρχής, έστω και αν η παραβίασις διεπράχθη υπό προσώπων 

ενεργούντων εν τη εκτελέσει των δημοσίων καθηκόντων των.

Άρθρο 14

Απαγόρευση των διακρίσεων

Η χρήσις των αναγνωριζομένων εν τη παρούση Συμβάσει 

δικαιωμάτων και ελευθεριών δέον να εξασφαλισθή ασχέτως 

διακρίσεως φύλου, φυλής, χρώματος, γλώσσης, θρησκείας, 

πολιτικών  ή  άλλων  πεποιθήσεων,  εθνικής  ή  κοινωνικής 

προελεύσεως,  συμμετοχής  εις  εθνικήν  μειονότητα, 

περιουσίας,  γεννήσεως ή άλλης καταστάσεως.

Άρθρο 15

Παρέκκλιση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

1.    Εν  περιπτώσει  πολέμου  ή  ετέρου  δημοσίου 

κινδύνου  απειλούντος  την  ζωήν  του  έθνους,  έκαστον 

υψηλόν  συμβαλλόμενον  μέρος  δύναται  να  λάβη  μέτρα 

κατά  παράβασιν  των  υπό  της  παρούσης  Συμβάσεως 

προβλεπομένων  υποχρεώσεων,  εν  τω  απαιτουμένω  υπό 

της  καταστάσεως  απολύτως  αναγκαίω  ορίω  και  υπό  τον 

όρον όπως τα μέτρα ταύτα μη αντιτίθενται εις τας άλλας 

υποχρεώσεις τας απορρεούσας εκ του διεθνούς δικαίου.

2. 

Η προηγουμένη διάταξις ουδεμίαν επιτρέπει παράβασιν 

του άρθου 2, ειμή δια την περίπτωσιν θανάτου συνεπεία 

κανονικών πολεμικών πράξεων, ή των άρθρων 3, 4 (παράγ. 1) 

και 7.

3. 

Τα ασκούντα το δικαίωμα τούτο της παραβάσεως υψηλά 

συμβαλλόμενα  μέρη  τηρούν  τον  Γενικόν  Γραμματέα  του 

Συμβουλίου της Ευρώπης πλήρως ενήμερον των ληφθέντων 

μέτρων ως και των αιτίων τα οποία τα προεκάλεσαν. Οφείλουν 

*

[ακριβέστερα: αποτελεσματικής]

ωσαύτως να πληροφορήσωσι τον Γενικόν Γραμματέα του 

Συμβουλίου της Ευρώπης περί της ημερομηνίας κατά την 

οποία τα μέτρα ταύτα έπαυσαν ισχύοντα και αι διατάξεις της 

Συμβάσεως ετέθησαν εκ νέου εν πλήρει ισχύϊ.

Άρθρο 16

Περιορισμοί στην πολιτική δραστηριότητα των αλλοδαπών

Ουδεμία διάταξις των άρθρων 10, 11 και 14 δύναται να 

θεωρηθή ως απαγορεύουσα εις τα υψηλά συμβαλλόμενα 

μέρη  να  επιβάλλωσι  περιορισμούς  εις  την  πολιτικήν 

δραστηριότητα των ξένων.

Άρθρο 17

Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώματος

Ουδεμία  διάταξις  της  παρούσης  Συμβάσεως  δύναται  να 

ερμηνευθή ως επαγομένη δι'έν Κράτος, μίαν ομάδα ή έν άτομον 

οιονδήποτε  δικαίωμα  όπως  επιδοθή  εις  δραστηριότητα 

ή εκτελέση πράξεις σκοπούσας εις την καταστροφήν των 

δικαιωμάτων  ή  ελευθεριών,  των  αναγνωρισθέντων  εν  τη 

παρούση Συμβάσει, ή εις περιορισμούς των δικαιωμάτων και 

ελευθεριών τούτων μεγαλυτέρων των προβλεπομένων εν τη 

ρηθείση Συμβάσει.

Άρθρο 18

Όρια στην χρήση των περιορισμών σε δικαιώματα

Οι  επιτρεπόμενοι  κατά  τας  διατάξεις  της  παρούσης 

Συμβάσεως  περιορισμοί  των  ειρημένων  δικαιωμάτων  και 

ελευθεριών δεν επιτρέπεται να εφαρμοσθούν ειμή προς τον 

σκοπόν δια τον οποίον καθιερώθησαν.