ΑΠ 89/2015 - Δωρεά ακινήτου

Δωρεά ακινήτου

Έτος:2015

Νούμερο:89

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Γ' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη...

Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 5 Νοεμβρίου 2014, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:

Των αναιρεσειόντων: 1) Κ. Γ. του Π., συζ. Α. Π., και 2) Α. Π. του Δ., κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Παναγιώτα Ζερβομπεάκου, με δήλωση κατ' άρθρο 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.

Των αναιρεσιβλήτων: 1) Α. Κ. του Π., 2) Ε. Μ. του Ι., συζ. Α. Κ., κατοίκων ..., και 3) Π. Κ. του Α., κατοίκου ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Μιχαήλ Χάνο.

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 17/10/2005 αγωγή των ήδη αναιρεσειόντων, που κατατέθηκε στο Ειρηνοδικείο Κύμης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 17/2007 μη οριστική, 10/2011 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 77/2013 οριστική του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδος. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 26/2/2014 αίτησή τους. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 25/9/2014 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης. Ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων ζήτησε την απόρριψη της αίτησης και την καταδίκη των αντιδίκων τους στη δικαστική δαπάνη τους.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Οι κατά το άρθρο 560 αρ. 1 εδ. α-β' του ΚΠολΔ λόγοι αναιρέσεως για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου και παράβαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας δεν ιδρύονται, αντίστοιχα, όταν το δικαστήριο δεν εφαρμόζει κανόνα ουσιαστικού δικαίου που εν όψει των πραγματικών παραδοχών του δικαστηρίου δεν ήταν εφαρμοστέος στην συγκεκριμένη περίπτωση, επειδή δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του, και όταν τα φερόμενα ως παραβιασθέντα διδάγματα της κοινής πείρας δεν αφορούν την ερμηνεία κανόνων δικαίου ή την υπαγωγή πραγματικών γεγονότων σ' αυτούς, αλλά χρησιμεύουν για την εκτίμηση αποδείξεων.

Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, το Πολυμελές Πρωτοδικείο που την εξέδωσε, δικάζοντας ως Εφετείο, δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με το .../08-12-1980 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Κύμης Αναστασίου Τσακουμάνη, νομίμως μεταγεγραμμένου (...), ο Α. Κ. του Π., κάτοικος εν ζωή ..., παππούς της πρώτης εκκαλούσης - εναγούσης, δώρησε στην ανωτέρω εγγονή του μία ισόγειο οικία επιφανείας 24 τ.μ., κειμένη στον Οξύλιθο Κύμης Ευβοίας, στη θέση "Κ.", μετά του οικοπέδου, του φρέατος και της συνεχομένης αυλής της, εκτάσεως 90 τ.μ. περίπου. Το δωρηθέν ακίνητο συνορεύει, κατά τον ως άνω τίτλο κτήσεως, ανατολικώς με Ε. Π., βορείως με Ο. Χ. και Π. Κ., δυτικώς και νοτίως με Π. Κ.. Το ακίνητο περιήλθε στην κυριότητα του ανωτέρω δωρητή, λόγω κληρονομικής διαδοχής του πατρός του Π. Κ., δυνάμει της .../1930 δημοσίας διαθήκης, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του συμβολαιογράφου Κύμης Ευαγγέλου Κανιάστα και δημοσιεύθηκε νομίμως. Στην προαναφερομένη δωρεά, τέθηκε ο όρος ο δωρητής να παρακρατήσει την επικαρπία επί του δωρηθέντος και, μετά θάνατον, να περιέλθει το δικαίωμα αυτό στη σύζυγό του Ε., το γένος Γ. Κ.. Η τελευταία προαποβίωσε του εν λόγω δωρητού, στις 12-11-1982. Ο δωρητής αποβίωσε, στις 30-12-1992, με αποτέλεσμα η πρώτη εφεσίβλητη - ενάγουσα να καταστεί αποκλειστική κυρία του ανωτέρω περιουσιακού στοιχείου. Η έκταση αυτή, σύμφωνα με νεώτερη καταμέτρηση, αποτυπωθείσα στο από Σεπτεμβρίου 2008 τοπογραφικό διάγραμμα, το οποίο συνοδεύει την προαναφερομένη έκθεση πραγματογνωμοσύνης, έχει εμβαδό 116,561 τ.μ. και αποτυπώνεται στο προαναφερθέν τοπογραφικό διάγραμμα υπό στοιχεία Α1-Α2-Α3-Α4-Α5-A6-A7-A8-A9-A1. Στη βόρεια πλευρά της συνορεύει με εδαφική έκταση 15,65 τ.μ. Η έκταση αυτή, η οποία αποτελεί την επίδικη - διεκδικούμενη από τους εκκαλούντες - ενάγοντες έκταση, εμφαίνεται στο ίδιο τοπογραφικό διάγραμμα υπό στοιχεία Ε-Α4-Α5-Α6-Δ-Γ-Β-Ε. Η επίδικη έκταση δεν περιλαμβάνεται στον προαναφερόμενο τίτλο, γεγονός που και οι ίδιοι οι ενάγοντες συνομολογούν, αλλά ούτε και παραχωρήθηκε ατύπως στην εκκαλούσα - ενάγουσα, το έτος 1982, από τον προαναφερόμενο δωρητή. Αντιθέτως, περιλαμβάνεται στο .../16-07-1969 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Κύμης Αναστασίου Τσακουμάνη, δια του οποίου ο προαναφερόμενος δωρητής Α. Κ. μεταβίβασε στη θυγατέρα του Ο., σύζυγο Ν. Χ., ακίνητο, κείμενο στον Οξύλιθο Κύμης Ευβοίας, στη θέση "Κ.", "...μετά της αντιστοιχούσης εις την ημίσειαν ταύτην οικίαν αυλής μέχρι των σταλαγμών της οικία Α. Κ....". Από τη διατύπωση αυτή προκύπτει ότι η ιδιοκτησία της Ο. Χ. συνορεύει με τους σταλαγμούς της οικίας του δικαιοπαρόχου της πρώτης εκκαλούσης -εφεσιβλήτου και ήδη αποβιώσαντος Α. Κ.. Με δεδομένο ότι οι σταλαγμοί της ως άνω οικίας τίθενται ως σύνορο μεταξύ των δύο ιδιοκτησιών, τότε η επίδικη έκταση, η οποία, βάσει του πραναφερομένου τοπογραφικού διαγράμματος κείται βορείως της εν λόγω οικίας, η οποία αποτελεί όριο, ανήκε στην ιδιοκτησία της Ο. Χ.. Επιπλέον, σε ανύποπτο χρόνο, όταν συντάχθηκε το από 20-09-2002 τοπογραφικό διάγραμμα καλύψεως του πολιτικού μηχανικού Γ. Β., κατ' εντολήν και συμφώνως των υποδείξεων της πρώτης εκκαλούσης - εναγούσης, το οποίο συνόδευε την 560/2002 οικοδομική άδεια του Πολεοδομικού Γραφείου Κύμης, διαπιστώνεται ότι η επίδικη έκταση δεν περιλαμβάνεται στην προρρηθείσα έκταση της ως άνω διαδίκου, αλλά παρουσιάζεται ως δημοτική οδός, η οποία δεν αποτελεί κτήμα της ιδιοκτησίας της. Αν συνέβαινε το αντίθετο, τότε το επίδικο θα έπρεπε να είχε περιληφθεί στον προαναφερθέν τοπογραφικό διάγραμμα, ως τμήμα της ιδιοκτησίας της πρώτης εκκαλούσης - εναγούσης, δεδομένου ότι, κατά τα υπό αυτής εκτιθέμενα στην αγωγή της, το επίδικο της είχε παραχωρηθεί, ατύπως, από τον αποβιώσαντα παππού της Α. Κ. πολύ ενωρίτερα, ήτοι από το έτος 1982. Απεναντίας, το πρώτον παρουσιάζεται το επίδικο ως τμήμα της ιδιοκτησίας της πρώτης εκκαλούσης - εναγούσης στο από Ιανουαρίου 2005 τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού Α. Π., το οποίο, επίσης, συντάχθηκε συμφώνως των υποδείξεών της και οι αποτυπώσεις του οποίου έρχονται σε αντίθεση με τα όσα είχαν αποτυπωθεί σε ανύποπτο χρόνο στο σκαρίφημα, το οποίο συνόδευε το προαναφερθέν .../08-12-1980 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Κύμης Αναστασίου Τσακουμάνη. Ακολούθως, το γεγονός ότι δεν έχει διαμορφωθεί κάποια δίοδος, η οποία να ενώνει το επίδικο με την νοτίως αυτού κείμενη ιδιοκτησία της πρώτης εκκαλούσης - εναγούσης, το ότι η νότια πλευρά τη ιδιοκτησίας της τελευταία είναι "τυφλή", δηλαδή δεν έχει κάποιο άνοιγμα προς το επίδικο, και ότι δεν έχει διαμορφωθεί οτιδήποτε άλλο από αυτή, όπως μπαλκόνι, άγουν στο συμπέρασμα ότι ουδέποτε οι εκκαλούντες - ενάγοντες άσκησαν πράξεις νομής επί του επιδίκου και ενισχύει τη θέση ότι το επίδικο ευρίσκεται ακριβώς στο όριο του βορείου συνόρου της ιδιοκτησίας των εκκαλούντων.

Η επικαλούμενη από τους εκκαλούντες περίφραξη - περιτοίχιση που υπήρχε στη βόρεια πλευρά του επιδίκου, δικαιολογείται από την υψομετρική διαφορά μεταξύ του επιδίκου και τμήματος και της ιδιοκτησίας που ο απώτερος δικαιοπάροχος Α. Κ., μεταβίβασε στην εκκαλούσα. Αντιθέτως, εμφανείς πράξεις νομής επί της διεκδικουμένης εκτάσεως έχει ασκήσει ο πρώτος εφεσίβλητος - εναγόμενος, ήτοι φύτευση μικρών φυτών και κατασκευή ψησταριάς. Αυτά, ενισχύουν τον αρνητικό της αγωγής ισχυρισμό ότι το επίδικο μετεβιβάσθηκε στον Π. Κ., πατέρα και δικαιοπάροχο του πρώτου εφεσιβλήτου - εναγομένου, ατύπως, το έτος 1970, από τους κληρονόμους της ήδη αποβιωσάσης κατά το ίδιο έτος Ο. Χ., δηλαδή το σύζυγό της Ν. Χ. και τον υιό της Α. Χ., ο οποίος Ν. Χ., για την άτυπη αυτή μεταβίβαση, ενεργούσε, εν τοις πράγμασι, ως εκπρόσωπος του υιού του Ν. Χ., ο οποίος τότε ήταν ανήλικος. Έκτοτε, αυτός νεμόταν το ακίνητο αυτό (συμπεριλαμβανομένου του επιδίκου τμήματος με χρήση του τελευταίου αυτού ως βόθρου και ως αποθηκευτικού χώρου) και έτσι έγινε κύριος αυτού με έκτακτη χρησικτησία. Κατόπιν, ο Παναγιώτης Κεράτσας, με το .../09-03-2002 συμβόλαιο γονικής παροχής του συμβολαιογράφου Κύμης Σπ. Μάγκου, νομίμως μεταγεγραμμένου, μεταβίβασε το επίδικο στον πρώτο εφεσίβλητο - εναγόμενο. Τα προαναφερόμενα ενισχύονται από την 36/2008 έκθεση πραγματογνωμοσύνης της τοπογράφου μηχανικού Σ. Μ., η οποία διορίστηκε πραγματογνώμονας με την 37/2007 απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, καθώς και την από Οκτωβρίου 2009 συμπληρωματική έκθεση πραγματογνωμοσύνης της ως άνω μηχανικού (...)". Δέχεται δηλαδή το δικαστήριο ότι το επίδικο εδαφικό τμήμα, εμβαδού 15,59 τ.μ., που δεν περιέχεται στο υπ' αριθμ. .../1980 μεταγεγραμμένο συμβόλαιο, με το οποίο η πρώτη ενάγουσα-αναιρεσίβλητη έγινε κυρία του αναφερόμενου σ' αυτό ακινήτου, εμβαδού 116,561 τ.μ., δεν περιήλθε στην ενάγουσα, αυτή (και δικαιοπάροχο του δεύτερου ενάγοντος -αναιρεσείοντος στο ανωτέρω ακίνητο κατά τα 10% εξ αδιαιρέτου) ούτε με άτυπη δωρεά από τον δικαιοπάροχό της Α. Κ. το έτος 1982 και εντεύθεν με έκτακτη χρησικτησία, όπως οι αναιρεσείοντες είχαν ισχυρισθεί με την απορριφθείσα πρωτοδίκως και κατ' έφεση αγωγή τους, αφού δεν αποδείχθηκε, ότι η ενάγουσα αυτή είχε ποτέ στη νομή της το επίδικο τμήμα, το οποίο, αντιθέτως, εμπίπτει στο νομίμως μεταγεγραμμένο υπ' αριθμ. .../1969 συμβόλαιο με το οποίο ο ίδιος δικαιοπάροχος Α. Κ. μεταβίβασε στη θυγατέρα του Ο. το αναφερόμενο σ' αυτό ακίνητο, οι κληρονόμοι της οποίας μεταβίβασαν ατύπως το ακίνητο αυτό στον Π. Κ., που το νεμόταν έκτοτε και ο οποίος το μεταβίβασε στον πρώτο αναιρεσίβλητο - εναγόμενο Α. Π. Κ. δυνάμει του υπ' αριθμ. .../2002 συμβολαίου, νομίμως μεταγραφέντος, που νέμεται το επίδικο τμήμα, με τη φύτευση σ' αυτό μικρών φυτών και την τοποθέτηση ψησταριάς. Υπό τις πραγματικές αυτές παραδοχές του δικαστηρίου, ότι δηλ. οι αναιρεσείοντες-ενάγοντες δεν είχαν ποτέ στη νομή τους το επίδικο εδαφικό τμήμα, δεν συνέτρεχαν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις εφαρμογής των περί χρησικτησίας διατάξεων των άρθρων 974 και 1045 του ΑΚ, τις οποίες δεν παραβίασε το δικαστήριο με εσφαλμένη (μη) εφαρμογή, και είναι αβάσιμα τα αντίθετα που οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν με τον δεύτερο από το άρθρο 560 αρ. 1α του ΚΠολΔ, λόγο της αιτήσεώς τους. Τα δε διδάγματα της κοινής πείρας που ισχυρίζονται οι αναιρεσείοντες ότι παραβιάστηκαν από το δικαστήριο και σύμφωνα με τα οποία ενόψει της περίφραξης-περιτοίχισης που υπήρχε στη βόρεια πλευρά του επιδίκου αποδεικνύεται ότι τούτο ανήκε σ' αυτούς σχετίζονται με το αποδεικτέο ουσιαστικό ζήτημα (εκτίμηση αποδείξεων) και δεν αφορούν την ερμηνεία κανόνων δικαίου ή την υπαγωγή πραγματικών γεγονότων σ' αυτούς.

Επομένως και σύμφωνα με τη νομική σκέψη που προηγήθηκε ο σχετικός πρώτος, από το άρθρο 560 αρ. 1β' του ΚΠολΔ, λόγος του αναιρετηρίου είναι απαράδεκτος και απορριπτέος. Τέλος, με τον τρίτο, από το άρθρο 560 αρ. 1α'του ΚΠολΔ, λόγο του αναιρετηρίου, υποστηρίζεται ότι με το να δεχθεί το δικαστήριο ότι οι κληρονόμοι της Ο. Χ. Ν. Χ., σύζυγός της, και Α. Χ., υιός της, ανήλικος τότε, μεταβίβασαν ατύπως τη νομή του επιδίκου στον δικαιοπάροχο των αναιρεσιβλήτων το έτος 1970, παραβίασαν τις διατάξεις των άρθρων 1055 και 1045 του ΑΚ, κατά την πρώτη από τις οποίες εξαιρούνται της χρησικτησίας πράγματα που ανήκαν σε πρόσωπα τα οποία τελούν υπό γονική μέριμνα. Ο λόγος αυτός της αναίρεσης, παρεκτός του ότι είναι αόριστος, αφού δεν αναφέρεται η ηλικία του ανήλικου Α. Χ., ώστε να κριθεί επί πόσον χρόνο το μερίδιό του στο επίδικο ήταν ανεπίδεκτο χρησικτησίας, είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, αφού το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή των αναιρεσειόντων ως αναπόδεικτη και όχι κατά παραδοχήν ενστάσεως ιδίας κυριότητας των αναιρεσιβλήτων. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει ν' απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως, να διαταχθεί η εισαγωγή στο δημόσιο Ταμείο του κατατεθέντος παραβόλου (άρθρ. 495 παρ. 4 του ΚΠολΔ), και να καταδικαστούν οι αναιρεσείοντες στην αναφερόμενη στο διατακτικό δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, κατά το νόμιμο αίτημα των τελευταίων (άρθρ. 176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ).-

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την από 26-2-2014 αίτηση των Κ. Γ. κ.λ.π. για αναίρεση της υπ' αριθμ. 77/2013 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδας.

Διατάσσει την εισαγωγή στο δημόσιο Ταμείο του κατατεθέντος παραβόλου. Και

Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, την οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 16 Δεκεμβρίου 2014.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 4 Φεβρουαρίου 2015.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ