ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ, 9/2019 χρησικτησία, εφόσον συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε μία από αυτές χρόνος από την έναρξη της ισχύος του ... κτήση της κυριότητάς του με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, εφόσον συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε...

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ, 9/2019
χρησικτησία, εφόσον συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε μία από αυτές χρόνος από την έναρξη της ισχύος του ... κτήση της κυριότητάς του με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, εφόσον συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε...

Σελίδα 1 Διανομή Αγροτεμαχίου συγκυρίων δυνάμει προσυμφώνου διανομής
Αναγνώριση κυριότητας
Υπό Σοφιανού Σακκά Δικηγόρου Αθηνών
Από τις διατάξεις των άρθρων 1094 και 1113 ΑΚ προκύπτει ότι ο κύριος
πράγματος δικαιούται να απαιτήσει από το νομέα ή τον κάτοχο την
αναγνώριση της κυριότητας και την απόδοση τούτου.
Κοινωνία δικαιώματος
Αν η κυριότητα ανήκει σε περισσότερους εξ αδιαιρέτου κατ’ ιδανικά μέρη,
εφαρμόζονται οι διατάξεις για την κοινωνία.

Νομοθετικό Καθεστώς του ΑΝ 431/68

Μόνο μετά την έναρξη της ισχύος του νόμου 431/68, ο κληρούχος και οι
κληρονόμοι του, οι οποίοι είχαν κατ' επέκταση την ίδια πιο πάνω πλασματική
νομή στον κλήρο, δεν θεωρούνται κατά πλάσμα του νόμου νομείς τούτου, αν
δεν τον κατέχουν πραγματικά και, συνεπώς, είναι κατά νόμο δυνατή η χωρίς
τη θέλησή τους κτήση από τρίτον της νομής ολοκλήρου του κλήρου, η οποία
μπορεί, αν συντρέχουν και οι λοιπές κατά νόμο προϋποθέσεις, να οδηγήσει
στην κτήση της κυριότητάς του με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, εφόσον
συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε μία από αυτές χρόνος από την έναρξη
της ισχύος του εν λόγω αναγκαστικού νόμου.

Προσύμφωνο
Κατά το άρθρο 166 ΑΚ, το προσύμφωνο είναι αυτοτελής και αυθύπαρκτη
σύμβαση, με την οποία οι συμβαλλόμενοι συμφωνούν να καταρτίσουν στο
μέλλον άλλη ορισμένη σύμβαση.

Αναιρετικοί Λόγοι

α) Κατά το άρθρο 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ ιδρύεται λόγος αναίρεσης, αν
παραβιάσθηκε κανόνας ουσιαστικού δικαίου. Τούτο συμβαίνει αν για την
εφαρμογή κανόνα ουσιαστικού δικαίου, στην έννοια του οποίου δεν
περιλαμβάνονται οι δικονομικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 118 και 216
ΚΠολΔ, που αναφέρονται στα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνουν, τόσο
Σελίδα 2 γενικότερα τα δικόγραφα, όσο και ειδικότερα η αγωγή, το δικαστήριο
απαίτησε περισσότερα στοιχεία ή αρκέσθηκε σε λιγότερα από εκείνα που
απαιτεί ο νόμος, καθώς και αν το δικαστήριο προσέδωσε στον εφαρμοστέο
κανόνα έννοια διαφορετική από την αληθινή.
β) Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμ. 19 του ΚΠολΔ αναίρεση
επιτρέπεται αν η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και ιδίως αν δεν έχει
καθόλου αιτιολογίες ή έχει αιτιολογίες αντιφατικές ή ανεπαρκείς σε
ζητήματα που ασκούν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Ο
συγκεκριμένος αναιρετικός λόγος προϋποθέτει ουσιαστική έρευνα της
υπόθεσης και επομένως, δεν ιδρύεται όταν το δικαστήριο της
ουσίας απέρριψε την αγωγή ως αόριστη ή μη νόμιμη.
Διεκδικητική αγωγή
Πρέπει να θεμελιώνεται στο πρόσωπο των εναγόντων το δικαίωμα της
κυριότητας επί του επίδικου ακινήτου (ή τμήματος του ακινήτου) καθώς και η
νομή ή κατοχή του διεκδικούμενου ακινήτου από τους εναγόμενους. Συνεπώς
η κρινόμενη διεκδικητική αγωγή, που στηρίζεται αποκλειστικά σε μη
παράγωγο τρόπο κτήσης της κυριότητας των εναγόντων επί της επίδικης
έκτασης, κρίνεται απορριπτέα ως νομικά αβάσιμη, ενόψει μάλιστα και του
γεγονότος του ότι, οι ενάγοντες δεν επικαλέστηκαν με την αγωγή τους- έστω
και επικουρικά - την με πρωτότυπο τρόπο κτήσης της κυριότητας του εδαφικού
διαιρετού τμήματος του μείζονος κληροτεμαχίου (τμήμα του οποίου αποτελεί η
επίδικη εδαφική έκταση) από αυτούς, με τα προσόντα της έκτακτης
χρησικτησίας.

ΑΠ. 9/2019 (Γ΄Πολιτικό Τμήμα)
Προεδρεύουσα : Ασπασία Μαγιάκου
Εισηγητής : Ιωάννης Φιοράκης
Μέλη : Πέτρος Σαλίχος - Παρασκευή Καλαϊτζή - Γεώργιος Παπανδρέου


Κείμενο Απόφ. ΑΠ 9/2019 (Γ΄Πολιτικό Τμήμα)

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 3-2-2010 αγωγή των ήδη
αναιρεσειόντων, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Ιωαννίνων.

Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 425/2015 του ίδιου Δικαστηρίου, 251/2017 του
Εφετείου Ιωαννίνων. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι
αναιρεσείοντες με την από 27-11-2017 αίτησή τους. Κατά τη συζήτηση της
Σελίδα 3 αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν
όπως σημειώνεται πιο πάνω.

Ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση
αναίρεσης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσίβλητων να απορριφθεί, καθένας δε
να καταδικασθεί το αντίδικο μέρος στη δικαστική δαπάνη.


ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 26, 74, 79 παρ. 1, 2 και 3,
130 και 230 του Αγροτικού Κώδικα, ενόψει και της διάταξης του άρθρου 1
παρ. 1 του α.ν. 431/1968, κατά την οποία από την έναρξη της ισχύος τούτου,
ήτοι από 23.05.1968, επιτρέπεται στους κατά την εποικιστική νομοθεσία
γενικά κληρούχους, η, με δικαιοπραξία εν ζωή, εκποίηση ή οπωσδήποτε
διάθεση των κάθε φύσης κλήρων τους, υπό τον περιορισμό μόνο της μη
κατάτμησης των τεμαχίων της οριστικής διανομής, προκύπτει, ότι ο
κληρούχος που αποκαθίσταται κατά τον αγροτικό νόμο, από την
παραχώρηση σε αυτόν συγκεκριμένου κλήρου και μέχρι την έναρξη της
ισχύος του α.ν. 431/1968, και αν ακόμη δεν είχε επιληφθεί της κατοχής του,
θεωρείται μοναδικός καλής πίστεως νομέας αυτού και, άρα, ο κλήρος που του
παραχωρήθηκε είναι ανεπίδεκτος χρησικτησίας από άλλον. Μόνο μετά την
έναρξη της ισχύος του προαναφερθέντος νόμου, ο κληρούχος και οι
κληρονόμοι του, οι οποίοι είχαν κατ' επέκταση την ίδια πιο πάνω πλασματική
νομή στον κλήρο (διότι ο νομοθέτης θέλησε να υπάρχει προστασία και των
κληρονόμων για το κληρονομικό μερίδιο που λαμβάνει ο καθένας από αυτούς
σ' αυτόν), δεν θεωρούνται κατά πλάσμα του νόμου νομείς τούτου, αν δεν τον
κατέχουν πραγματικά και, συνεπώς, είναι κατά νόμο δυνατή η χωρίς τη
θέλησή τους κτήση από τρίτον της νομής ολοκλήρου του κλήρου, η οποία
μπορεί, αν συντρέχουν και οι λοιπές κατά νόμο προϋποθέσεις, να οδηγήσει
στην κτήση της κυριότητάς του με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, εφόσον
συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για κάθε μία από αυτές χρόνος από την έναρξη
της ισχύος του εν λόγω αναγκαστικού νόμου. Εξάλλου, από το συνδυασμό
των διατάξεων των παραγράφων 1, 2 και 5 του άρθρου 15 του ν.δ/τος
3958/1959, που διατηρήθηκαν διαδοχικά έκτοτε σε ισχύ με τα άρθρα 3 του
α.ν. 431/1968, 2 του ν. 666/1977, 11 του ν. 944/1979 και 18 παρ. 1 του ν.
1664/1986, 16 του ν. 3147/2003, 3 του ν. 3399/2005, 31 του ν. 4061/2012,
την 131875/1988 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (ΦΕΚ Β' 882/8-12-1988)
και την 5618/2006 απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και
Αγροτικής Ανάπτυξης (ΦΕΚ Β' 1689/17-11-2006), προκύπτει ότι οι
μεταβιβάσεις γεωργικών κλήρων, που πραγματοποιήθηκαν με πράξεις εν ζωή
κατά παράβαση διατάξεων της αγροτικής νομοθεσίας για τους περιορισμούς
μεταβίβασης των κλήρων αυτών, επικυρώνονται, αφενός από τη δημοσίευση
του προαναφερόμενου νομοθετικού διατάγματος (3458/1959), εφόσον έγιναν
με δημόσιο έγγραφο, και αφετέρου από τη δημοσίευση της επικυρωτικής
απόφασης του κατά τόπον αρμοδίου Ειρηνοδίκη, η οποία, μετά την
τελεσιδικία της, αποτελεί τίτλο κυριότητας υποκείμενο σε μεταγραφή, εφόσον
έγιναν με ιδιωτικό έγγραφο, που φέρει βέβαιη χρονολογία. Η επικύρωση
ανατρέχει στο χρόνο κατάρτισης των αναφερομένων (ανωμάλων)
Σελίδα 4 δικαιοπραξιών και η νομή του κλήρου ανήκει έκτοτε στον αποκτώντα, ο δε
κληρούχος δεν μπορεί να επικαλεσθεί υπέρ αυτού την από το άρθρο 79
παράγραφο 2 του Αγροτικού Κώδικα αναγνωριζόμενη καλόπιστη νομή επί του
κλήρου και θεραπεύει μόνο τις απαγορεύσεις των μεταβιβάσεων αυτών, και
όχι τις από τον Αστικό Κώδικα ακυρότητες ή άλλες.

Συνεπώς, στην περίπτωση μεταβίβασης της κυριότητας αγροτικού κλήρου, η
οποία έγινε κατά παράβαση αφενός μεν των ανωτέρω διατάξεων του
Αγροτικού Κώδικα, και αφετέρου των αναγκαστικού δικαίου διατάξεων των
άρθρων 369 και 1192 επ. Α.Κ., δηλαδή με ιδιωτικό και όχι με
συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή αυτού, η απόφαση του
Ειρηνοδίκη, με την οποία επικυρώνεται η εν λόγω μεταβίβαση, θεραπεύει
μόνο τις θεσπιζόμενες από τον Αγροτικό Κώδικα όχι, όμως, και τις πέραν
τούτων λοιπές ακυρότητες, όπως την ακυρότητα από την έλλειψη της
κυριότητας του πωλητή επί του μεταβιβασθέντος ακινήτου ή από την έλλειψη
αφενός μεν του νομίμου τίτλου (συμβολαιογραφικού εγγράφου), αφετέρου δε
της μεταγραφής του και, ως εκ τούτου, η επικύρωση δεν συνεπάγεται τη
μεταβίβαση έκτοτε κατά τρόπο παράγωγο της κυριότητας του γεωργικού
κλήρου και δεν καθιστά το ιδιωτικό αυτό έγγραφο νόμιμο τίτλο για την
αφετηρίαση της χρησικτησίας, προσδίδει όμως στην από τον αγοραστή
άσκηση νομής, με βάση αυτό, επί του κλήρου, το χαρακτήρα της καλόπιστα
ασκούμενης νομής. Μεταξύ των ακυροτήτων που επικυρώνονται ή μπορούν
να επικυρωθούν περιλαμβάνονται και εκείνες που προέρχονται από τον
περιορισμό της μη κατάτμησης ακεραίων τεμαχίων της οριστικής διανομής, σε
τέτοια δε κατάτμηση δεν άγει αναγκαίως η μεταβίβαση του κληροτεμαχίου
κατά ποσοστό εξ αδιαιρέτου και, επομένως, σε περίπτωση επικύρωσης
ανώμαλης δικαιοπραξίας, το διαιρετό τμήμα του κληροτεμαχίου, που
μεταβιβάσθηκε κατά παράβαση των περιορισμών αυτών, αποκτά αυτοτέλεια
και μπορεί να μεταβιβασθεί ελεύθερα και να είναι δεκτικό χρησικτησίας (ΑΠ
384/2017, ΑΠ 31/2015). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1094 και
1113 ΑΚ προκύπτει, αφενός ότι ο κύριος πράγματος δικαιούται να απαιτήσει
από το νομέα ή τον κάτοχο την αναγνώριση της κυριότητάς του και την
απόδοση τούτου (πράγματος) και αφετέρου ότι, αν η κυριότητα ανήκει σε
περισσότερους εξ αδιαιρέτου κατ' ιδανικά μέρη, εφαρμόζονται οι διατάξεις για
την κοινωνία. Εξ άλλου, κατά το άρθρο 166 ΑΚ, το προσύμφωνο είναι
αυτοτελής και αυθύπαρκτη σύμβαση, με την οποία οι συμβαλλόμενοι
συμφωνούν να καταρτίσουν στο μέλλον άλλη ορισμένη σύμβαση. Αποτελεί
δηλαδή ενοχική - υποσχετική σύμβαση. Ετσι, το προσύμφωνο, από τη φύση
του δεν επάγεται καμία μεταβολή στις εμπράγματες σχέσεις των
ενδιαφερομένων μερών, αλλά παράγει μεταξύ τους μόνο ενοχικά δικαιώματα
και υποχρεώσεις. Ειδικότερα, το προσύμφωνο διανομής επικοίνου ακινήτου
δεν επιφέρει απώλεια της συγκυριότητας εκείνου που υποσχέθηκε τη διανομή,
ως προς το σχετικό εδαφικό τμήμα του και αυτός που αποκτά δικαιώματα από
το προσύμφωνο δεν δικαιούται να αξιώσει από τον αντισυμβαλλόμενό του ό,τι
δικαιούται να απαιτήσει μόνο με βάση την οριστική και μεταγραφείσα
μεταβιβαστική της κυριότητας σύμβαση (ΑΠ 1195/2014). Τέλος, κατά το
άρθρο 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ, ιδρύεται λόγος αναίρεσης, αν παραβιάσθηκε
κανόνας ουσιαστικού δικαίου. Τούτο συμβαίνει αν, για την εφαρμογή κανόνα
ουσιαστικού δικαίου, στην έννοια του οποίου δεν περιλαμβάνονται οι
δικονομικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 118 και 216 ΚΠολΔ, που
Σελίδα 5 αναφέρονται στα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνουν, τόσο γενικότερα τα
δικόγραφα, όσο και ειδικότερα η αγωγή, το δικαστήριο απαίτησε περισσότερα
στοιχεία ή αρκέσθηκε σε λιγότερα από εκείνα που απαιτεί ο νόμος, καθώς και
αν το δικαστήριο προσέδωσε στον εφαρμοστέο κανόνα έννοια διαφορετική
από την αληθινή.

Στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο δέχθηκε τα ακόλουθα: " Με την
αγωγή τους οι ενάγοντες- εκκαλούντες εξέθεσαν ότι είναι συγκύριοι, κατά
ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ο καθένας από αυτούς, του περιγραφομένου
λεπτομερώς κατά θέση, έκταση και όρια διαιρετού τμήματος ακινήτου (υπ'
αριθ. 267 κληροτεμαχίου της οριστικής διανομής του αγροκτήματος ...

συνολικής εκτάσεως 11.438 τ.μ.), το οποίο έχει ενταχθεί στο ρυμοτομικό
σχέδιο της περιοχής βάσει της αναφερόμενης κυρωθείσας πράξης
εφαρμογής. Ότι... η κυριότητα του διαιρετού τμήματος του υπ' αριθ. 267
κληροτεμαχίου, έκτασης 5.719 τ.μ. κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου σε καθένα
περιήλθε σ' αυτούς, δυνάμει του με .../1973 συμβολαίου αγοραπωλησίας του
συμβολαιογράφου Ιωαννίνων...... νόμιμα μεταγεγραμμένου....., με το οποίο
αγόρασαν από τον Ν. Έ., κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου αυτοί (οι δύο
ενάγοντες) και δη κατά ποσοστό 1/4 εξ αδιαιρέτου ο καθένας από αυτούς και
κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ο Γ. Σ., δικαιοπάροχος των εναγομένων, το
ως άνω κληροτεμάχιο, στον οποίο Ν. Έ. είχε περιέλθει..... δυνάμει του
αναφερομένου προικοσυμφώνου συμβολαίου, νόμιμα μεταγεγραμμένου από
το Γ. Σ., στον δε Γ. Σ., είχε περιέλθει δυνάμει του με αριθμό 43709/1953
παραχωρητηρίου τίτλου του Υπουργείου Γεωργίας, νόμιμα μεταγεγραμμένου.

Ότι το ανωτέρω κληροτεμάχιο διανεμήθηκε μεταξύ αυτών (εναγόντων) και του
Γ. Σ. δικαιοπαρόχου των εναγομένων δυνάμει του με αριθμό ...89/1978
προσύμφωνου διανομής του συμβολαιογράφου Ιωαννίνων..... και με το οποίο
έλαβαν αυτοί (ενάγοντες) διαιρετό τμήμα εκτάσεως 5.719 τ.μ. κατά ποσοστό
1/2 εξ αδιαιρέτου ο καθένας και ο Γ. Σ., δικαιοπάροχος των εναγομένων έτερο
διαιρετό τμήμα εκτάσεως 5.719 τ.μ. του ως άνω κληροτεμαχίου, όπως τα
τμήματα αυτά περιγράφονται κατά έκταση, θέση και όρια. Ότι στη συνέχεια το
ως άνω προσύμφωνο διανομής επικυρώθηκε δυνάμει της με αριθμό
527/1991 αποφάσεως επικυρώσεως ανωμάλου δικαιοπραξίας του
Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, νόμιμα μεταγεγραμμένης. Ότι οι εναγόμενοι,
συγκύριοι του όμορου έτερου διαιρετού τμήματος του αυτού ως άνω
κληροτεμαχίου, κατέλαβαν και κατέχουν, με παράνομη δήλωση κατά τη
σύνταξη των πινάκων πριν την ένταξη και μετά την οριστικοποίηση του
ρυμοτομικού σχεδίου, τμήμα εμβαδού..... εκ του ακινήτου συνιδιοκτησίας τους,
ο δε τέταρτος εναγόμενος επιπροσθέτως και τμήμα εμβαδού......, και συνολικά
τμήμα εμβαδού 944,62 τ.μ., αποβάλλοντάς τους από τη συννομή τους και
ενσωματώνοντάς τα στην όμορη ιδιοκτησία τους. Με βάση τα παραπάνω
ζητούσαν με απόφαση του δικαστηρίου προσωρινά εκτελεστή α) να
αναγνωρισθούν συγκύριοι κατά το προαναφερόμενο ποσοστό και να
διαταχθούν οι εναγόμενοι να τους τα αποδώσουν, β) επικουρικώς μετά από
νόμιμο περιορισμό του αιτήματος τους σε αναγνωριστικό...... να αναγνωρισθεί
ότι οι εναγόμενοι οφείλουν να τους καταβάλουν εις ολόκληρον έκαστος το
ποσό των..... ευρώ, ο δε τέταρτος εναγόμενος και το ποσό των..... ευρώ, ως
αποζημίωση εξ αδικοπραξίας για την παράνομη κατάληψη των τμημάτων των
ακινήτων τους μετά την οριστικοποίηση της πράξης εφαρμογής, με το νόμιμο
τόκο από την επίδοση της αγωγής και έως την ολοσχερή εξόφληση και γ)
Σελίδα 6 επικουρικότερα, μετά από νόμιμο περιορισμό του αιτήματος τους σε
αναγνωριστικό...., να αναγνωρισθεί ότι οι εναγόμενοι οφείλουν να τους
καταβάλουν εις ολόκληρον έκαστος το ποσό των..... ευρώ , ο δε τέταρτος
εναγόμενος και το ποσό των..... ευρώ , σύμφωνα με τις διατάξεις για τον
αδικαιολόγητο πλουτισμό επειδή κατέστησαν πλουσιότεροι σε βάρος της
περιουσίας τους με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και έως την
ολοσχερή εξόφληση..... Το Μονομελές Πρωτοδικείο Ιωαννίνων εξέδωσε την
με αριθμό 425/2015 εκκαλουμένη οριστική απόφαση του, με την οποία
απέρριψε την αγωγή ως κατ' ουσίαν αβάσιμη. Κατά της απόφασης αυτής
παραπονούνται ήδη οι ενάγοντες - εκκαλούντες με την υπό κρίση έφεσή τους
και ζητούν..... την εξαφάνισή της ώστε ακολούθως, να γίνει δεκτή η αγωγή
της. Στην προκείμενη όμως περίπτωση......., σύμφωνα με τα ανωτέρω
εκτιθέμενα στο δικόγραφο της αγωγής, ενόψει του ότι πρόκειται για
διεκδικητική αγωγή και πρέπει σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην αγωγή
πραγματικά περιστατικά να θεμελιώνεται στο πρόσωπο των εναγόντων το
δικαίωμα της κυριότητας επί του επιδίκου ακινήτου (ή τμήματος του ακινήτου)
καθώς και η νομή ή κατοχή του διεκδικούμενου ακινήτου από τους
εναγομένους, το Δικαστήριο αυτό κρίνει ότι η αγωγή.... είναι απορριπτέα ως
μη νόμιμη, διότι τα εκτιθέμενα στην αγωγή πραγματικά περιστατικά και σε
περίπτωση απόδειξης αυτών, δεν θεμελιώνουν το δικαίωμα της κυριότητας
των εναγόντων επί του διεκδικούμενου ακινήτου με παράγωγο τρόπο,
σύμφωνα με τα αναλυτικά εκτιθέμενα στην ανωτέρω μείζονα σκέψη και
ειδικότερα σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 79 παρ. 2 του Αγροτικού
Κώδικα συνδυαζόμενη προς τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 3 του ίδιου
άρθρου και των άρθρων 26, 74, 130 και 230 του ίδιου ως άνω Κώδικα ενόψει
και της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 1 του ΑΝ 431/1968 σε συνδυασμό με τις
διατάξεις των παραγράφων 1, 2 και 5 του άρθρου 15 του ΝΔ/τος 3958/1959 ,
που διατηρήθηκαν διαδοχικά έκτοτε σε ισχύ με τα άρθρα 3 του ΑΝ 431/1968,
2 του Ν. 666/1977, 11 του Ν. 944/1979 και 18 παρ. 1 του Ν. 1664/1986, την
131875/21-11-1988 Απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (ΦΕΚ 882/878-12-
1988) και τον Ν. 3174/2003. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στο
αγωγικό δικόγραφο η επίδικη έκταση εμβαδού 944,63 τ.μ......, αποτελεί τμήμα
ενός διαιρετού τμήματος, συνολικής έκτασης 5.719 τ.μ., το οποίο ανήκει στην
συγκυριότητα τους , όπως εξέθεσαν αναλυτικά στην αγωγή τους, κατά
ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου στον καθένα από αυτούς, αποτελεί δε αυτό
διαιρετό τμήμα ενός μείζονος ακινήτου και συγκεκριμένα του με αριθμό 267
κληροτεμαχίου...., ισχυρίζονται δε ότι το ως άνω μείζον ακίνητο (267
κληροτεμάχιο) υποσχέθηκαν να διανείμουν μεταξύ τους, αυτοί (ενάγοντες) με
το Γ. Σ. δικαιοπάροχο των εναγομένων με το με αριθμό ...89/1978
προσύμφωνο διανομής του Συμβολαιογράφου Ιωαννίνων Σ. Σ. (αφού ήδη
είχαν αγοράσει προηγουμένως από τον Ν. Έ. με το αναφερόμενο στην αγωγή
συμβόλαιο αγοράς),.... έλαβαν δε όπως ισχυρίζονται οι ενάγοντες στην αγωγή
τους, σύμφωνα με το προαναφερόμενο προσύμφωνο διανομής, οι ίδιοι
διαιρετό τμήμα του κληροτεμαχίου, αναλυτικά περιγραφόμενο, εκτάσεως
5.719 τ.μ. κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ο καθένας από αυτούς, ο δε Γ. Σ.

έτερο διαιρετό τμήμα του κληροτεμαχίου , επίσης περιγραφόμενο, εκτάσεως
5.719 τ.μ. Στη συνέχεια, όπως, ισχυρίζονται, στην ουσία συμφώνησαν ότι
υποχρεούνται να προβούν σε διανομή μεταξύ τους... με το
προαναφερόμενο.... συμβολαιογραφικό προσύμφωνο διανομής, που έγινε
κατά παράβαση των άρθρων 208 επ. του Αγροτικού Κώδικα, επικυρώθηκε
Σελίδα 7 όπως ισχυρίζονται με την αγωγή τους, δυνάμει της με αριθμό 527/1991
επικυρωτικής απόφασης ανωμάλου δικαιοπραξίας του Ειρηνοδίκη Ιωαννίνων,
η οποία μεταγράφτηκε νόμιμα. Σύμφωνα, όμως, με τις αναλυτικά εκτιθέμενες
νομικές σκέψεις..., η ως άνω επικυρωτική απόφαση του Ειρηνοδικείου
Ιωαννίνων, θεράπευσε μεν την ακυρότητα της μεταβίβασης της διανομής,
στην οποία υποσχέθηκαν ότι θα προβούν, που προέκυψε από την παραβίαση
των περιορισμών και απαγορευθέντων μεταβίβασης διαιρετών τμημάτων
κληροτεμαχίου, η οποία προβλέπονταν από τον Αγροτικό Κώδικα, όχι όμως
και την έλλειψη οριστικού συμβολαιογραφικού εγγράφου διανομής, η οποία
απαιτείτο για να συντελεσθεί η διανομή και η μεταβίβαση νόμιμα σ' αυτούς της
κυριότητας του διαιρετού τμήματος του όλου ακινήτου.... Επομένως...., δεν
ήταν δυνατόν να μεταβιβασθεί η κυριότητα του ως άνω διαιρετού τμήματος
του μείζονος κληροτεμαχίου..... στους ενάγοντες.... Με την αναφερόμενη στην
αγωγή επικύρωση της ανώμαλης δικαιοπραξίας και δη του ως άνω
συμβολαιογραφικού προσυμφώνου διανομής, οπότε και κατέστη έγκυρη η
κατάτμηση του ως άνω κληροτεμαχίου, δεν επήλθε με το ως άνω
συμβολαιογραφικό προσύμφωνο διανομής διαιρετών τμημάτων αυτού, στους
ενάγοντες και στον Γ. Σ., οπότε και απέκτησαν αυτοτέλεια τα εδαφικά διαιρετά
τμήματα του μείζονος κληροτεμαχίου που συμφώνησαν να λάβουν οι
ενάγοντες αφενός και ο δικαιοπάροχος των εναγομένων αφετέρου έναντι του
αρχικού κλήρου και μπορούσαν ελεύθερα να μεταβιβαστούν περαιτέρω, άρα
και να αποτελέσουν αντικείμενο χρησικτησίας, απέκτησαν αναδρομικά δηλαδή
από το έτος 1978, οπότε και καταρτίστηκε το ως άνω συμβολαιογραφικό
προσύμφωνο διανομής του μείζονος κληροτεμαχίου..... μόνο τη νομή του
ανωτέρω επίδικου διαιρετού τμήματος έκαστος 5.719 τ.μ. του μείζονος
κληροτεμαχίου, αφού η επικύρωση αυτή δεν συνεπάγεται την αναδρομική
μεταβίβαση σ' αυτούς (ενάγοντες) κατά το αναφερόμενο εξ αδιαιρέτου
ποσοστού συγκυριότητας στον καθένα από αυτούς της κυριότητας του ως
άνω διαιρετού εδαφικού τμήματος του μείζονος κληροτεμαχίου, κατά τρόπο
παράγωγο και δεν καθιστά το ως άνω με αριθμό ...89/1978 προσύμφωνο
διανομής του κληροτεμαχίου του Συμβολαιογράφου Ιωαννίνων Σ. Σ., λόγω
της έλλειψης του οριστικού συμβολαίου διανομής , νόμιμο τίτλο κυριότητας.

Συνεπώς, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην αγωγή πραγματικά περιστατικά και
αληθή υποτιθέμενα, δεν θεμελιώνεται ο επικαλούμενος με την αγωγή των
εναγόντων παράγωγος τρόπος κτήσης της κυριότητας κατά ποσοστό 1/2 εξ
αδιαιρέτου για καθένα από αυτούς του εδαφικού διαιρετού τμήματος του
μείζονος κληροτεμαχίου......, συνεπώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που
θεμελιώνουν την ιστορική βάση της διεκδικητικής αγωγής με την οποία οι
ενάγοντες ζητούν να αναγνωριστούν συγκύριοι κατά ποσοστό 1/2 εξ
αδιαιρέτου επί της έκτασης αυτής (επίδικης) και την απόδοση αυτής από τους
εναγομένους, συνεπώς η κρινόμενη διεκδικητική αγωγή, που στηρίζεται
αποκλειστικά στη με παράγωγο τρόπο κτήση της κυριότητας των εναγόντων
επί της επίδικης έκτασης , κρίνεται απορριπτέα ως νομικά αβάσιμη,....., ενόψει
μάλιστα και του γεγονότος του ότι οι ενάγοντες δεν επικαλέστηκαν με την
αγωγή τους - έστω και επικουρικά - την με πρωτότυπο τρόπο κτήσης της
κυριότητας του εδαφικού διαιρετού τμήματος του μείζονος κληροτεμαχίου
(τμήμα του οποίου αποτελεί η επίδικη εδαφική έκταση) από αυτούς, με τα
προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας. Τον ως άνω πρωτότυπο τρόπο..... θα
μπορούσαν να είχαν επικαλεστεί έστω και επικουρικά οι ενάγοντες και να
Σελίδα 8 στηρίξουν σ' αυτή τη βάση την ένδικη διεκδικητική αγωγή τους...... δεδομένου
ότι.... με την επικύρωση της ως άνω ανώμαλης δικαιοπραξίας...., απέκτησαν
αυτοτέλεια τα δύο διαιρετά εδαφικά τμήματα του μείζονος κληροτεμαχίου και
μπορούσαν ελευθέρα να μεταβιβασθούν περαιτέρω, άρα και να αποτελέσουν
αντικείμενο χρησικτησίας, οι ενάγοντες δε, με την επικύρωση του
προσυμφώνου διανομής του κληροτεμαχίου απέκτησαν αναδρομικά, δηλαδή
από το έτος 1978, οπότε καταρτίσθηκε το προσύμφωνο διανομής, μόνο τη
νομή του ανωτέρου εδαφικού διαιρετού τμήματος του μείζονος
κληροτεμαχίου,..... συνεπώς, μόνο επικαλούμενοι ότι νέμονταν αυτό........, θα
ηδύναντο να θεμελιώσουν την ένδικη διεκδικητική αγωγή τους στον ως άνω
πρωτότυπο τρόπο κτήσης της κυριότητας...". Ακολούθως, δέχθηκε την έφεση
των αναιρεσιβλήτων, εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, με την οποία η
αγωγή είχε απορριφθεί ως αβάσιμη κατ' ουσίαν και απέρριψε την αγωγή των
αναιρεσειόντων ως μη νόμιμη. Κρίνοντας έτσι το Εφετείο, δεχόμενο ότι η
δυνάμει συμβολαιογραφικού προσυμφώνου γενόμενη το έτος 1978 μεταξύ
των διαδίκων διανομή του επίδικου αγροτικού κλήρου, επικυρωθείσα από τη
νομίμως μεταγραφείσα ειρηνοδικειακή απόφαση, δεν παράγει έννομα
αποτελέσματα ως προς την, με παράγωγο τρόπο, κτήση κυριότητας των
διανεμηθέντων τμημάτων από τους διαδίκους, δεν παραβίασε, σύμφωνα με
όσα αναπτύσσονται στη μείζονα σκέψη, τις προαναφερόμενες ουσιαστικού
δικαίου διατάξεις των άρθρων 1033 και 1094 ΑΚ και 15 του ν. 3958/1959, οι
δε τ' αντίθετα υποστηρίζοντες από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ
πρώτος, δεύτερος, τρίτος κατά το σχετικό σκέλος του και τέταρτος κατά το
σχετικό σκέλος του λόγοι αναίρεσης είναι αβάσιμοι. Εξάλλου, ο τρίτος κατά το
σχετικό σκέλος του από τους ίδιους, ως άνω, αριθμό και άρθρο αναιρετικός
λόγος για, κατ' ορθή εκτίμηση, ευθεία παραβίαση των δικονομικών (και όχι
ουσιαστικών) διατάξεων των άρθρων 118 και 216 ΚΠολΔ είναι, κατά τα
προεκτεθέντα, απαράδεκτος.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 19 του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται αν
η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και ιδίως αν δεν έχει καθόλου αιτιολογίες ή
έχει αιτιολογίες αντιφατικές ή ανεπαρκείς σε ζητήματα που ασκούν ουσιώδη
επίδραση στην έκβαση της δίκης. Από την εν λόγω διάταξη, που αποτελεί
κύρωση της παράβασης του άρθρου 93 παρ. 3 του Συντάγματος, προκύπτει
ότι ο προβλεπόμενος από αυτήν λόγος αναίρεσης ιδρύεται όταν στην
ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού δεν εκτίθενται καθόλου
πραγματικά περιστατικά (έλλειψη αιτιολογίας), ή όταν τα εκτιθέμενα δεν
καλύπτουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται, βάσει του πραγματικού του
εφαρμοστέου κανόνα δικαίου, για την επέλευση της έννομης συνέπειας που
απαγγέλθηκε ή την άρνησή της (ανεπαρκής αιτιολογία) ή όταν αντιφάσκουν
μεταξύ τους (αντιφατική αιτιολογία). Ο συγκεκριμένος αναιρετικός λόγος
προϋποθέτει ουσιαστική έρευνα της υπόθεσης και επομένως, δεν ιδρύεται
όταν το δικαστήριο της ουσίας απέρριψε την αγωγή ως αόριστη ή μη νόμιμη,
αφού στις περιπτώσεις αυτές το δικαστήριο δεν εκτιμά πραγματικά
περιστατικά, ώστε να είναι δυνατό να υπάρξουν ελλείψεις στην περιγραφή
τους (ΟλΑΠ 3/1997, ΑΠ 538/2018).

Συνεπώς, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο, απορρίπτοντας
την αγωγή των αναιρεσειόντων ως μη νόμιμη, δεν υπεισήλθε στην ουσιαστική
έρευνα της υπόθεσης, ο τέταρτος κατά το σχετικό σκέλος του από τον αριθμό
Σελίδα 9 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔ αναιρετικός λόγος, με τον οποίο προσάπτεται η
πλημμέλεια ότι η προσβαλλόμενη απόφαση περιέχει εσφαλμένες και
αντιφατικές αιτιολογίες, είναι απαράδεκτος.

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω πρέπει ν' απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης, να
διαταχθεί η εισαγωγή του κατατεθέντος παραβόλου στο δημόσιο ταμείο
(άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ) και να καταδικασθούν οι αναιρεσείοντες, ως
ηττηθέντες, στην αναφερόμενη στο διατακτικό δικαστική δαπάνη των
αναιρεσιβλήτων, κατά το νόμιμο αίτημά τους (άρθρα 176, 183, 191 παρ. 2
ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 27-11-2017 αίτηση των Α. Μ. του Χ. και Μ. συζύγου Α.

Μ. για αναίρεση της υπ' αριθ. 251/2017 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου
Ιωαννίνων.

Διατάσσει την εισαγωγή του κατατεθέντος παραβόλου στο δημόσιο ταμείο.

Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτων,
την οποία ορίζει στο ποσό των δυο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.

ΚΡΙΘΗΚΕ,
------------------------------------------------

 

 
https://solonnomologia.gr