Θέμα
Χρησικτησία.
Χρησικτησία.
Περίληψη:
Νομιζόμενος τίτλος υπάρχει και όταν ο κληρονόμος ακινήτου, κατά την εφαρμογή του τίτλου του, από συγνωστή πλάνη, καταλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από αυτήν του κληρονομιαίου ακινήτου. Αόριστη αιτίαση από τον αριθμό 1 εδ. β΄του άρθρου 559 ΚΠολΔικ, για παραβίαση των διδαγμάτων της...
κοινής πείρας, όταν δεν εξειδικεύονται στο αναιρετήριο τα επί μέρους
διδάγματα της κοινής πείρας που φέρονται ότι παραβιάστηκαν.Νομιζόμενος τίτλος υπάρχει και όταν ο κληρονόμος ακινήτου, κατά την εφαρμογή του τίτλου του, από συγνωστή πλάνη, καταλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από αυτήν του κληρονομιαίου ακινήτου. Αόριστη αιτίαση από τον αριθμό 1 εδ. β΄του άρθρου 559 ΚΠολΔικ, για παραβίαση των διδαγμάτων της...
Αριθμός 94/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Βασίλειο Φούκα, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη
(λόγω μη υπάρξεως Αντιπροέδρου στο Τμήμα), Δημήτριο Μαζαράκη, Νικόλαο
Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη και Αργύριο Σταυράκη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 5 Δεκεμβρίου 2012, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Α. Ζ. του Ι., συζ. Χ. Γ., κατοίκου …, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Δημητρίου.
Των αναιρεσιβλήτων: 1)Α. Μ. του Β., συζ. Α. Π., και 2)Σ. Μ. του Β., κατοίκων …, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Γεώργιο Χαραλάμπους.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 13/1/2009 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Ειρηνοδικείο Ξάνθης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 212/2010 του ιδίου Δικαστηρίου και 49/2011 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 30/6/2011 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Ερωτόκριτος Καλούδης ανέγνωσε την από 21/11/2012 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της ένδικης αίτησης αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 974, 1041, 1042, 1043 και 1044 ΑΚ προκύπτει, ότι για να αποκτήσει κάποιος κυριότητα σε ακίνητο με τακτική χρησικτησία, απαιτούνται φυσική εξουσίαση του πράγματος με διάνοια κυρίου (νομή), καλή πίστη, που πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο που αποκτάται η νομή, νόμιμος τίτλος, που πρέπει να υποβληθεί σε μεταγραφή (άρθρα 1192 περ.α'και 1198 ΑΚ), πράγμα δεκτικό χρησικτησίας και παρέλευση δεκαετίας. Ειδικότερα, ως προς το στοιχείο της καλής πίστης, αυτό συντρέχει, όταν ο νομέας, με βάση τα εκάστοτε συντρέχοντα περιστατικά, έχει, κατά τη κτήση της νομής, την πεποίθηση, η οποία δεν οφείλεται σε βαριά αμέλεια, ότι απέκτησε την κυριότητα. Ειδικότερα, κατά τη διάταξη του άρθρου 1043 παρ.1 ΑΚ, προς χρησικτησία αρκεί και νομιζόμενος τίτλος, εφόσον δικαιολογείται καλή πίστη του νομέα. Είναι δε νομιζόμενος ο τίτλος, ο οποίος, κατά την πεποίθηση του νομέα, που δεν οφείλεται σε βαριά αμέλεια, υπολαμβάνεται απ' αυτόν ότι υπάρχει, ενώ πράγματι δεν υπήρξε καθόλου. Δεν αρκεί συνεπώς μόνη η πεποίθηση του νομέα ότι απέκτησε την κυριότητα, αλλά προσαπαιτείται και η καλή πίστη που αφορά τον τίτλο, δηλαδή η πεποίθηση στη συγκεκριμένη περίπτωση για την ύπαρξη του τίτλου. Νομιζόμενος τίτλος υπάρχει και όταν ο κληρονόμος ακινήτου, κατά την εφαρμογή του τίτλου του, από συγνωστή πλάνη, καταλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από αυτήν του κληρονομιαίου ακινήτου (πρβλ.ΑΠ 35/2008 Ελλ.Δνη 49.1089, Γεωργιάδη, Εμπ.Δικ., Τ.Ι εκδ.1991, σελ.427-428). Εξάλλου, για την ίδρυση του από το άρθρο 560 αριθ.1α ΚΠολΔ λόγου αναίρεσης για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου, πρέπει το δικαστήριο να απαίτησε περισσότερα στοιχεία ή να αρκέστηκε σε λιγότερα στοιχεία από εκείνα που απαιτεί ο νόμος. Στην προκείμενη περίπτωση, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ξάνθης, που δίκασε ως Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχτηκε τα εξής: "Οι διάδικοι είναι κύριοι όμορων αγροτικών εκτάσεων(...), οι οποίες προέρχονται από τη διαίρεση ενός μείζονος αγρού..,Ειδικότερα, η γιαγιά τους Α. Μ...με την υπ αρ…/4-12-1992 δημόσια διαθήκη...κατέλιπε μεταξύ άλλων: (α), στον υιό της Β. Μ. ένα αγροτεμάχιο στη κτηματική περιοχή του αγροκτήματος … στη θέση "κοντά στο δρόμο" έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου...το οποίο αποτελεί το βόρειο τμήμα μεγαλύτερου αγροτεμαχίου έκτασης περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων και (β) στην κόρη της Ι. Μ., σύζυγο Ι. Ζ. ένα αγροτεμάχιο στη κτηματική περιοχή του αγροκτήματος …στη θέση "κοντά στο δρόμο" έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου...το οποίο αποτελεί το (νότιο και όχι - όπως από παραδρομή αναφέρεται - το) βόρειο τμήμα μεγαλύτερου αγροτεμαχίου έκτασης περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων. Η διαθήκη αυτή, η οποία αποτελεί τον κοινό τίτλο των δικαιοπάροχων των διαδίκων, δημοσιεύθηκε με τα πρακτικά δημοσίευσης διαθήκης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης υπ' αρ. 12/14-1-1993. Ο Β. Μ. και η Ι. Μ., σύζυγος Ι. Ζ., αποδέχθηκαν την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά με τις υπ' αρ…./14-4-1993 και …/13-4-1993 δηλώσεις αποδοχής κληρονομιάς...,νομίμως μεταγραφείσες...Από την ανάγνωση της περιγραφής των ανωτέρω ακινήτων συνάγεται αβίαστα ότι οι δύο αγροί έκτασης εκάστου περίπου 8.000 τετραγωνικών μέτρων που κατέλειπε η διαθέτιδα στα δύο τέκνα της προέρχονται από τον ίδιο μεγαλύτερο αγρό περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων, τον οποίο η διαθέτιδα διαίρεσε σε δύο ίσα τμήματα έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων έκαστο με τη διαθήκη της και κατέλειπε το βόρειο τμήμα στον υιό της και το νότιο τμήμα στην κόρη της. Το γεγονός ότι επιθυμούσε να λάβει έκαστο τέκνο της ίση έκταση με το άλλο προκύπτει αφ' ενός μεν από τη διαίρεση του αγρού σε δύο μέρη ίσης και όχι άνισης έκτασης και αφ' ετέρου από τη χρήση της ίδιας ακριβώς λεκτικής διατύπωσης και στις δύο διατάξεις της διαθήκης, ήτοι της φράσης "έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου" χωρίς την προσθήκη άλλης διατύπωσης που συνηθίζεται, όταν ο δικαιοπρακτών επιθυμεί να δοθεί έμφαση περισσότερο στην ταυτότητα και όχι τόσο στην έκταση του ακινήτου, όπως "τόσης έκτασης ή όσης βρεθεί ότι είναι" ή "τόσης έκτασης ή όσης είναι εντός των ιδίων ορίων"...Η Ι. Ζ. δυνάμει του συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25-7-2003...,νομίμως μεταγραφέντος...,μεταβίβασε στην ενάγουσα την ψιλή κυριότητα του αγρού που κληρονόμησε και παρακράτησε γι' αυτήν την επικαρπία του. Στο συμβόλαιο ανεγράφη ότι κατά δήλωση της παρέχουσας μετά από νεότερη καταμέτρηση η έκταση του αγρού ανέρχεται στα 10.000 τετραγωνικά μέτρα. Η Ι. Ζ. απεβίωσε την 5/9/2003 ... και έτσι η ενάγουσα απέκτησε την πλήρη κυριότητα του αγρού.Με την υπ' αρ…/18-4-2003 πράξη διόρθωσης...διορθώθηκε η προαναφερθείσα υπ' αρ…/14-4-1993 δήλωση αποδοχής κληρονομιάς που αφορούσε τον αγρό του Β. Μ. ως προς την έκταση του από τα περίπου 8.000 τετραγωνικά μέτρα στα 10.373,85 τετραγωνικά μέτρα, ενώ στην ίδια πράξη ανεγράφη ότι ο μείζων αγρός της παραπάνω διαθέτιδος είχε έκταση 20.000 τετραγωνικών μέτρων. Αυτή η διορθωτική πράξη μεταγράφηκε νομίμως....Έτσι, δέκα χρόνια μετά την απόκτηση του αγρού αμφότεροι οι συγκύριοι άρχισαν να θεωρούν ότι δεν κληρονόμησαν αγρό έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων αλλά 10.000 τετραγωνικών μέτρων έκαστος. Μάλιστα, ο Β. Μ. θεώρησε ότι ο μείζων αγρός της μητέρας του ήταν μεγαλύτερος κατά 4.000 τετραγωνικά μέτρα από ότι πίστευαν έως τότε. Η θέση τους αυτή κατεγράφη στα ανωτέρω συμβόλαια...Ο Β. Μ. μεταβίβασε την κυριότητα του δικού του αγρού στα δύο τέκνα του, δηλαδή στους εναγομένους κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου δυνάμει του συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25-10-2007....Οι εναγόμενοι αποφάσισαν να διανείμουν τον αγρό και δυνάμει του συμβολαίου διανομής ακινήτου υπ' αρ…/11-2-2008...η πρώτη εναγομένη έλαβε το δυτικό τμήμα του αγρού έκτασης 5.125,42 τετραγωνικών μέτρων με μία ισόγεια αποθήκη επιφάνειας 30 τετραγωνικών μέτρων επ' αυτού, το οποίο συνορεύει βόρεια με χείμαρρο, νότια με ιδιοκτησία Σ. Α. Ο. και με δημοτική οδό, ανατολικά με το υπόλοιπο ακίνητο, το οποίο έλαβε ο δεύτερος εναγόμενος και δυτικά με δημοτική οδό και με ακίνητο ιδιοκτησίας κληρονόμων Σ. Κ., όπως αποτυπώνεται...στο τοπογραφικό διάγραμμα του τοπογράφου μηχανικού Χ. Μ., το οποίο συντάχθηκε το μήνα Ιανουάριο του 2008 και προσαρτήθηκε στο συμβόλαιο διανομής. Ο δεύτερος εναγόμενος έλαβε το ανατολικό τμήμα του αγρού έκτασης 5.125,43 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο συνορεύει βόρεια με χείμαρρο, νότια με ακίνητο ιδιοκτησίας κληρονόμων Ζ., ανατολικά με κοινόχρηστη έκταση και δυτικά με το υπόλοιπο ακίνητο, το οποίο έλαβε η πρώτη εναγόμενη, όπως αποτυπώνεται...στο προαναφερθέν τοπογραφικό διάγραμμα....Ο διανεμηθείς αγρός που έλαβαν από τον πατέρα τους Β. Μ. στο συμβόλαιο αυτό αναφέρεται ως έχων έκταση 10.250,85 τετραγωνικών μέτρων, η δε πρόσθεση των εκτάσεων τους αποδίδει άθροισμα 10.250,85 τετραγωνικών μέτρων...Ο αγρός του Β. Μ., ο οποίος περιήλθε στους εναγομένους, για πρώτη φορά χαρτογραφήθηκε το μήνα Μάρτιο του έτους 2003 από τον τοπογράφο μηχανικό Χ. Μ. και συντάχθηκε το σχετικό προσκομιζόμενο διάγραμμα. Για το λόγο αυτό άλλωστε από το έτος αυτό, όπως αναφέρθηκε, οι κύριοι των αγρών αναγράφουν στα συμβόλαια τους ότι η έκταση εκάστου αγρού ανέρχεται σε 10.000 τετραγωνικά μέτρα. Σημειωτέον ότι το έτος 2003 η ανωτέρω τοπογράφηση αφορούσε μόνο τον αγρό του Β. Μ. και όχι τον αγρό της ενάγουσας. Ο τοπογραφηθείς αγρός των 10.000 τετραγωνικών μέτρων του Μ. περιλάμβανε μια ισόγεια αποθήκη επιφανείας 30,40 τετραγωνικών μέτρων στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού του, ήτοι στο τμήμα, το οποίο αργότερα με την προαναφερθείσα σύμβαση διανομής έλαχε στην κόρη του. Το κτίσμα αυτό χρησιμοποιήθηκε αργότερα από το γαμβρό του Μ. και σύζυγο της πρώτης εναγομένης Α. Π. για την παραγωγή οίνου, τον οποίο αυτός είχε άδεια να παρασκευάζει και να εμπορεύεται δυνάμει της υπ' αρ…/14-7-2003 άδειας της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης νομού Ξάνθης. Το έτος 2003 εκδόθηκε από το αρμόδιο πολεοδομικό γραφείο Ξάνθης η άδεια οικοδομής υπ' αρ…/4-9-2003, με την οποία νομιμοποιήθηκε πολεοδομικά η κατασκευή του οικήματος, αν και ο Β. Μ. είχε αρχίσει να το κτίζει προ του έτους αυτού. Η θέση του οικήματος αυτού στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού άγει στη συναγωγή του συμπεράσματος, ότι ο χώρος, στον οποίο ανεγέρθηκε, όσο και ολόκληρη η λωρίδα που ορίζεται από τις διαστάσεις του οικήματος και εκτείνεται προς δυσμάς ανήκε στον αγρό του Β. Μ.. Ομοίως και ο χώρος, στον οποίο το έτος 2003 η πρώτη εναγομένη μαζί με το σύζυγο της φύτεψε αμπέλι. Η προαναφερθείσα λωρίδα ταυτίζεται με την επίδικη έκταση σε μεγάλο βαθμό. Εάν η ενάγουσα και η μητέρα της, όσο ζούσε, θεωρούσαν ότι ο Β. Μ., η κόρη του και ο γαμβρός του έκτισαν αποθήκη και φύτευσαν αμπέλι σε χώρο που δεν ανήκε σε αυτούς αλλά στην ενάγουσα και προηγουμένως στη μητέρα της, θα είχαν εγείρει από τότε τις αντιρρήσεις τους, πράγμα που δεν έγινε. Η εκ μέρους τους αποδοχή της ανοικοδόμησης στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού του Β. Μ…αποδεικνύει ότι θεωρούσαν και αυτοί ότι ο χώρος αυτός και η λωρίδα που δημιουργείται από τη νοητή ευθεία που ενώνει την αποθήκη με την ανατολική πλευρά του όλου αγρού ανήκει στο τμήμα των 8.000 τετραγωνικών μέτρων που έλαβε ο Β. Μ. και όχι σε αυτό που έλαβε η Ι. Μ., σύζυγος Ι. Ζ.. Άλλωστε, η μητέρα της ενάγουσας δεν τοπογράφησε ποτέ το δικό της αγρότη δε ενάγουσα προέβη μόλις το μήνα Ιούνιο του έτους 2008 στην τοπογράφηση του, την οποία εκτέλεσε ο τοπογράφος μηχανικός Κ. Γ.. Δηλαδή, έως το 2008 η πεποίθηση της ενάγουσας ότι και ο δικός της αγρός έχει έκταση 10.000 τετραγωνικών μέτρων βασιζόταν στη διαβεβαίωση του θείου της Β. Μ.. Η ορθότητα της διαβεβαίωσης δεν ελέγχθηκε από κανέναν, δηλαδή η θέση ότι η ιδιοκτησία που έλαβε η ενάγουσα από τη μητέρα της είχε έκταση 10.000 τετραγωνικών μέτρων τύγχανε προϊόν υποκειμενικής εκτίμησης αλλά ήταν αντικειμενικά αστήρικτη...Από το έτος 1993 έως το έτος 2004 οι δικαιοπάροχοι των διαδίκων, δηλαδή οι αδελφοί Β. Μ. και Ι. Ζ. εκμεταλλευόταν ολόκληρο τον αγρό από κοινού είτε εκμισθώνοντας τον σε τρίτα πρόσωπα είτε καλλιεργώντας τον ο ίδιος ο Β. Μ. δυνάμει ιδιωτικών συμφωνητικών που συντασσόταν στο όνομα της συζύγου του Μ. Μ. και καταβάλλοντος μίσθωμα στην αδελφή του για το δικό της τμήμα. Τα καλλιεργούμενα ήδη ήταν καλαμπόκι και τριφύλλι. Η αναφερθείσα συνεργασία των δύο οικογενειών στην οικονομική εκμετάλλευση του μείζονος αγρού δεν είχε ως συνέπεια ότι δεν υφίσταντο όρια μεταξύ των δύο αγρών που ανήκαν σε διαφορετικούς κυρίους. Για το λόγο αυτό άλλωστε μετά την παύση της από κοινού εκμετάλλευσης του μείζονος αγρού οι κύριοι των δύο επιμέρους αγρών δεν κάλεσαν τοπογράφο για τη χάραξη ορίων επί του εδάφους, ώστε να πληροφορηθούν με ασφάλεια, πού βρίσκεται η γραμμή που διαιρεί τα ακίνητα τους. Η παράλειψη αυτή οφείλεται στην υφιστάμενη πεποίθησή τους ότι το σύνορο των αγρών τους ήταν γνωστό και επομένως δεν υπήρχε ανάγκη χάραξής του...Το συμπέρασμα ότι οι διάδικοι θεωρούσαν γνωστά τα όρια των αγρών τους επιβεβαιώνεται από τις καταθέσεις των μαρτύρων αποδείξεως και ανταποδείξεως...Η κλήση του τοπογράφου μηχανικού Χ. Μ. τέσσερα έτη αργότερα, δηλαδή το έτος 2008, για να εφαρμόσει επί του εδάφους τα όρια των αγρών δεν οφείλεται στην επιθυμία να οριοθετηθούν τότε για πρώτη φορά οι αγροί αλλά στο γεγονός ότι οι εναγόμενοι διένειμαν συμβολαιογραφικά μεταξύ τους τον αγρό που έλαβαν από τον πατέρα τους. Η τοπογραφική αποτύπωση των δικών τους επιμέρους αγρών που προέκυψαν από την προαναφερθείσα διανομή για τις ανάγκες της οριοθέτησής τους είχε ως συνέπεια να οριοθετηθούν οι αγροί αυτοί όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και σε σχέση με τον αγρό της ενάγουσας και να αποτυπωθούν και τα όρια μεταξύ αφ' ενός των δύο μικρότερων αγρών που δημιούργησαν οι εναγόμενοι και αφ' ετέρου του αγρού της ενάγουσας. Δηλαδή, το έτος 2008 δεν οριοθετήθηκε το πρώτον η πρώην ιδιοκτησία του Β. Μ. από την ιδιοκτησία της ενάγουσας. Λίγους μήνες αργότερα, το μήνα Ιούνιο του έτους 2008, ο τοπογράφος Κ. Γ. τοπογράφησε τους τρεις αγρούς και σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα που κατάρτισε ο αγρός της ενάγουσας έχει έκταση 10.001,31 τετραγωνικών μέτρων, ο αγρός της πρώτης εναγόμενης έχει έκταση 5.272,33 τετραγωνικών μέτρων και ο αγρός του δεύτερου εναγόμενου έχει έκταση 4.728,98 τετραγωνικών μέτρων...Η τοπογράφηση του τοπογράφου μηχανικού Κ. Γ., κατά την οποία και οι τρεις αγροί έχουν συνολική έκταση 20.002,31 τετραγωνικών μέτρων, αποδεικνύει ότι ο αγρός του Β. Μ., τον οποίο διένειμαν οι εναγόμενοι, ήταν μεγαλύτερος από τον αγρό της αδελφής του, τον οποίο έλαβε η ενάγουσα. Δηλαδή παρά το γεγονός ότι δυνάμει της υπ' αρ…/4-12-1992 δημόσιας διαθήκης...η γιαγιά των διαδίκων Α. Μ....κατένειμε ισομερώς στα δύο τέκνα της τον αγρό έκτασης 16.000 τετραγωνικών μέτρων κατά το περιεχόμενο της διαθήκης, τελικώς το έτος 2003 ο αγρός αποδείχθηκε μεγαλύτερος ενώ το έτος 1993 ο Β. Μ. εγκαταστάθηκε σε μεγαλύτερη έκταση από την αδελφή του. Η ανισομερής κατανομή του αγρού αυτού, οφείλεται, όπως αποδείχθηκε, στην εσφαλμένη εκτίμηση του μεγέθους του και στην παράλειψη των δύο κληρονόμων να προσλάβουν τοπογράφο μηχανικό, για να τοπογραφήσει και να οριοθετήσει τις ιδιοκτησίες τους. Η άνιση κατανομή του αγρού αντίκειται σαφώς στη βούληση της διαθέτιδος πλην όμως η διαπίστωση αυτή δεν είναι δυνατό να οδηγήσει στην αλλαγή των ορίων των αγρών, τα οποία τέθηκαν από τα αδέλφια Β. Μ. και Ι. Μ., σύζυγο Ι. Ζ. το έτος 1993, έστω και χωρίς τήρηση ορισμένου τύπου εξωτερικά ευδιάκριτου και κατά συνέπεια στην αποδοχή της αγωγής ως ουσιαστικά βάσιμης, διότι το έτος 1993 που ο Β. Μ. απέκτησε τη νομή του αγρού έως την 25.10. 2007, οπότε μεταβίβασε στους εναγόμενους τον αγρό δυνάμει του προαναφερθέντος συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25.10.2007 (...) παρήλθε χρόνος μεγαλύτερος των δέκα ετών, κατά τη διάρκεια του οποίου αυτός νεμόταν με καλή πίστη ολόκληρο τον αγρό που έλαβε, δηλαδή και την επίδικη έκταση, η δε νομή του βασιζόταν σε νομιζόμενο τίτλο. Ειδικότερα, η νομή του Β. Μ. συνίστατο στην καλλιέργεια καλαμποκιού και τριφυλλιού στον αγρό του και στην εκμίσθωση του σε άλλους καλλιεργητές, για να τον καλλιεργούν αυτοί Η καλλιέργεια από τον ίδιο και από άλλα πρόσωπα γινόταν εναλλασσόμενα από το έτος 1993 έως το 2004, η δε συνεργασία του με την αδελφή του, ώστε να καλλιεργούνται ενιαίως αμφότεροι οι αγροί δεν μεταβάλλει τη φύση της νομής του. Άλλη πράξη νομής είναι η προαναφερθείσα ανέγερση αποθήκης και η φύτευση αμπελιού. Όλες αυτές οι πράξεις που εκτεινόταν και στην επίδικη έκταση γινόταν εις γνώση της ενάγουσας και της μητέρας της όσο ζούσε και χωρίς την προβολή αντιρρήσεων εκ μέρους τους. Η αδιατάρακτη εκ μέρους της ενάγουσας νομή του Β. Μ. επιβεβαιώθηκε το έτος 2004, όταν μετά την παύση της συνεκμετάλλευσης των δύο αγρών η ενάγουσα δεν αμφισβήτησε τα όρια που έδειξε ο θείος της στο σύζυγό της και μάρτυρα αποδείξεως. Από το έτος 2004 μέχρι το έτος 2007 τον αγρό και συνεπώς την επίδικη έκταση τη νεμόταν τα τέκνα του Β. Μ. και ο γαμβρός του Α. Π. στο δικό του όνομα (του Β. Μ.). Επομένως, από την απόκτηση της νομής εκ μέρους του Β. Μ…ο έτος 1993 έως και το χρόνο άσκησης της αγωγής, ήτοι τη 13.1.2009, παρήλθε χρόνος άνω των δέκα ετών. Η καλή πίστη του αναφορικά με το δικαίωμα του υπήρχε από το έτος 1993 τουλάχιστο έως το έτος 2003, οπότε αντιλήφθηκε ότι η έκταση των αγρών που αναφερόταν στη διαθήκη της μητέρας του ήταν εσφαλμένη, σε κάθε περίπτωση όμως αρκεί η καλή πίστη να υπάρχει κατά το χρόνο απόκτησης της νομής, η δε μεταγενέστερη κακή πίστη δεν βλάπτει την απόκτηση του δικαιώματος της κυριότητας με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας. Ο νομιζόμενος τίτλος επί του οποίου εδράζεται το δικαίωμα κυριότητας του Β. Μ. είναι η υπ' αρ…/14.4.1993 δήλωση αποδοχής κληρονομιάς της συμβολαιογράφου Ξάνθης Γιαννούλας Νίκου, νομίμως μεταγραφείσας...με την οποία αποδέχθηκε την κληρονομιά που του επήχθη με την υπ' αρ…/4.12.1992 δημόσια διαθήκη της γιαγιάς των διαδίκων Α. Μ....., η οποία είναι έγκυρη καθ' όλα τα στοιχεία της πλην όμως η εφαρμογή της από τους κληρονόμους της ήταν ελαττωματική αναφορικά με την έκταση που τελικά περιήλθε σε έκαστο εξ αυτών, η δε δικαιολογημένη εσφαλμένη πεποίθηση τους σχετικά με το χώρο στον οποίο αναφέρεται ο τίτλος κυριότητας τους είναι χαρακτηριστική περίπτωση νομιζόμενου τίτλου...Επομένως, ο Β. Μ. κατέστη κύριος της επίδικης έκτασης με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας και κατά συνέπεια νομίμως η έκταση αυτή μεταβιβάστηκε στα τέκνα του...Την άνοιξη του έτους 2008 η πρώτη εναγομένη κατασκεύασε περιμετρικά της ιδιοκτησίας της περίφραξη αποτελούμενη από τοίχο με συρματόπλεγμα. Η περίφραξη αυτή κατασκευάστηκε εντός του αγρού της πρώτης εναγόμενης, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο διάγραμμα του Χ. Μ. του έτους 2008, δηλαδή εντός της ιδιοκτησίας που έλαβε από τον πατέρα της. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα η πρώτη εναγομένη δικαιούται να περιφράξει το μέρος της επίδικης έκτασης που περιήλθε σ' αυτή δυνάμει της προαναφερθείσας διανομής, διότι πρόκειται για τμήμα του αγρού που έλαβε νομίμως από τον πατέρα της. Το ίδιο ισχύει και για την ενέργεια του δεύτερου εναγομένου να απαγορεύσει στο μισθωτή του αγρού της ενάγουσας Χ. Β. Ο. να καλλιεργεί το μέρος της επίδικης έκτασης που περιήλθε σ' αυτόν δυνάμει της προαναφερθείσας διανομής, διότι πρόκειται για τμήμα του αγρού που έλαβε νομίμως από τον πατέρα του". Με βάση της παραδοχές αυτές το Δικαστήριο της ουσίας δέχτηκε, ότι την κυριότητα των επίδικων πιο πάνω τμημάτων ακινήτου απέκτησε ο δικαιοπάροχος των ήδη αναιρεσιβλήτων εναγομένων Β. Μ. με τακτική χρησικτησία, ως νεμηθείς αυτά από το έτος 1993 έως την 25.10.2007, οπότε και τα μεταβίβασε σ'αυτούς - ήδη αναιρεσιβλήτους εναγομένους -, ήτοι για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας, με καλή πίστη και το νομιζόμενο πιο πάνω τίτλο. Έκρινε, δηλαδή, ως βάσιμη και κατ'ουσίαν την ένσταση των ήδη αναιρεσιβλήτων εναγομένων περί απόκτησης της κυριότητας των επίδικων πιο πάνω τμημάτων ακινή του από μέρους του προαναφερόμενου δικαιοπαρόχου τους και ότι πρέπει, κατά παραδοχή, της ένστασης αυτής να απορριφθεί ως κατ' ουσίαν αβάσιμη η ένδικη - από 13.1.2009 - διεκδικητική των εν λόγω επίδικων τμημάτων ακινήτου αγωγή της αναιρεσείουσας, που είχε ως βάση τον παράγωγο τρόπο της απόκτησης αυτών από μέρους της με γονική παροχή της μητέρας της προς αυτήν, δυνάμει του αναφερόμενου - …/25.7.2003 - συμβολαίου, που έχει νόμιμα μεταγραφεί. Ακολούθως, δέχτηκε ως βάσιμη και κατ' ουσίαν την έφεση των αναιρεσιβλήτων κατά της εκκαλούμενης απόφασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, το οποίο είχε εκφέρει αντίθετη κρίση, και, αφού εξαφάνισε την απόφαση του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και κράτησε και δίκασε την υπόθεση κατ' ουσίαν απέρριψε ως κατ' ουσίαν αβάσιμη την εν λόγω διεκδικητική αγωγή της αναιρεσείουσας. Έτσι που έκρινε το πιο πάνω Δικαστήριο, του οποίου το αποδεικτικό πόρισμα εκτίθεται με σαφήνεια, δεν παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 974, 1041, 1042, 1043 και 1044, αντίστοιχα, του ΑΚ. Ειδικότερα, υπό τα ως άνω δεδομένα, ορθά το Δικαστήριο της ουσίας έκρινε ότι υπάρχει νομιζόμενος τίτλος στο πρόσωπο του δικαιοπαρόχου των αναιρεσιβλήτων ως προς τα επίδικα πιο πάνω τμήματα ακινήτου και ότι αυτός κατέστη κύριος των τμημάτων αυτών με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας (ΑΚ 1041). Ο μοναδικός, επομένως, λόγος της αναίρεσης από τον αριθμό 1 εδ.α'του άρθρου 559 ΚΠολΔ, με τον οποίο υπό την επίκληση της αναιρετικής αυτής πλημμέλειας υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Η περιλαμβανόμενη στον ίδιο αναιρετικό λόγο αιτίαση από τον αριθμό 1 εδ.β'του άρθρου 559 ΚΠολΔ, για παραβίαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας, είναι αόριστη και πρέπει να απορριφθεί, γιατί δεν εξειδικεύονται στο αναιρετήριο τα επί μέρους διδάγματα της κοινής πείρας που φέρονται ότι παραβιάστηκαν. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ένδικη αίτηση αναίρεσης και να καταδικασθεί η αναιρεσείουσα, η οποία ηττάται, στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων (άρθρα 176 και 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 30.6.2011 αίτηση της Α. Ζ. του Ι., συζύγου Χ. Γ., για αναίρεση της 49/2011 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης, που δίκασε ως Εφετείο.
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων, τα οποία ορίζει σε δύο χιλιάδες επτακόσια (2700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 8 Ιανουαρίου 2013. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 23 Ιανουαρίου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 5 Δεκεμβρίου 2012, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Α. Ζ. του Ι., συζ. Χ. Γ., κατοίκου …, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Δημητρίου.
Των αναιρεσιβλήτων: 1)Α. Μ. του Β., συζ. Α. Π., και 2)Σ. Μ. του Β., κατοίκων …, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Γεώργιο Χαραλάμπους.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 13/1/2009 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Ειρηνοδικείο Ξάνθης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 212/2010 του ιδίου Δικαστηρίου και 49/2011 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 30/6/2011 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Ερωτόκριτος Καλούδης ανέγνωσε την από 21/11/2012 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της ένδικης αίτησης αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 974, 1041, 1042, 1043 και 1044 ΑΚ προκύπτει, ότι για να αποκτήσει κάποιος κυριότητα σε ακίνητο με τακτική χρησικτησία, απαιτούνται φυσική εξουσίαση του πράγματος με διάνοια κυρίου (νομή), καλή πίστη, που πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο που αποκτάται η νομή, νόμιμος τίτλος, που πρέπει να υποβληθεί σε μεταγραφή (άρθρα 1192 περ.α'και 1198 ΑΚ), πράγμα δεκτικό χρησικτησίας και παρέλευση δεκαετίας. Ειδικότερα, ως προς το στοιχείο της καλής πίστης, αυτό συντρέχει, όταν ο νομέας, με βάση τα εκάστοτε συντρέχοντα περιστατικά, έχει, κατά τη κτήση της νομής, την πεποίθηση, η οποία δεν οφείλεται σε βαριά αμέλεια, ότι απέκτησε την κυριότητα. Ειδικότερα, κατά τη διάταξη του άρθρου 1043 παρ.1 ΑΚ, προς χρησικτησία αρκεί και νομιζόμενος τίτλος, εφόσον δικαιολογείται καλή πίστη του νομέα. Είναι δε νομιζόμενος ο τίτλος, ο οποίος, κατά την πεποίθηση του νομέα, που δεν οφείλεται σε βαριά αμέλεια, υπολαμβάνεται απ' αυτόν ότι υπάρχει, ενώ πράγματι δεν υπήρξε καθόλου. Δεν αρκεί συνεπώς μόνη η πεποίθηση του νομέα ότι απέκτησε την κυριότητα, αλλά προσαπαιτείται και η καλή πίστη που αφορά τον τίτλο, δηλαδή η πεποίθηση στη συγκεκριμένη περίπτωση για την ύπαρξη του τίτλου. Νομιζόμενος τίτλος υπάρχει και όταν ο κληρονόμος ακινήτου, κατά την εφαρμογή του τίτλου του, από συγνωστή πλάνη, καταλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από αυτήν του κληρονομιαίου ακινήτου (πρβλ.ΑΠ 35/2008 Ελλ.Δνη 49.1089, Γεωργιάδη, Εμπ.Δικ., Τ.Ι εκδ.1991, σελ.427-428). Εξάλλου, για την ίδρυση του από το άρθρο 560 αριθ.1α ΚΠολΔ λόγου αναίρεσης για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου, πρέπει το δικαστήριο να απαίτησε περισσότερα στοιχεία ή να αρκέστηκε σε λιγότερα στοιχεία από εκείνα που απαιτεί ο νόμος. Στην προκείμενη περίπτωση, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ξάνθης, που δίκασε ως Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχτηκε τα εξής: "Οι διάδικοι είναι κύριοι όμορων αγροτικών εκτάσεων(...), οι οποίες προέρχονται από τη διαίρεση ενός μείζονος αγρού..,Ειδικότερα, η γιαγιά τους Α. Μ...με την υπ αρ…/4-12-1992 δημόσια διαθήκη...κατέλιπε μεταξύ άλλων: (α), στον υιό της Β. Μ. ένα αγροτεμάχιο στη κτηματική περιοχή του αγροκτήματος … στη θέση "κοντά στο δρόμο" έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου...το οποίο αποτελεί το βόρειο τμήμα μεγαλύτερου αγροτεμαχίου έκτασης περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων και (β) στην κόρη της Ι. Μ., σύζυγο Ι. Ζ. ένα αγροτεμάχιο στη κτηματική περιοχή του αγροκτήματος …στη θέση "κοντά στο δρόμο" έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου...το οποίο αποτελεί το (νότιο και όχι - όπως από παραδρομή αναφέρεται - το) βόρειο τμήμα μεγαλύτερου αγροτεμαχίου έκτασης περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων. Η διαθήκη αυτή, η οποία αποτελεί τον κοινό τίτλο των δικαιοπάροχων των διαδίκων, δημοσιεύθηκε με τα πρακτικά δημοσίευσης διαθήκης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης υπ' αρ. 12/14-1-1993. Ο Β. Μ. και η Ι. Μ., σύζυγος Ι. Ζ., αποδέχθηκαν την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά με τις υπ' αρ…./14-4-1993 και …/13-4-1993 δηλώσεις αποδοχής κληρονομιάς...,νομίμως μεταγραφείσες...Από την ανάγνωση της περιγραφής των ανωτέρω ακινήτων συνάγεται αβίαστα ότι οι δύο αγροί έκτασης εκάστου περίπου 8.000 τετραγωνικών μέτρων που κατέλειπε η διαθέτιδα στα δύο τέκνα της προέρχονται από τον ίδιο μεγαλύτερο αγρό περίπου 16.000 τετραγωνικών μέτρων, τον οποίο η διαθέτιδα διαίρεσε σε δύο ίσα τμήματα έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων έκαστο με τη διαθήκη της και κατέλειπε το βόρειο τμήμα στον υιό της και το νότιο τμήμα στην κόρη της. Το γεγονός ότι επιθυμούσε να λάβει έκαστο τέκνο της ίση έκταση με το άλλο προκύπτει αφ' ενός μεν από τη διαίρεση του αγρού σε δύο μέρη ίσης και όχι άνισης έκτασης και αφ' ετέρου από τη χρήση της ίδιας ακριβώς λεκτικής διατύπωσης και στις δύο διατάξεις της διαθήκης, ήτοι της φράσης "έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων περίπου" χωρίς την προσθήκη άλλης διατύπωσης που συνηθίζεται, όταν ο δικαιοπρακτών επιθυμεί να δοθεί έμφαση περισσότερο στην ταυτότητα και όχι τόσο στην έκταση του ακινήτου, όπως "τόσης έκτασης ή όσης βρεθεί ότι είναι" ή "τόσης έκτασης ή όσης είναι εντός των ιδίων ορίων"...Η Ι. Ζ. δυνάμει του συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25-7-2003...,νομίμως μεταγραφέντος...,μεταβίβασε στην ενάγουσα την ψιλή κυριότητα του αγρού που κληρονόμησε και παρακράτησε γι' αυτήν την επικαρπία του. Στο συμβόλαιο ανεγράφη ότι κατά δήλωση της παρέχουσας μετά από νεότερη καταμέτρηση η έκταση του αγρού ανέρχεται στα 10.000 τετραγωνικά μέτρα. Η Ι. Ζ. απεβίωσε την 5/9/2003 ... και έτσι η ενάγουσα απέκτησε την πλήρη κυριότητα του αγρού.Με την υπ' αρ…/18-4-2003 πράξη διόρθωσης...διορθώθηκε η προαναφερθείσα υπ' αρ…/14-4-1993 δήλωση αποδοχής κληρονομιάς που αφορούσε τον αγρό του Β. Μ. ως προς την έκταση του από τα περίπου 8.000 τετραγωνικά μέτρα στα 10.373,85 τετραγωνικά μέτρα, ενώ στην ίδια πράξη ανεγράφη ότι ο μείζων αγρός της παραπάνω διαθέτιδος είχε έκταση 20.000 τετραγωνικών μέτρων. Αυτή η διορθωτική πράξη μεταγράφηκε νομίμως....Έτσι, δέκα χρόνια μετά την απόκτηση του αγρού αμφότεροι οι συγκύριοι άρχισαν να θεωρούν ότι δεν κληρονόμησαν αγρό έκτασης 8.000 τετραγωνικών μέτρων αλλά 10.000 τετραγωνικών μέτρων έκαστος. Μάλιστα, ο Β. Μ. θεώρησε ότι ο μείζων αγρός της μητέρας του ήταν μεγαλύτερος κατά 4.000 τετραγωνικά μέτρα από ότι πίστευαν έως τότε. Η θέση τους αυτή κατεγράφη στα ανωτέρω συμβόλαια...Ο Β. Μ. μεταβίβασε την κυριότητα του δικού του αγρού στα δύο τέκνα του, δηλαδή στους εναγομένους κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου δυνάμει του συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25-10-2007....Οι εναγόμενοι αποφάσισαν να διανείμουν τον αγρό και δυνάμει του συμβολαίου διανομής ακινήτου υπ' αρ…/11-2-2008...η πρώτη εναγομένη έλαβε το δυτικό τμήμα του αγρού έκτασης 5.125,42 τετραγωνικών μέτρων με μία ισόγεια αποθήκη επιφάνειας 30 τετραγωνικών μέτρων επ' αυτού, το οποίο συνορεύει βόρεια με χείμαρρο, νότια με ιδιοκτησία Σ. Α. Ο. και με δημοτική οδό, ανατολικά με το υπόλοιπο ακίνητο, το οποίο έλαβε ο δεύτερος εναγόμενος και δυτικά με δημοτική οδό και με ακίνητο ιδιοκτησίας κληρονόμων Σ. Κ., όπως αποτυπώνεται...στο τοπογραφικό διάγραμμα του τοπογράφου μηχανικού Χ. Μ., το οποίο συντάχθηκε το μήνα Ιανουάριο του 2008 και προσαρτήθηκε στο συμβόλαιο διανομής. Ο δεύτερος εναγόμενος έλαβε το ανατολικό τμήμα του αγρού έκτασης 5.125,43 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο συνορεύει βόρεια με χείμαρρο, νότια με ακίνητο ιδιοκτησίας κληρονόμων Ζ., ανατολικά με κοινόχρηστη έκταση και δυτικά με το υπόλοιπο ακίνητο, το οποίο έλαβε η πρώτη εναγόμενη, όπως αποτυπώνεται...στο προαναφερθέν τοπογραφικό διάγραμμα....Ο διανεμηθείς αγρός που έλαβαν από τον πατέρα τους Β. Μ. στο συμβόλαιο αυτό αναφέρεται ως έχων έκταση 10.250,85 τετραγωνικών μέτρων, η δε πρόσθεση των εκτάσεων τους αποδίδει άθροισμα 10.250,85 τετραγωνικών μέτρων...Ο αγρός του Β. Μ., ο οποίος περιήλθε στους εναγομένους, για πρώτη φορά χαρτογραφήθηκε το μήνα Μάρτιο του έτους 2003 από τον τοπογράφο μηχανικό Χ. Μ. και συντάχθηκε το σχετικό προσκομιζόμενο διάγραμμα. Για το λόγο αυτό άλλωστε από το έτος αυτό, όπως αναφέρθηκε, οι κύριοι των αγρών αναγράφουν στα συμβόλαια τους ότι η έκταση εκάστου αγρού ανέρχεται σε 10.000 τετραγωνικά μέτρα. Σημειωτέον ότι το έτος 2003 η ανωτέρω τοπογράφηση αφορούσε μόνο τον αγρό του Β. Μ. και όχι τον αγρό της ενάγουσας. Ο τοπογραφηθείς αγρός των 10.000 τετραγωνικών μέτρων του Μ. περιλάμβανε μια ισόγεια αποθήκη επιφανείας 30,40 τετραγωνικών μέτρων στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού του, ήτοι στο τμήμα, το οποίο αργότερα με την προαναφερθείσα σύμβαση διανομής έλαχε στην κόρη του. Το κτίσμα αυτό χρησιμοποιήθηκε αργότερα από το γαμβρό του Μ. και σύζυγο της πρώτης εναγομένης Α. Π. για την παραγωγή οίνου, τον οποίο αυτός είχε άδεια να παρασκευάζει και να εμπορεύεται δυνάμει της υπ' αρ…/14-7-2003 άδειας της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης νομού Ξάνθης. Το έτος 2003 εκδόθηκε από το αρμόδιο πολεοδομικό γραφείο Ξάνθης η άδεια οικοδομής υπ' αρ…/4-9-2003, με την οποία νομιμοποιήθηκε πολεοδομικά η κατασκευή του οικήματος, αν και ο Β. Μ. είχε αρχίσει να το κτίζει προ του έτους αυτού. Η θέση του οικήματος αυτού στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού άγει στη συναγωγή του συμπεράσματος, ότι ο χώρος, στον οποίο ανεγέρθηκε, όσο και ολόκληρη η λωρίδα που ορίζεται από τις διαστάσεις του οικήματος και εκτείνεται προς δυσμάς ανήκε στον αγρό του Β. Μ.. Ομοίως και ο χώρος, στον οποίο το έτος 2003 η πρώτη εναγομένη μαζί με το σύζυγο της φύτεψε αμπέλι. Η προαναφερθείσα λωρίδα ταυτίζεται με την επίδικη έκταση σε μεγάλο βαθμό. Εάν η ενάγουσα και η μητέρα της, όσο ζούσε, θεωρούσαν ότι ο Β. Μ., η κόρη του και ο γαμβρός του έκτισαν αποθήκη και φύτευσαν αμπέλι σε χώρο που δεν ανήκε σε αυτούς αλλά στην ενάγουσα και προηγουμένως στη μητέρα της, θα είχαν εγείρει από τότε τις αντιρρήσεις τους, πράγμα που δεν έγινε. Η εκ μέρους τους αποδοχή της ανοικοδόμησης στη νοτιοδυτική γωνία του αγρού του Β. Μ…αποδεικνύει ότι θεωρούσαν και αυτοί ότι ο χώρος αυτός και η λωρίδα που δημιουργείται από τη νοητή ευθεία που ενώνει την αποθήκη με την ανατολική πλευρά του όλου αγρού ανήκει στο τμήμα των 8.000 τετραγωνικών μέτρων που έλαβε ο Β. Μ. και όχι σε αυτό που έλαβε η Ι. Μ., σύζυγος Ι. Ζ.. Άλλωστε, η μητέρα της ενάγουσας δεν τοπογράφησε ποτέ το δικό της αγρότη δε ενάγουσα προέβη μόλις το μήνα Ιούνιο του έτους 2008 στην τοπογράφηση του, την οποία εκτέλεσε ο τοπογράφος μηχανικός Κ. Γ.. Δηλαδή, έως το 2008 η πεποίθηση της ενάγουσας ότι και ο δικός της αγρός έχει έκταση 10.000 τετραγωνικών μέτρων βασιζόταν στη διαβεβαίωση του θείου της Β. Μ.. Η ορθότητα της διαβεβαίωσης δεν ελέγχθηκε από κανέναν, δηλαδή η θέση ότι η ιδιοκτησία που έλαβε η ενάγουσα από τη μητέρα της είχε έκταση 10.000 τετραγωνικών μέτρων τύγχανε προϊόν υποκειμενικής εκτίμησης αλλά ήταν αντικειμενικά αστήρικτη...Από το έτος 1993 έως το έτος 2004 οι δικαιοπάροχοι των διαδίκων, δηλαδή οι αδελφοί Β. Μ. και Ι. Ζ. εκμεταλλευόταν ολόκληρο τον αγρό από κοινού είτε εκμισθώνοντας τον σε τρίτα πρόσωπα είτε καλλιεργώντας τον ο ίδιος ο Β. Μ. δυνάμει ιδιωτικών συμφωνητικών που συντασσόταν στο όνομα της συζύγου του Μ. Μ. και καταβάλλοντος μίσθωμα στην αδελφή του για το δικό της τμήμα. Τα καλλιεργούμενα ήδη ήταν καλαμπόκι και τριφύλλι. Η αναφερθείσα συνεργασία των δύο οικογενειών στην οικονομική εκμετάλλευση του μείζονος αγρού δεν είχε ως συνέπεια ότι δεν υφίσταντο όρια μεταξύ των δύο αγρών που ανήκαν σε διαφορετικούς κυρίους. Για το λόγο αυτό άλλωστε μετά την παύση της από κοινού εκμετάλλευσης του μείζονος αγρού οι κύριοι των δύο επιμέρους αγρών δεν κάλεσαν τοπογράφο για τη χάραξη ορίων επί του εδάφους, ώστε να πληροφορηθούν με ασφάλεια, πού βρίσκεται η γραμμή που διαιρεί τα ακίνητα τους. Η παράλειψη αυτή οφείλεται στην υφιστάμενη πεποίθησή τους ότι το σύνορο των αγρών τους ήταν γνωστό και επομένως δεν υπήρχε ανάγκη χάραξής του...Το συμπέρασμα ότι οι διάδικοι θεωρούσαν γνωστά τα όρια των αγρών τους επιβεβαιώνεται από τις καταθέσεις των μαρτύρων αποδείξεως και ανταποδείξεως...Η κλήση του τοπογράφου μηχανικού Χ. Μ. τέσσερα έτη αργότερα, δηλαδή το έτος 2008, για να εφαρμόσει επί του εδάφους τα όρια των αγρών δεν οφείλεται στην επιθυμία να οριοθετηθούν τότε για πρώτη φορά οι αγροί αλλά στο γεγονός ότι οι εναγόμενοι διένειμαν συμβολαιογραφικά μεταξύ τους τον αγρό που έλαβαν από τον πατέρα τους. Η τοπογραφική αποτύπωση των δικών τους επιμέρους αγρών που προέκυψαν από την προαναφερθείσα διανομή για τις ανάγκες της οριοθέτησής τους είχε ως συνέπεια να οριοθετηθούν οι αγροί αυτοί όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και σε σχέση με τον αγρό της ενάγουσας και να αποτυπωθούν και τα όρια μεταξύ αφ' ενός των δύο μικρότερων αγρών που δημιούργησαν οι εναγόμενοι και αφ' ετέρου του αγρού της ενάγουσας. Δηλαδή, το έτος 2008 δεν οριοθετήθηκε το πρώτον η πρώην ιδιοκτησία του Β. Μ. από την ιδιοκτησία της ενάγουσας. Λίγους μήνες αργότερα, το μήνα Ιούνιο του έτους 2008, ο τοπογράφος Κ. Γ. τοπογράφησε τους τρεις αγρούς και σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα που κατάρτισε ο αγρός της ενάγουσας έχει έκταση 10.001,31 τετραγωνικών μέτρων, ο αγρός της πρώτης εναγόμενης έχει έκταση 5.272,33 τετραγωνικών μέτρων και ο αγρός του δεύτερου εναγόμενου έχει έκταση 4.728,98 τετραγωνικών μέτρων...Η τοπογράφηση του τοπογράφου μηχανικού Κ. Γ., κατά την οποία και οι τρεις αγροί έχουν συνολική έκταση 20.002,31 τετραγωνικών μέτρων, αποδεικνύει ότι ο αγρός του Β. Μ., τον οποίο διένειμαν οι εναγόμενοι, ήταν μεγαλύτερος από τον αγρό της αδελφής του, τον οποίο έλαβε η ενάγουσα. Δηλαδή παρά το γεγονός ότι δυνάμει της υπ' αρ…/4-12-1992 δημόσιας διαθήκης...η γιαγιά των διαδίκων Α. Μ....κατένειμε ισομερώς στα δύο τέκνα της τον αγρό έκτασης 16.000 τετραγωνικών μέτρων κατά το περιεχόμενο της διαθήκης, τελικώς το έτος 2003 ο αγρός αποδείχθηκε μεγαλύτερος ενώ το έτος 1993 ο Β. Μ. εγκαταστάθηκε σε μεγαλύτερη έκταση από την αδελφή του. Η ανισομερής κατανομή του αγρού αυτού, οφείλεται, όπως αποδείχθηκε, στην εσφαλμένη εκτίμηση του μεγέθους του και στην παράλειψη των δύο κληρονόμων να προσλάβουν τοπογράφο μηχανικό, για να τοπογραφήσει και να οριοθετήσει τις ιδιοκτησίες τους. Η άνιση κατανομή του αγρού αντίκειται σαφώς στη βούληση της διαθέτιδος πλην όμως η διαπίστωση αυτή δεν είναι δυνατό να οδηγήσει στην αλλαγή των ορίων των αγρών, τα οποία τέθηκαν από τα αδέλφια Β. Μ. και Ι. Μ., σύζυγο Ι. Ζ. το έτος 1993, έστω και χωρίς τήρηση ορισμένου τύπου εξωτερικά ευδιάκριτου και κατά συνέπεια στην αποδοχή της αγωγής ως ουσιαστικά βάσιμης, διότι το έτος 1993 που ο Β. Μ. απέκτησε τη νομή του αγρού έως την 25.10. 2007, οπότε μεταβίβασε στους εναγόμενους τον αγρό δυνάμει του προαναφερθέντος συμβολαίου γονικής παροχής υπ' αρ…/25.10.2007 (...) παρήλθε χρόνος μεγαλύτερος των δέκα ετών, κατά τη διάρκεια του οποίου αυτός νεμόταν με καλή πίστη ολόκληρο τον αγρό που έλαβε, δηλαδή και την επίδικη έκταση, η δε νομή του βασιζόταν σε νομιζόμενο τίτλο. Ειδικότερα, η νομή του Β. Μ. συνίστατο στην καλλιέργεια καλαμποκιού και τριφυλλιού στον αγρό του και στην εκμίσθωση του σε άλλους καλλιεργητές, για να τον καλλιεργούν αυτοί Η καλλιέργεια από τον ίδιο και από άλλα πρόσωπα γινόταν εναλλασσόμενα από το έτος 1993 έως το 2004, η δε συνεργασία του με την αδελφή του, ώστε να καλλιεργούνται ενιαίως αμφότεροι οι αγροί δεν μεταβάλλει τη φύση της νομής του. Άλλη πράξη νομής είναι η προαναφερθείσα ανέγερση αποθήκης και η φύτευση αμπελιού. Όλες αυτές οι πράξεις που εκτεινόταν και στην επίδικη έκταση γινόταν εις γνώση της ενάγουσας και της μητέρας της όσο ζούσε και χωρίς την προβολή αντιρρήσεων εκ μέρους τους. Η αδιατάρακτη εκ μέρους της ενάγουσας νομή του Β. Μ. επιβεβαιώθηκε το έτος 2004, όταν μετά την παύση της συνεκμετάλλευσης των δύο αγρών η ενάγουσα δεν αμφισβήτησε τα όρια που έδειξε ο θείος της στο σύζυγό της και μάρτυρα αποδείξεως. Από το έτος 2004 μέχρι το έτος 2007 τον αγρό και συνεπώς την επίδικη έκταση τη νεμόταν τα τέκνα του Β. Μ. και ο γαμβρός του Α. Π. στο δικό του όνομα (του Β. Μ.). Επομένως, από την απόκτηση της νομής εκ μέρους του Β. Μ…ο έτος 1993 έως και το χρόνο άσκησης της αγωγής, ήτοι τη 13.1.2009, παρήλθε χρόνος άνω των δέκα ετών. Η καλή πίστη του αναφορικά με το δικαίωμα του υπήρχε από το έτος 1993 τουλάχιστο έως το έτος 2003, οπότε αντιλήφθηκε ότι η έκταση των αγρών που αναφερόταν στη διαθήκη της μητέρας του ήταν εσφαλμένη, σε κάθε περίπτωση όμως αρκεί η καλή πίστη να υπάρχει κατά το χρόνο απόκτησης της νομής, η δε μεταγενέστερη κακή πίστη δεν βλάπτει την απόκτηση του δικαιώματος της κυριότητας με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας. Ο νομιζόμενος τίτλος επί του οποίου εδράζεται το δικαίωμα κυριότητας του Β. Μ. είναι η υπ' αρ…/14.4.1993 δήλωση αποδοχής κληρονομιάς της συμβολαιογράφου Ξάνθης Γιαννούλας Νίκου, νομίμως μεταγραφείσας...με την οποία αποδέχθηκε την κληρονομιά που του επήχθη με την υπ' αρ…/4.12.1992 δημόσια διαθήκη της γιαγιάς των διαδίκων Α. Μ....., η οποία είναι έγκυρη καθ' όλα τα στοιχεία της πλην όμως η εφαρμογή της από τους κληρονόμους της ήταν ελαττωματική αναφορικά με την έκταση που τελικά περιήλθε σε έκαστο εξ αυτών, η δε δικαιολογημένη εσφαλμένη πεποίθηση τους σχετικά με το χώρο στον οποίο αναφέρεται ο τίτλος κυριότητας τους είναι χαρακτηριστική περίπτωση νομιζόμενου τίτλου...Επομένως, ο Β. Μ. κατέστη κύριος της επίδικης έκτασης με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας και κατά συνέπεια νομίμως η έκταση αυτή μεταβιβάστηκε στα τέκνα του...Την άνοιξη του έτους 2008 η πρώτη εναγομένη κατασκεύασε περιμετρικά της ιδιοκτησίας της περίφραξη αποτελούμενη από τοίχο με συρματόπλεγμα. Η περίφραξη αυτή κατασκευάστηκε εντός του αγρού της πρώτης εναγόμενης, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο διάγραμμα του Χ. Μ. του έτους 2008, δηλαδή εντός της ιδιοκτησίας που έλαβε από τον πατέρα της. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα η πρώτη εναγομένη δικαιούται να περιφράξει το μέρος της επίδικης έκτασης που περιήλθε σ' αυτή δυνάμει της προαναφερθείσας διανομής, διότι πρόκειται για τμήμα του αγρού που έλαβε νομίμως από τον πατέρα της. Το ίδιο ισχύει και για την ενέργεια του δεύτερου εναγομένου να απαγορεύσει στο μισθωτή του αγρού της ενάγουσας Χ. Β. Ο. να καλλιεργεί το μέρος της επίδικης έκτασης που περιήλθε σ' αυτόν δυνάμει της προαναφερθείσας διανομής, διότι πρόκειται για τμήμα του αγρού που έλαβε νομίμως από τον πατέρα του". Με βάση της παραδοχές αυτές το Δικαστήριο της ουσίας δέχτηκε, ότι την κυριότητα των επίδικων πιο πάνω τμημάτων ακινήτου απέκτησε ο δικαιοπάροχος των ήδη αναιρεσιβλήτων εναγομένων Β. Μ. με τακτική χρησικτησία, ως νεμηθείς αυτά από το έτος 1993 έως την 25.10.2007, οπότε και τα μεταβίβασε σ'αυτούς - ήδη αναιρεσιβλήτους εναγομένους -, ήτοι για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας, με καλή πίστη και το νομιζόμενο πιο πάνω τίτλο. Έκρινε, δηλαδή, ως βάσιμη και κατ'ουσίαν την ένσταση των ήδη αναιρεσιβλήτων εναγομένων περί απόκτησης της κυριότητας των επίδικων πιο πάνω τμημάτων ακινή του από μέρους του προαναφερόμενου δικαιοπαρόχου τους και ότι πρέπει, κατά παραδοχή, της ένστασης αυτής να απορριφθεί ως κατ' ουσίαν αβάσιμη η ένδικη - από 13.1.2009 - διεκδικητική των εν λόγω επίδικων τμημάτων ακινήτου αγωγή της αναιρεσείουσας, που είχε ως βάση τον παράγωγο τρόπο της απόκτησης αυτών από μέρους της με γονική παροχή της μητέρας της προς αυτήν, δυνάμει του αναφερόμενου - …/25.7.2003 - συμβολαίου, που έχει νόμιμα μεταγραφεί. Ακολούθως, δέχτηκε ως βάσιμη και κατ' ουσίαν την έφεση των αναιρεσιβλήτων κατά της εκκαλούμενης απόφασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, το οποίο είχε εκφέρει αντίθετη κρίση, και, αφού εξαφάνισε την απόφαση του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και κράτησε και δίκασε την υπόθεση κατ' ουσίαν απέρριψε ως κατ' ουσίαν αβάσιμη την εν λόγω διεκδικητική αγωγή της αναιρεσείουσας. Έτσι που έκρινε το πιο πάνω Δικαστήριο, του οποίου το αποδεικτικό πόρισμα εκτίθεται με σαφήνεια, δεν παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 974, 1041, 1042, 1043 και 1044, αντίστοιχα, του ΑΚ. Ειδικότερα, υπό τα ως άνω δεδομένα, ορθά το Δικαστήριο της ουσίας έκρινε ότι υπάρχει νομιζόμενος τίτλος στο πρόσωπο του δικαιοπαρόχου των αναιρεσιβλήτων ως προς τα επίδικα πιο πάνω τμήματα ακινήτου και ότι αυτός κατέστη κύριος των τμημάτων αυτών με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας (ΑΚ 1041). Ο μοναδικός, επομένως, λόγος της αναίρεσης από τον αριθμό 1 εδ.α'του άρθρου 559 ΚΠολΔ, με τον οποίο υπό την επίκληση της αναιρετικής αυτής πλημμέλειας υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Η περιλαμβανόμενη στον ίδιο αναιρετικό λόγο αιτίαση από τον αριθμό 1 εδ.β'του άρθρου 559 ΚΠολΔ, για παραβίαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας, είναι αόριστη και πρέπει να απορριφθεί, γιατί δεν εξειδικεύονται στο αναιρετήριο τα επί μέρους διδάγματα της κοινής πείρας που φέρονται ότι παραβιάστηκαν. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ένδικη αίτηση αναίρεσης και να καταδικασθεί η αναιρεσείουσα, η οποία ηττάται, στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων (άρθρα 176 και 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 30.6.2011 αίτηση της Α. Ζ. του Ι., συζύγου Χ. Γ., για αναίρεση της 49/2011 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης, που δίκασε ως Εφετείο.
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων, τα οποία ορίζει σε δύο χιλιάδες επτακόσια (2700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 8 Ιανουαρίου 2013. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 23 Ιανουαρίου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου