ΕΡΓΑΤΙΚΟ - Οι αλλαγές του Ν. 4336/2015 στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης σε ασφαλισμένους ιδιωτικού τομέα ΚΑΙ οι αλλαγές το 2018 των ορίων στο Δημόσιο

Οι αλλαγές του Ν. 4336/2015 στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης σε ασφαλισμένους ιδιωτικού τομέα

Ο νόμος 4336/2015 (ΦΕΚ Α 94 της 14/08/2015) επιφέρει αλλαγές στα όρια ηλικίας πρόωρης και πλήρους συνταξιοδότησης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, στον ιδιωτικό...

τομέα εντάσσονται τα ασφαλιστικά ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, δηλαδή του ΙΚΑ και των πρώην ΔΕΚΟ. Εντάσσεται επίσης και το ασφαλιστικό ταμείο της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι κατηγορίες συντάξεων που θίγονται είναι οι συντάξεις γήρατος όλων των κατηγοριών. Αξιοσημείωτο είναι πως από τη ρύθμιση δεν εξαιρούνται προς το παρόν δικαιούχοι συντάξεων αναπηρίας, όπως και δικαιούχοι σύνταξης λόγω θανάτου. Δεν θίγονται από τις διατάξεις του νέου νόμου οι συντάξεις ασφαλισμένων που εντάσσονται στις κατηγορίες με ασφάλιση σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Ο στόχος του νέου νόμου για τη θεμελίωση με πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος είναι να τεθούν από το 2023 ως νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα:
α) το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και
β) το 67ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης.

Πιο αναλυτικά στο επισυναπτόμενο αρχείο

Οι αλλαγές του Ν. 4336/2015

στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης σε ασφαλισμένους ιδιωτικού τομέα

          Ο νόμος 4336/2015 (ΦΕΚ Α 94 της 14/08/2015) επιφέρει αλλαγές στα όρια ηλικίας πρόωρης και πλήρους συνταξιοδότησης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, στον ιδιωτικό τομέα εντάσσονται τα ασφαλιστικά ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, δηλαδή του ΙΚΑ και των πρώην ΔΕΚΟ. Εντάσσεται επίσης και το ασφαλιστικό ταμείο της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι κατηγορίες συντάξεων που θίγονται είναι οι συντάξεις γήρατος όλων των κατηγοριών. Αξιοσημείωτο είναι πως από τη ρύθμιση δεν εξαιρούνται προς το παρόν δικαιούχοι συντάξεων αναπηρίας, όπως και δικαιούχοι σύνταξης λόγω θανάτου. Δεν θίγονται από τις διατάξεις του νέου νόμου οι συντάξεις ασφαλισμένων που εντάσσονται στις κατηγορίες με ασφάλιση σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

          Ο στόχος του νέου νόμου για τη θεμελίωση με πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος είναι να τεθούν από το 2023 ως νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα:

          α) το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και

          β) το 67ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης.

          Για τη θεμελίωση με μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ο στόχος του νόμου είναι να τεθεί από το 2022 ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 χρόνια ασφάλισης.

          Μέχρι και το 2022, οπότε και θα ισχύσει ο παραπάνω κανόνας, ο νόμος προβλέπει ένα μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται βαθμιαία, είτε πρόκειται για την πλήρη είτε για τη μειωμένη σύνταξη. Η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έρχεται να επηρεάσει χιλιάδες ασφαλισμένους που ναι μεν είχαν «κατοχυρώσει» δικαιώματα, αλλά δεν είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα ηλικιακά όρια ή τα έτη ασφάλισης.

          Τα μεταβατικά όρια θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2022, έτσι ώστε από το 2023 και μετά να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας ή του 62ου με 40 έτη ασφάλισης. Σύμφωνα με τα παραπάνω, αυξάνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης όσο περισσότερο απέχουν οι ασφαλισμένοι από τη συμπλήρωση του ηλικιακού ορίου πριν από τη θέσπιση της διάταξης.

          Για όσους περίμεναν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα άνευ ηλικιακού ορίου (κυρίως στα πρώην ειδικά ταμεία των ΔΕΚΟ), η σταδιακή αύξηση αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου αυτού:

          α) με όριο ηλικίας το 58ο έτος, εφόσον η θεμελίωση δικαιώματος προβλέπεται με τη συμπλήρωση τουλάχιστον 35 ετών ασφάλισης, ενώ

          β) σε κάθε άλλη περίπτωση με όριο ηλικίας το 55ο έτος.

          Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις εξαιρούνται οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Επομένως, δεν εξαιρούνται οι υπαγόμενοι στις διατάξεις συνταξιοδότησης με αναπηρία.

          Από την αύξηση των ορίων ηλικίας επηρεάζονται οι μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ που μέχρι την ψήφιση του νόμου είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα με 5.500 ένσημα και ανήλικο αλλά δεν είχαν συμπληρώσει το όριο ηλικίας. Θίγονται επίσης οι μητέρες ανηλίκων στα πρώην ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ και Τράπεζες) που είχαν συμπληρώσει 25ετία μέχρι 31/12/2010 και μπορούσαν να αποχωρήσουν στα 50 με πλήρη σύνταξη, όπως και οι μητέρες ανηλίκων που είχαν συμπληρώσει 25ετία μέχρι 31/12/2011 και 31/12/2012 και κατοχύρωσαν δικαίωμα για σύνταξη από τα 52 ή τα 55 με πλήρη και τα 50 ή τα 55 με μειωμένη αντίστοιχα και οι οποίες θα δουν το όριο εξόδου να αυξάνεται από 6 μήνες έως 15 χρόνια.

          Θίγονται επίσης όσοι και όσες έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα, δηλαδή έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (μέχρι το τέλος του 2012), αλλά αναμένουν να συμπληρώσουν το όριο ηλικίας, όπως μητέρες ανηλίκων, άνδρες σε ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ – Τράπεζες) με 25ετία, εργαζόμενοι με 35ετία. Αυτές άλλωστε είναι οι κατηγορίες που δεν είχαν υπαχθεί στον γενικό κανόνα της μειωμένης σύνταξης από τα 62 έτη και της πλήρους σύνταξης με 12.000 ένσημα στα 62 έτη και με 4.500 ένσημα στα 67 έτη.

Προβλέψεις του Ν. 4336/2015 για μητέρες ανηλίκων (ΙΚΑ – ΔΕΚΟ – Τράπεζες)
Έτος κατοχύρωσης, δηλαδή συμπλήρωσης 5.500 ενσήμων και ανηλικότητας τέκνου	Έτος συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας για θεμελίωση	Νέο όριο μειωμένης	Νέο όριο πλήρους
2010	Από 1/7/2015 μέχρι 31/12/2015	50,5	55,5
2011	Από 1/7/2015 μέχρι 31/12/2015	52,5	57,5
2012	Από 1/7/2015 μέχρι 31/12/2015	55,5	60,5
2010	2016	51	56
2011	2016	53	58
2012	2016	56	61
2010	2017	51,5	56,5
2011	2017	53,5	58,5
2012	2017	56,5	61,5
2010	2018	52	57
2011	2018	54	59
2012	2018	57	62
2010	2019	52,5	57,5
2011	2019	54,5	59,5
2012	2019	57,5	62,5
2010	2020	53	58
2011	2020	55	60
2012	2020	58	63
2010	2021	53,5	58,5
2011	2021	55,5	60,5
2012	2021	58,5	63,5
2010	2022	54	59
2011	2022	56	61
2012	2022	59	64
2010, 2011, 2012	2023	62	67

          Για όσους είχαν δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου, τίθεται ως όριο, από τώρα, η ηλικία των 58 ετών που θα προσαυξάνεται κατ’ έτος έως τα 62. Το μέτρο θίγει κατηγορίες ασφαλισμένων πριν από το 1983 και το 1993.

Προβλέψεις του Ν. 4336/2015 για ασφαλισμένους με 35ετία

Έτος κατοχύρωσης, δηλαδή συμπλήρωσης 10.500 ενσήμων	Έτος θεμελίωσης, δηλαδή συμπλήρωσης όλων των ενσήμων και του ορίου ηλικίας	Νέο όριο ηλικίας
2011	Από 1/7/2015 μέχρι 31/12/2015	58,5
2012	Από 1/7/2015 μέχρι 31/12/2015	59,5
2011	2016	59
2012	2016	60
2011	2017	59,5
2012	2017	60,5
2011	2018	60
2012	2018	61
2011	2019	60,5
2012	2019	61,5
2011	2020	61
2012	2020	62
2011	2021	61,5
2012	2021	62
2011	2022	62

          Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε. Επομένως, όσοι ασφαλισμένοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν από τη δημοσίευση του νόμου, ακόμα και αν δεν έχουν ακόμη συνταξιοδοτηθεί, θα συνταξιοδοτηθούν με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν πριν από τη δημοσίευση του νόμου.

          Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα ρυθμιστεί κάθε ζήτημα για την εφαρμογή των πινάκων του άρθρου αυτού και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Μέχρι να εκδοθούν Υπουργικές Αποφάσεις και διευκρινιστικές εγκύκλιοι, τα στοιχεία από τους πίνακες αναφέρονται με κάθε επιφύλαξη ως προς την ερμηνεία που θα τους δοθεί.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Ολα τα νέα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση

Ολη η υπουργική απόφαση που καθορίζει τα νέα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση. Ποιοι επιβαρύνονται από έξι μήνες έως και 17 χρόνια περισσότερης εργασίας. Οι μεγάλοι χαμένοι των αλλαγών. Αναλυτικοί πίνακες με όλα τα στοιχεία.

Ολα τα νέα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση

Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και ελεύθεροι επαγγελματίες με 35ετία, άνδρες σε ταμεία ΔΕΚΟ - Τραπεζών με 25ετία, γυναίκες στο ΙΚΑ με 10.000 ένσημα και άνδρες με 10.500, μητέρες ανηλίκων και συνολικά περίπου 150.000 ασφαλισμένων θα υποστούν επιβάρυνση από 6 μήνες μέχρι και 17 χρόνια -στην πιο ακραία περίπτωση – μέσω της νέας υπουργικής απόφασης που δημοσιεύθηκε σήμερα σε ΦΕΚ.

Πρόκειται για ασφαλισμένους που μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη ή πλήρη πριν τα 67 ή τα 62 και δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι τις 18/8/2015. Η υπουργική απόφαση για την εξειδίκευση των διατάξεων του τρίτου μνημονίου προβλέπει πως από 1/1/2022 όλοι θα βγαίνουν στη σύνταξη στα 67 (με 15ετία τουλάχιστον) ή στα 62 με 40 έτη (12.000 ημέρες ασφάλισης) για πλήρη σύνταξη και στα 62 με 15ετία για μειωμένη.

Οι πίνακες της απόφασης που εξειδικεύουν σε έτη και μήνες τους αντίστοιχους πίνακες του τρίτου μνημονίου αφορούν στα όρια συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων σε όλους τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, δηλαδή όλα τα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι την 18η Αυγούστου.

Χαμένοι θεωρούνται όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και μισθωτοί έβγαιναν με 35ετία (δηλαδή είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα με συμπλήρωση αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης μέχρι 31/12/2012), αλλά δεν είχαν συμπληρώσει το απαιτούμενο κατά περίπτωση όριο ηλικίας μέχρι 18/8, θα οδηγηθούν σταδιακά στα 62 σύμφωνα με τον πίνακα 1.

Η υπουργική απόφαση «στέλνει» στα 62 όλους όσοι μπορούσαν να κατοχυρώσουν ή να θεμελιώσουν δικαίωμα με χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο ή ίσο από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη). Στα 62 οδηγούνται σταδιακά και όσοι μπορούσαν να φύγουν χωρίς όριο ηλικίας. Γι' αυτές τις κατηγορίες οριοθετείται ένα ηλικιακό όριο στα 58, αν η θεμελίωση προβλέπεται με τουλάχιστον 35 χρόνια ή στα 55 σε κάθε άλλη περίπτωση.

Αναλυτικότερα, στον Πίνακα 1 εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι για τους οποίους, από τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης μεγαλύτερος ή ίσος με 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης.

 

Όλοι όσοι δεν έχουν συμπληρώσει τα 58 ή τα 55 μέχρι τις 18/8 φέτος οδηγούνται στον βηματισμό που καταλήγει προς τα 67 (πίνακας 2). Αντίστοιχα στα 67 οδηγούνται όλοι οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν δικαίωμα για πλήρη αλλά και όσοι μπορούσαν να κατοχυρώσουν ή να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη με λιγότερες από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης. Στον ίδιο βηματισμό μπαίνουν και όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη (με την αντίστοιχη πλήρη να βαίνει στα 67) και όσοι μπορούσαν να θεμελιώσουν ή κατοχυρώσουν με λιγότερες από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) για μειωμένη.

Αναλυτικά, βάσει της απόφασης στον Πίνακα 2 εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν μία εκ των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, των οποίων το καταληκτικό όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, όπως αυτό έχει καθοριστεί από προγενέστερες του ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, είναι το 67ο έτος, καθώς και οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης.

Στον ίδιο πίνακα εμπίπτουν όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν τις κατά περίπτωση προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης, η οποία ακολουθεί την αντίστοιχη ως ανωτέρω τελικώς καταλήγουσα στο 67ο έτος της ηλικίας προϋπόθεση πλήρους σύνταξης, καθώς και οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος μειωμένης συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης. Για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2021 το όριο ηλικίας θεμελίωσης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 62ο έτος της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (115, Α΄).

 

Επεξήγηση πινάκων και εννοιών

Α. Στήλη «Ηλικία»: εμφανίζει την ηλικία θεμελίωσης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης, όπως αυτή προβλεπόταν από τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις πριν την ισχύ του ν. 4336/2015.

Στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης»: εμφανίζει το νέο κατά περίπτωση όριο ηλικίας πλήρους ή μειωμένης σύνταξης από την ισχύ του ν. 4336/2015 και μέχρι 31.12.2021.

Β. Κατοχυρωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα: υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας, σύμφωνα με το προγενέστερο του ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο.

Γ. Oι ασφαλισμένοι (είτε υπάγονται στον Πίνακα 1 είτε στον Πίνακα 2) που συμπληρώνουν το κατά περίπτωση ισχύον, βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, αποκτούν δικαίωμα λήψης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση του (σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2) ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης που αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται το ισχύον, κατά περίπτωση ασφαλισμένου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου.

Οι ασφαλισμένοι για τους οποίους, βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου, δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, αποκτούν δικαίωμα λήψης σύνταξης με τη συμπλήρωση του μεταβατικού νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης της στήλης «ηλικία συνταξιοδότησης» του Πίνακα 1 που αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν το κατά περίπτωση προβλεπόμενο όριο ηλικίας της περίπτωσης 2β της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν. 4336/2015.  Σε περίπτωση που το προβλεπόμενο από τους Πίνακες 1 και 2 μεταβατικό όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1.1.2022, η σύνταξη καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο αυτό όριο ηλικίας.

Στην απόφαση ορίζεται και ο μαθηματικός τύπος που οδηγεί στη νέα ηλικία συνταξιοδότησης όσων τα όρια ηλικίας (με το παλαιό νομοθετικό πλαίσιο) δεν ορίζονταν σε ακέραια έτη.

Το πρόσθετο πέναλτι 10% επί των μειωμένων συντάξεων υπολογίζεται επί του ποσού που προκύπτει αφού επιβληθεί πρώτα το «ψαλίδι» 6% κατ' έτος που ίσχυε πριν το τρίτο μνημόνιο, αλλά ακολουθεί τον συνταξιούχο μέχρι να συμπληρώσει το νέο, κατά περίπτωση, όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (με βηματισμό δηλαδή προς τα 67 ή τα 62). Από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας εξαιρούνται οι υπαγόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά (συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού καθαριότητας των ΟΤΑ), όσοι συνταξιοδοτούνται λόγω βαριάς αναπηρίας (παραπληγικοί, τυφλοί κλπ) όπως και οι μητέρες και χήροι πατέρες παιδιών ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η απόφαση ξεκαθαρίζει ότι θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015, ήτοι μέχρι και 18.8.2015, στους Οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.

* Δείτε όλη την υπουργική απόφαση στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.

Ρούλα Σαλούρου

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ΝΕΑ ΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 2018

Νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ισχύουν από την 1η/1/2018 για τους ασφαλισµένους όλων των Ταµείων που συµπληρώνουν µέσα στη νέα χρονιά το 50ό ως το 60ό έτος. Οι αλλαγές του 2018 επιφέρουν αυτόµατη αύξηση των ορίων ηλικίας ως και 2 έτη σε σχέση µε το 2017 για 45 κατηγορίες ασφαλισµένων.

Νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ισχύουν από την 1η/1/2018 για τους ασφαλισµένους όλων των Ταµείων που συµπληρώνουν µέσα στη νέα χρονιά το 50ό ως το 60ό έτος. Οι αλλαγές του 2018 επιφέρουν αυτόµατη αύξηση των ορίων ηλικίας ως και 2 έτη σε σχέση µε το 2017 για 45 κατηγορίες ασφαλισµένων.

Η ηλικία συνταξιοδότησης καθορίζεται, βάσει του ν. 4336/2015, από τηνπραγµατική ηλικία που θα έχουν µέσα στο 2018. Για παράδειγµα στο ∆ηµόσιο, άνδρες και γυναίκες που συµπληρώνουν το 2018 το 55ο έτος και είχαν 25 χρόνια το 2012 µε ανήλικο τέκνο, βγαίνουν στη σύνταξη µε το νέο όριο ηλικίας που είναι το 61ο έτος. Το 2017 το όριο ήταν 59,5 ετών.

Το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» παρουσιάζει σήµερα όλα τα νέα όρια ηλικίας που ισχύουν για όσους κλείνουν τις ηλικίες των 50 ως 60 ετών µέσα στο 2018,καθώς και τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να έχουν ανά Ταµείο για να βγουν στη σύνταξη νωρίτερα από τα 67.

Ξεκινώντας από το ∆ηµόσιο, οι κατηγορίες που θα έχουν αλλαγές στα όρια ηλικίας το 2018 είναι:

1 Ασφαλισµένοι που προσλήφθηκαν πριν ή µετά το 1983 και συµπληρώνουν 35ετία το 2018. Η κατηγορία αυτή συνταξιοδοτείται µε το όριο ηλικίας που ισχύει όταν συµπληρώνονται τα 35 έτη υπηρεσίας και το 58ο έτος. Με 35ετία και 58 ετών το 2018, το νέο όριο ηλικίας για σύνταξη είναι το 60ό έτος. Αν όµως το 58ο έτος συµπληρώνεται το 2019 ή το 2020, τότε θα βγουν µε το όριο του 2019 ή του 2020, που είναι 60,5 και 61 ετών, γιατί τότε θα έχουν ταυτόχρονα και τις δύο προϋποθέσεις (35 και 58).

2 Ασφαλισµένοι που προσλήφθηκαν µετά την 1η/1/1983 αλλά είχαν και ένσηµα σε άλλα Ταµεία (π.χ. ΙΚΑ) και ο συνολικός τους εργασιακός βίος φτάνει στα 37 έτη το 2018 αποχωρούν στα 58,5.

3 Ασφαλισµένοι που προσλήφθηκαν µετά την 1η/1/1983 και συµπλήρωσαν τα 25 έτη το 2011, και έχουν συνολικά 36 το 2018, συνταξιοδοτούνται µε το νέο όριο ηλικίας, που είναι το 60ό έτος, αρκεί να έχουν κλείσει το 58ο έτος. Αν όµως το 58ο έτος το συµπληρώνουν το 2021 ή το 2022, τότε αναγκαστικά θα παρατείνουν την έξοδο µε σύνταξη και θα αποχωρήσουν για το 2021 στα 61,5, ενώ µε το 58ο έτος το 2022 θα έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 62ο έτος και υποχρεωτικά 40 χρόνια.

4 Ασφαλισµένοι που προσλήφθηκαν µετά την 1η/1/1983 και συµπλήρωσαν τα 25 έτη υπηρεσίας τους το 2012 συνταξιοδοτούνται στα 60,5, αρκεί να συµπληρώνουν το 59ο έτος και να έχουν συνολικά 37 έτη µέσα στο 2018. Εναλλακτικά αναγνωρίζουν πλασµατικούς χρόνους για να πιάσουν τις προϋποθέσεις του 2011 (25 και 36 έτη
στο σύνολο µε ηλικία 58 το 2018).

5 Ασφαλισµένοι που έχουν σύζυγο µε αναπηρία 80% και συµπληρώνουν την 25ετία µετά τις 19/8/2015 βγαίνουν µε το όριο ηλικίας που ισχύει για το 50ό έτος. Οσοι κλείνουν τα 50 φέτος, θα αποχωρήσουν στα 60,2.

Προσοχή: Αν η 25ετία συµπληρώθηκε µέχρι 18/8/2015, τότε διατηρούν το δικαίωµα συνταξιοδότησης στο 50ό
έτος.

6 Για γονείς παιδιού µε ανικανότητα 67%, η συνταξιοδότηση παραµένει στο 50ό έτος είτε η 25ετία συµπληρωθεί πριν είτε µετά τις 19/8/2015. Η διαφορά είναι ότι αν η 25ετία συµπληρώνεται µετά τις 19/8/2015, το δικαίωµα εξόδου στα 50 το διατηρεί πλέον ο ένας και όχι οι δύο γονείς, όπως ίσχυε εφόσον είχαν και οι δύο την 25ετία
πριν από τις 19/8/2015.

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΟΝΕΩΝ ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟ

1 Γυναίκες µε 25ετία και ανήλικο τέκνο ως το 2010 έβγαιναν µέχρι το 2015 στη σύνταξη στα 50. Οσες κλείνουν τα 50 το 2018, θα βγουν µε πλήρη σύνταξη στα 60,2. Αν τα 50 τα έκλεισαν το 2017, βγαίνουν στα 58,5, ενώ αν είχαν το 50ό έτος µετά τις 19/8/2015, βγαίνουν στα 55. Σηµειωτέον ότι απόφαση Ελεγκτικού Συνεδρίου από τον Απρίλιο του 2016 δικαιώνει και τους άνδρες για σύνταξη µε ανήλικο και διατάξεις του 2010, αλλά η κυβέρνηση δεν την εφαρµόζει.

2 Γονείς (άνδρες και γυναίκες) που συµπλήρωσαν 25ετία το 2011 µε ανήλικο τέκνο έβγαιναν µέχρι το 2015 στη σύνταξη στα 52, ενώ όσοι κλείνουν τα 52 το 2018 θα βγουν µε πλήρη σύνταξη στα 60,2 (σ.σ.:τα όρια ηλικίας για τα
50 και 52 έχουν την ίδια εξέλιξη).

3 Γονείς (άνδρες και γυναίκες) που συµπλήρωσαν 25ετία το 2012 µε ανήλικο τέκνο έβγαιναν µέχρι το 2015 στη σύνταξη στα 55, ενώ όσοι κλείνουν τα 55 το 2018 θα βγουν µε πλήρη σύνταξη στα 61.

4 Οι τρίτεκνοι γονείς έχουν τις ηλικιακές προϋποθέσεις µε τους γονείς ανηλίκων, µε τη διαφορά ότι αντί για 25 χρειάζονται 21 έτη το 2011 και 23 έτη το 2012 για να κατοχυρώσουν τα 52 και 55 και να ακολουθήσουν τα νέα όρια ηλικίας ανάλογα µε το αν έκλεισαν τα 52 ή 55 το 2016, το 2017, το 2018, το 2019, το 2020, το 2021.

5 Γυναίκες µε 3 παιδιά που έχουν 20 έτη στο ∆ηµόσιο ως το 2010 βγαίνουν χωρίς όριο ηλικίας.

ΤΑ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ ΕΤΗ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ

Με πλασµατικούς χρόνους οι ασφαλισµένοι συµπληρώνουν πιο γρήγορα την 25ετία ή τα 35-37 έτη και πιάνουν µικρότερα όρια ηλικίας.

Ετσι:

Στα 35 έτη συνυπολογίζεται η στρατιωτική θητεία.

Στα 36 έτη συνυπολογίζονται 4 έτη και επιπλέον ο πλασµατικός χρόνος παιδιών, που είναι 1 έτος για το πρώτο παιδί, 2 έτη για το δεύτερο και 2 για το τρίτο ή και κάθε επόµενο, µε ανώτατο όριο αναγνώρισης τα 5 έτη.

Για την 25ετία των µητέρων ως το 2010, συνυπολογίζεται εξαγορά του χρόνου παιδιών.

Για την 25ετία γονέων το 2011 και 2012, συνυπολογίζονται 4 και 5 πλασµατικά έτη (σπουδών, θητείας, κ.ά.) και επιπλέον χρόνος λόγω τέκνων.

Παράδειγµα: Οι γυναίκες που έχουν 25ετία το 2011 µπορούν να εξαγοράσουν 1 έτος από χρόνο παιδιών για να έχουν 25ετία το 2010. Αυτοµάτως κατοχυρώνουν το 50ό έτος. Οπότε µια ασφαλισµένη που είναι 52 ετών το 2018 και είχε κλείσει τα 50 το 2016 µπορεί να αναγνωρίσει 1 έτος και να έχει 25ετία µε ανήλικο το 2010 και έτσι να βγει στα 56,9 και όχι στα 60,9. Το ίδιο ισχύει και για γονείς µε 25ετία το 2012.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Μειωμένες και πλήρεις συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα 

• Ασφαλισμένη είχε συμπληρώσει έως και 18/08/2015 7.200 ένσημα και είχε την ιδιότητα συζύγου αναπήρου. Από 19/08/2015 θεσπίζεται όριο ηλικίας στα 55 και μπορεί πλέον να συνταξιοδοτηθεί με βάση τον Πίνακα 1 (στα 62) από την ηλικία των 56 ετών και 9 μηνών, αφού το 2016 συμπληρώνει τα 7.500 ένσημα.
• Ασφαλισμένος/η είχε συμπληρώσει το 2011 10.500 ένσημα και τα 57 ηλικιακά έτη έως και 18/08/2015. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 59 ετών, εφόσον φυσικά θα έχει εξασφαλίσει έως και το 2017 (όπου συμπληρώνει το νέο μεταβατικό όριο ηλικίας) τις απαιτούμενες 10.800 ημέρες ασφάλισης που προέβλεπαν οι προγενέστεροι ασφαλιστικοί νόμοι (Ν. 3863/2010, Ν. 4093/2012).
• Ασφαλισμένος είχε συμπληρώσει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2012, αλλά συμπληρώνει το 63,5 έτος της ηλικίας του το έτος 2018. Σε αυτή την περίπτωση, θα δικαιούται κανονικά πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 65 ετών και 3 μηνών. Ιδιαίτερη προσοχή  θα πρέπει να δοθεί στο ότι το κατοχυρωμένο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έως την έναρξη της ισχύος του ν. 4336/2015 δεν ήταν ακέραιο έτος (δηλαδή ήταν 63,5 ετών), οπότε για τον υπολογισμό του νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης μετά την ισχύ του Ν. 4336/2015, οπότε χρησιμοποιούνται οι προβλεπόμενοι μαθηματικοί τύποι.

1.   Ασφαλισμένη έχει συμπληρώσει 10.000 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2012 και γίνεται 58,5 το 2018. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 62 ετών και 9 μηνών, εφόσον φυσικά έχει συμπληρώσει έως και το 2018 (όπου συμπληρώνει το νέο μεταβατικό όριο ηλικίας) τις απαιτούμενες για το 2012 10.800 ημέρες ασφάλισης.

2.   Ασφαλισμένη είχε συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και είχε ανήλικο τέκνο έως και 31/12/2011. Συμπλήρωσε τα 53 ηλικιακά έτη έως και 18/08/2015. Η εν λόγω ασφαλισμένη έχει θεμελιωμένο δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη έως και 18/08/2015 και αν συνταξιοδοτηθεί αποφεύγει το επιπρόσθετο "πέναλτι" 10%. Παρατηρητέο είναι ότι το "πέναλτι" της μειωμένης σύνταξης θα υπολογιστεί, με βάση την απόσταση από το νέο όριο ηλικίας για την πλήρη (δηλαδή τα 57 που αποτελούσε όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης για το 2011) και με "πλαφόν" τα 5 έτη.

3.   Ασφαλισμένη έχει θεμελιώσει δικαίωμα για τη λήψη μειωμένης σύνταξης στις 01/10/2010 (55ο έτος της ηλικίας και 4.500 εκ των οποίων 100 τουλάχιστον ανά έτος την τελευταία 5ετία). Συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας στις 01/10/2015 και, υπαγόμενη στον Πίνακα 2 (με όριο ηλικίας τα 67 έτη), θεμελιώνει δικαίωμα σε πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος στην ηλικία των 60 ετών και 11 μηνών. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο ότι στην περίπτωση της μειωμένης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.

4.   Ασφαλισμένος, ο οποίος είχε κατοχυρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του για πλήρη σύνταξη, ως προσωπικό εδάφους αεροπορικών επιχειρήσεων, το οποίο το συμπληρώνει το 2016: θα δικαιωθεί πλήρους σύνταξης στο όριο ηλικίας των 63 ετών και 3 μηνών, εφόσον έχει και τις απαιτούμενες 4500 ημέρες ασφάλισης. Ακολουθεί, δηλαδή κανονικά τον ΠΙΝΑΚΑ 2, με όριο ηλικίας τα 67 έτη.

5.   Ασφαλισμένος ηθοποιός μελοδραματικού θεάτρου, ο οποίος συμπληρώνει το 52ο έτος της ηλικίας του) τον 10ο/2016, δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση του 56ου έτους και 9 μηνών της ηλικίας του (ΠΙΝΑΚΑΣ 2) και εφόσον, βέβαια, κατά τη συμπλήρωση του ανωτέρω ορίου ηλικίας έχει τις απαιτούμενες κατά τη νομοθεσία ημέρες ασφάλισης.

6.   Ασφαλισμένη χορεύτρια, η οποία συμπληρώνει το 50ο έτος της ηλικίας της το 2018, δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας των 60 ετών και 2 μηνών (ακολουθεί τον ΠΙΝΑΚΑ 2) και εφόσον, βέβαια, έχει τις απαιτούμενες κατά τη νομοθεσία ημέρες ασφάλισης.

Μειωμένες και πλήρεις συντάξεις στο δημόσιο τομέα

1.   Εκπαιδευτικός, ασφαλισμένος μετά την 01/01/1983, συμπλήρωσε μέχρι 31/12/2010 25 έτη ασφάλισης και θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ώστε να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 60 ετών με 30 συνολικά έτη ασφάλισης. Έως και 18/08/2015, έχει συμπληρώσει τα 30 έτη, αλλά είναι ακόμη 57 ετών. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί κανονικά με πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 63 ετών και 6 μηνών, με δεδομένο ότι συμπληρώνει την ηλικία των 60 ετών το 2018. Ωστόσο, επειδή συμπληρώνει την 35ετία το 2020, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα.

2.   Ασφαλισμένος πριν την 1η Ιανουαρίου 1983 στο Δημόσιο, 55 ετών σήμερα, συμπληρώνει, με την εξαγορά της στρατιωτικής του θητείας, συνολικά 35 έτη ασφάλισης και κατοχύρωνε μέχρι και σήμερα δικαίωμα συνταξιοδότησης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Θα συνταξιοδοτηθεί τελικώς, όταν γίνει 60 ετών, εφόσον η 35ετία ήταν αδύνατον να συμπληρωθεί έως και 18/08/2015.

3.   Άγαμη γυναίκα δημόσια υπάλληλος, η οποία ασφαλίστηκε στο Δημόσιο πριν από το 1983, μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί με 35 έτη ασφάλισης με πλήρη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας. Η εν λόγω ασφαλισμένη είχε συμπληρώσει τα 35 έτη ασφάλισης έως και 18/08/2015, οπότε δεν υπόκειται στην αλλαγή των ορίων ηλικίας.

4.   Άνδρας, ασφαλισμένος στο Δημόσιο, που θεμελίωσε δικαίωμα με 25ετία το 2011, χωρίς ανήλικο, μπορούσε, μέχρι 18/08/2015, να συνταξιοδοτηθεί στα 61 ή με 36ετία στα 58. Εάν συμπληρώνει τα 61 το 2022, μπορεί με βάση τον Πίνακα 2 να συνταξιοδοτηθεί στα 67. Αφού όμως το 2011 είχε 25ετία και 29 έτη το 2015, μπορεί κατ’ αρχάς να υπαχθεί στον Πίνακα 1, δεδομένου ότι θα συμπληρώσει τα 36 έτη ασφάλισης το 2022 (εκτός μεταβατικής περιόδου). Επομένως, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με 40 έτη ασφάλισης και στα 62, δηλαδή με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις από αυτές του Πίνακα 2.

5.   Άνδρας με ανήλικο τέκνο, ασφαλισμένος μετά την 1η Ιανουαρίου 1983 στο Δημόσιο, 51 ετών σήμερα, συμπλήρωνε με εξαγορά πλασματικών ετών μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2011 συνολικά 25 έτη ασφάλισης και κατοχύρωνε μέχρι και σήμερα δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 52 ηλικιακά έτη για πλήρη σύνταξη. Λόγω του ότι συμπληρώνει τα 52 το 2016, θα συνταξιοδοτηθεί τελικώς στα 56,9 ηλικιακά έτη με πλήρη σύνταξη, ακολουθώντας και εκείνος τις σχετικές μεταβατικές ανά έτος αυξήσεις.

6.   Γυναίκα, ασφαλισμένη στο Δημόσιο, συμπλήρωσε τα 55 στις 01/08/2015 και έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης το 2010 μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί από τις αρχές Αυγούστου με μειωμένη σύνταξη και με πλήρη στο 60ό έτος της ηλικίας της. Η ασφαλισμένη εμπίπτει στις αλλαγές, με συνέπεια το νέο όριο ηλικίας της για πλήρη σύνταξη να αυξάνεται και μπορεί πλέον να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στα 65 και 3 μήνες. Έτσι ενώ μπορούσε να αποχωρήσει τον Αύγουστο με ποινή μείωσης 22,5%, σήμερα μπορεί να αποχωρήσει με ποινή μείωσης 56% περίπου.

7.   Άνδρας δημόσιος υπάλληλος που είχε συμπληρώσει τα 58 ηλικιακά έτη έως και 18/08/2015, είχε συμπληρώσει έως και 31/12/2012 συνολικά 25 έτη ασφάλισης. Μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με μειωμένη σύνταξη και με πλήρη σύνταξη στα 63. Ο εν λόγω ασφαλισμένος υπόκειται στις νέες ρυθμίσεις του Ν. 4336/2015 και, παρά το γεγονός ότι είχε θεμελιωμένο δικαίωμα, θα μπορεί πλέον να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 66 ετών. Έτσι, ενώ θα μπορούσε να λάβει άμεσα μειωμένη σύνταξη κατά 30%, τώρα θα μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη κατά 58% περίπου.