Α.Π. 442/2017 - Ποιος περιλαμβάνεται στον όρο «οικογένεια του θύματος» - Περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι συγγενείς του θανατωθέντος, που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του και, προς ανακούφιση του ηθικού πόνου αυτών στοχεύει η διάταξη αυτή, αδιαφόρως αν συζούσαν μαζί του ή διέμενα χωριστά ήτοι οι γονείς, τα τέκνα, οι αδελφοί, αμφιθαλείς και ετεροθαλείς, ο σύζυγος ή η σύζυγος και, από δε τους αγχιστείες μόνο οι του πρώτου βαθμού (πεθερός, πεθερά, γαμπρός από θυγατέρα, νύφη από γιό).

Ποιος περιλαμβάνεται στον όρο «οικογένεια του θύματος»
ΑΠ
Έτος: 2017
Νούμερο: 442
Περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι συγγενείς του θανατωθέντος, που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του και, προς ανακούφιση του ηθικού πόνου αυτών στοχεύει η διάταξη αυτή, αδιαφόρως αν συζούσαν μαζί του ή διέμενα χωριστά ήτοι οι γονείς, τα τέκνα, οι αδελφοί, αμφιθαλείς και ετεροθαλείς, ο σύζυγος ή η σύζυγος και, από δε τους αγχιστείες μόνο οι του πρώτου βαθμού (πεθερός, πεθερά, γαμπρός από θυγατέρα, νύφη από γιό)....

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Δ' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ειρήνη Κιουρκτσόγλου - Πετρουλάκη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ελένη Διονυσοπούλου, Σοφία Ντάντου, Γεώργιο Χοϊμέ και Κωστούλα Φλουρή - Χαλεβίδου, Αρεοπαγίτες.

Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 2 Δεκεμβρίου 2016, με την παρουσία και του Γραμματέα Αθανασίου Λιάπη, για να δικάσει μεταξύ:

Των αναιρεσειόντων: 1) Γ. Μ. του Α. και 2) Β. συζ. Γ. Μ., κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους .....

Του αναιρεσιβλήτου: ΝΠΙΔ με την επωνυμία "Ε..... Κ...... Α....... Ε....... Α........ Α........... Α.......", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, ως ειδικού διαδόχου της ανώνυμης εταιρίας ασφαλίσεως ζημιών με την επωνυμία "Α....... Π...... Α.......", της οποίας η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε, το οποίο εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του .......με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ.

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 5-5-2010 αγωγή των ήδη αναιρεσειόντων και άλλων προσώπων, μη διαδίκων στην παρούσα δίκη, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και συνεκδικάστηκε με την από 23-6-2010 παρεμπίπτουσα αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 2355/2011 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 160/2013 του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 30-7-2015 αίτησή τους.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η Εισηγήτρια Αρεοπαγίτης Κωστούλα Φλουρή - Χαλεβίδου διάβασε την από 24-11-2016 έκθεσή της, με την οποία εισηγήθηκε την παραδοχή του μοναδικού λόγου της από 30-7-2015 και με αρ. εκθ. καταθ. 1028/2015 αιτήσεως για αναίρεση της υπ' αριθμ. 160/2013 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Κατά την διάταξη του άρθρου 932 εδ. 3 του Α.Κ., σε περίπτωση θανατώσεως προσώπου, η χρηματική ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος, λόγω ψυχικής οδύνης. Στην διάταξη αυτή δεν γίνεται προσδιορισμός της έννοιας του όρου "οικογένεια του θύματος", προφανώς γιατί ο νομοθέτης δεν θέλησε να διαγράψει δεσμευτικώς τα όρια ενός θεσμού, ο οποίος, ως εκ της φύσεώς του, υφίσταται αναγκαίως τις επιδράσεις εκ των κοινωνικών διαφοροποιήσεων, κατά την διαδρομή του χρόνου. Κατά την αληθή, όμως, έννοια της εν λόγω διατάξεως, που απορρέει από τον σκοπό της θεσπίσεώς της, στην οικογένεια του θύματος περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι συγγενείς του θανατωθέντος, που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του και, προς ανακούφιση του ηθικού πόνου αυτών στοχεύει η διάταξη αυτή, αδιαφόρως αν συζούσαν μαζί του ή διέμενα χωριστά. Υπό την έννοια αυτή, μεταξύ των προσώπων αυτών περιλαμβάνονται οι γονείς, τα τέκνα, οι αδελφοί, αμφιθαλείς και ετεροθαλείς, ο σύζυγος ή η σύζυγος και, από δε τους αγχιστείς μόνο οι του πρώτου βαθμού (πεθερός, πεθερά, γαμπρός από θυγατέρα, νύφη από γιό) (ΑΠ 1723/2012, ΑΠ 528/2011, ΑΠ 937/2010, ΑΠ 260/2011, ΑΠ 1735/2006). Η επιδίκαση της από το άρθρο 932 εδ. 3 του Α.Κ. προβλεπομένης χρηματικής ικανοποιήσεως στα δικαιούμενα πρόσωπα, τελεί υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, που συνιστά πραγματικό ζήτημα, της υπάρξεως, κατ' εκτίμηση του δικαστού της ουσίας, μεταξύ αυτών και του θανατωθέντος, όταν ο τελευταίος ζούσε, αισθημάτων αγάπης και στοργής, η διαπίστωση της ανυπαρξίας των οποίων μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό, είτε όλων των προσώπων αυτών, είτε κάποιων ή κάποιου από αυτούς, από την επιδίκαση της εν λόγω χρηματικής ικανοποιήσεως (Ολ.ΑΠ 21/2000).

Στην προκειμένη περίπτωση με τον μοναδικό λόγο της αιτήσεως αναιρέσεως, από το άρθρο 559 αριθμός 1 του Κ.Πολ.Δικ., οι αναιρεσείοντες, πενθερός και πενθερά, αντίστοιχα του θανασίμως τραυματισθέντος Γ. Γ., κατά το ένδικο τροχαίο ατύχημα, που έλαβε χώρα στην Αθήνα, στις 5.4.2009, αιτιώνται την προσβαλλόμενη απόφαση για παραβίαση της διατάξεως του άρθρου 932 του Α.Κ, διότι απέρριψε ως μη νόμιμη την ένδικη από 5.5.2010 αγωγή τους, με την οποία ζητούσαν να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, μεταξύ των οποίων και το ήδη αναιρεσίβλητο ν.π.ι.δ., με την συντετμημένη επωνυμία "Ε......... Κ.........", ως ειδικό διάδοχο της ασφαλίζουσας το ζημιογόνο όχημα ασφαλιστικής εταιρίας, με την επωνυμία "Α...... Π....... Α.Ε.Α.Ζ.", της οποίας η άδεια ανακλήθηκε με την υπ' αριθμ. 159/16-21 Σεπτεμβρίου 2009 απόφαση της ΕΠ.Ε.Ι.Α. (Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης), να τους καταβάλουν τα αναφερόμενα σ' αυτήν ποσά ως χρηματική τους ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης, με την αιτιολογία ότι στην οικογένεια του θύματος δεν υπάγονται ο πενθερός και η πενθερά. Από την επισκόπηση της προσβαλλομένης απόφασης προκύπτει ότι το Εφετείο απέρριψε ως μη νόμιμη την αγωγή ως προς τους αναιρεσείοντες, με την αιτιολογία ότι αυτοί δεν περιλαμβάνονται στην οικογένεια του θύματος. Κρίνοντας έτσι το Εφετείο εσφαλμένως ερμήνευσε και εφήρμοσε την προαναφερθείσα ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 932 του Α.Κ., διότι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, στην οικογένεια του θανατωθέντος, κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως, περιλαμβάνονται ο πενθερός και η πεθερά του θύματος και, συνεπώς, ο μοναδικός λόγος της αιτήσεως αναιρέσεως πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.

Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλομένη απόφαση κατά το ανωτέρω κεφάλαιο της κύριας αγωγής. Ακολούθως πρέπει να παραπεμφθεί η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση, για περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, διότι είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλο δικαστή, εκτός εκείνου που δίκασε προηγουμένως (άρθρο 580 παρ. 3 του Κ.Πολ.Δικ.) και να καταδικαστεί το αναιρεσίβλητο στην δικαστική δαπάνη των αναιρεσειόντων, που κατέθεσαν προτάσεις. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στους αναιρεσείοντες του καταβληθέντος από αυτούς παραβόλου, ενόψει της νίκης τους (άρθρο 495 παρ. 3 εδ. ε' του Κ.Πολ.Δικ.).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Αναιρεί εν μέρει την 160/2013 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, κατά το αναφερόμενο στο σκεπτικό κεφάλαιο της κύριας αγωγής.

Παραπέμπει την υπόθεση, κατά το ως άνω αναιρούμενο μέρος της, για περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, συντιθέμενο από άλλον Δικαστή, εκτός εκείνου που δίκασε προηγουμένως.

Καταδικάζει το αναιρεσίβλητο στην δικαστική δαπάνη των αναιρεσειόντων, την οποία ορίζει στο ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ. Και

Διατάζει να επιστραφεί στους αναιρεσείοντες το καταβληθέν από αυτούς παράβολο.

ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 3 Φεβρουαρίου 2017.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 16 Μαρτίου 2017.

Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Α.Π. 442/2017