Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Κατηγορίας μεταβολή, Συρροή εγκλημάτων, Καταδολίευση δανειστών, Χρεοκοπία δόλια.
Ακυρότητα απόλυτη, Κατηγορίας μεταβολή, Συρροή εγκλημάτων, Καταδολίευση δανειστών, Χρεοκοπία δόλια.
Περίληψη:
Καταδολίευση δανειστών. Δόλια χρεοκοπία. Μεταξύ των εγκλημάτων αυτών υφίσταται όχι αληθινή κατ' ιδέαν συρροή αλλά φαινομένη (συρροή νόμου). Η διάταξη του άρθρου 397 ΠΚ είναι επικουρική έναντι εκείνης του άρθρου 398 ΠΚ. Επιτρεπτή η μεταβολή της κατηγορίας από καταδολίευση δανειστών σε δόλια χρεοκοπία, διότι πρόκειται περί των ιδίων περιστατικών. Απορρίπτει ....
αίτηση διότι δεν επήλθε απόλυτη ακυρότητα.Καταδολίευση δανειστών. Δόλια χρεοκοπία. Μεταξύ των εγκλημάτων αυτών υφίσταται όχι αληθινή κατ' ιδέαν συρροή αλλά φαινομένη (συρροή νόμου). Η διάταξη του άρθρου 397 ΠΚ είναι επικουρική έναντι εκείνης του άρθρου 398 ΠΚ. Επιτρεπτή η μεταβολή της κατηγορίας από καταδολίευση δανειστών σε δόλια χρεοκοπία, διότι πρόκειται περί των ιδίων περιστατικών. Απορρίπτει ....
Αριθμός 1045/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Δημάδη, Βιολέττα Κυτέα, Γεώργιο Αδαμόπουλο-Εισηγητή και Αικατερίνη Βασιλακοπούλου-Κατσαβριά, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 23 Απριλίου 2010, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αναστάσιο Τελώνη, περί αναιρέσεως της 1070/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πατρών. Με πολιτικώς ενάγουσα την εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία "... ΕΠΕ", που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε στο ακροατήριο. Το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 22 Ιανουαρίου 2010 αίτησή του αναιρέσεως καθώς και στο από 7 Απριλίου 2010 δικόγραφο προσθέτων λόγων, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 159/10.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 397 παρ. 1 ΠΚ, ο οφειλέτης που με πρόθεση ματαιώνει ολικά ή εν μέρει την ικανοποίηση του δανειστή του, βλάπτοντας καταστρέφοντας ή καθιστώντας χωρίς αξία, αποκρύπτοντας ή απαλλοτριώνοντας χωρίς ισότιμο και αξιόχρεο αντάλλαγμα οποιοδήποτε περιουσιακό του στοιχείο, κατασκευάζοντας ψεύτικα χρέη ή ψεύτικες δικαιοπραξίες τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών ή με χρηματική ποινή, αν η πράξη δεν υπόκειται σε βαρύτερη ποινή σύμφωνα με άλλη διάταξη. Κατά δε το άρθρο 398 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους τιμωρείται ο υπαίτιος δόλιας χρεοκοπίας κατά τους όρους του εμπορικού νόμου.... Εξάλλου, κατά το άρθρο 684 του Eμπ. Nόμου, κηρύσσεται δόλιος χρεοκόπος και τιμωρείται κατά τους ορισμούς του ποινικού νόμου, πας πτωχεύσας έμπορος όστις...ήθελε υπεξαιρέσει ή αποκρύψει μέρος του ενεργητικού του. Από τις άνω διατάξεις και την ερμηνεία αυτών προκύπτει ότι μεταξύ των εγκλημάτων της καταδολίευσης δανειστών και της δόλιας χρεοκοπίας υφίσταται όχι αληθινή κατ' ιδέαν συρροή αλλά φαινόμενη τοιαύτη (συρροή νόμων). Η προσθήκη στο άρθρο 397 ΠΚ της ρήτρας της επικουρικότητας διαπλάσσει τοιαύτη ρητής επικουρικότητας αποκλείουσα συρροή αυτής προς άλλη ποινική διάταξη που προστατεύει το ίδιο έννομο αγαθό και που προβλέπει αυστηρότερη ποινή. Έτσι, η διάταξη του άρθρου 397 είναι επικουρική έναντι εκείνης του άρθρου 398 ΠΚ, η οποία αναφέρεται στην προστασία του ίδιου με την πρώτη εννόμου αγαθού της περιουσίας πλην προβλέπει βαρύτερη από εκείνη ποινή. Ενεργητικό υποκείμενο στην παράβαση του άρθρου 397 ΠΚ μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε οφειλέτης έμπορος ή όχι, αλλά, αν είναι έμπορος, που διατελεί σε κατάσταση πτώχευσης υπό την έννοια της παύσης των πληρωμών έστω και αν δεν έχει εκδοθεί απόφαση κηρύσσουσα την πτώχευση, τότε οι πράξεις που αποτελούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της καταδολίευσης δανειστών λαμβάνουν το χαρακτήρα της κατ' άρθρο 684 Εμπ.Ν. δόλιας χρεοκοπίας και τιμωρούνται κατά το άρθρο 398 ΠΚ. Βάσει λοιπόν του ερμηνευτικού κανόνα primarius derogat legi subridiarae αποκλείεται η αληθής κατ' ιδέαν συρροή μεταξύ των παραπάνω εγκλημάτων. Υφίσταται επομένως σε τέτοια περίπτωση ένα μόνο έγκλημα (υπεξαίρεση από τον πτωχεύσαντα του ενεργητικού της περιουσίας του), που προβλέπεται από δύο διατάξεις του ΠΚ (397, 398) μεταξύ των οποίων, βάσει της άνω ερμηνευτικής αρχής, αποκλειστική εφαρμογή έχει η διάταξη 398 ΠΚ. Όταν λοιπόν υφίσταται ταυτότητα πράξεως δεν συνιστά ανεπίτρεπτη μεταβολή κατηγορίας η καταδίκη για δόλια χρεοκοπία εκείνου που διώχθηκε για καταδολίευση δανειστών. Περαιτέρω, μεταβολή της κατηγορίας, που συνεπάγεται κατά το άρθρο 171 παρ. 1β' ΚΠΔ, απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο και καθιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α' του ίδιου Κώδικα αναιρετικό λόγο, συνεπεία της μη τήρησης των διατάξεων των άρθρων 27 και 43 ΚΠΔ, οι οποίες καθορίζουν την κίνηση της ποινικής δίωξης από τον Εισαγγελέα, υπάρχει όταν η πράξη για την οποία επήλθε η καταδίκη του κατηγορουμένου είναι ουσιωδώς διαφορετική από εκείνη για την οποία ασκήθηκε η ποινική δίωξη και παραπέμφθηκε αυτός σε δίκη, κατά χρόνο τόπο και λοιπές ιστορικές περιστάσεις που θεμελιώνουν το έγκλημα, για το οποίο η κατηγορία, και όχι όταν, κατ' άρθρο 371 παρ. 3 ΚΠΔ, προσδιορίζονται με περισσότερη ακρίβεια τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία ή υπό τα αυτά περιστατικά δίδεται ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός της ιδίας πράξης. Στην προκειμένη περίπτωση κατά του αναιρεσείοντος ασκήθηκε ποινική δίωξη για καταδολίευση δανειστών και του απαγγέλθηκε κατηγορία με τα εξής περιστατικά: Κατηγορείται ως υπαίτιος του ότι στην ... στις 26-06-2002 τέλεσε την ακόλουθη πράξη οφειλέτης τυγχάνων, με πρόθεση ματαίωσε ολικά την ικανοποίηση του δανειστή του, απαλλοτριώνοντας χωρίς ισότιμο και αξιόχρεο αντάλλαγμα περιουσιακά του στοιχεία. Συγκεκριμένα, ο κατηγορούμενος, ενώ γνώριζε ότι όφειλε στην, εδρεύουσα στην ..., εγκαλούσα εταιρία με την επωνυμία "... ΕΠΕ", που εκπροσωπείται νόμιμα από τον νόμιμο εκπρόσωπο και διαχειριστή της ..., το ποσό των 102.148,38 ευρώ, ο ίδιος (ο κατηγορούμενος) α)δυνάμει του υπ' αρ. ... συμβολαίου γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Πατρών Πηνελόπης Κωνσταντίνου Τσούνη, μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής, στον δεύτερο κατηγορούμενο ..., κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή τα πεντακόσια χιλιοστά (500/1000) ενός ενιαίου οικοπέδου επιφανείας 300,50 τ.μ., κειμένου στη θέση ... των ..., που αντιστοιχούσαν σε κάθετη ιδιοκτησία επιφανείας 150,25 τ.μ., επί της οποίας υπήρχε διώροφη μονοκατοικία επιφανείας 149,88 τ.μ. με υπόγειο επιφανείας 40,00 τ.μ., της οποίας (μονοκατοικίας) το ισόγειο ήταν επιφανείας 89,80 τ.μ. και ο πρώτος όροφος ήταν επιφανείας 60,08 τ.μ., και β)δυνάμει του υπ' αρ. ... συμβολαίου γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Πατρών Πηνελόπης Κωνσταντίνου Τσούνη, μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής, στην τρίτη κατηγορουμένη ..., κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή το υπό στοιχεία ΓΙΩΤΑ ΕΝΑ (I1) διαμέρισμα του ισογείου ορόφου πολυκατοικίας κειμένης στην περιοχή ... στη θέση ..., επί των οδών ... και ..., επιφανείας (του διαμερίσματος) 23,73 τ.μ. Ο κατηγορούμενος προέβη στις ανωτέρω απαλλοτριώσεις των παραπάνω περιουσιακών στοιχείων του, χωρίς να λάβει οιοδήποτε αντάλλαγμα, με σκοπό να ματαιώσει, και πράγματι ματαίωσε, την ικανοποίηση της παραπάνω εγκαλούσας-δανείστριας του, αφού ο ίδιος (ο κατηγορούμενος) πολύ καλά γνώριζε, ότι η εναπομείνασα σ' αυτόν περιουσία, δεν επαρκούσε για την ικανοποίηση της απαίτησης της πιο πάνω εγκαλούσας. Ακολούθως με την υπ' αριθ. 1738/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πατρών ο αναιρεσείων κηρύχτηκε ένοχος, κατά μεταβολή της κατηγορίας, για δόλια χρεοκοπία. Κατόπιν δε εφέσεως του, η οποία περιείχε ειδικό λόγο για ανεπίτρεπτη μεταβολή της κατηγορίας, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 1070/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχτηκε και πάλι ένοχος, κατ' επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας, για δόλια χρεοκοπία με το ακόλουθο σκεπτικό: Ο πρώτος κατηγορούμενος-εκκαλών Χ όντας έμπορος, στην ... στις 26.6.2002, ενώ ώφειλε στην εδρεύουσα στην ... εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία ".... ΕΠΕ" το ποσό των 102.148,38 ευρώ προερχόμενο από τρεις μεταχρονολογημένες επιταγές που είχε εκδώσει στις 20.5, 20.6 και 19.6.2002 με αναγραφόμενη ημερομηνία εκδόσεως για τις δύο την 20.7.2002 και 20.8.2002 για τις οποίες εκδόθηκε εις βάρος του στις 3.7.2002 η επιταγή πληρωμής με αρ. 23/3.7.2002, αυτός στις 26.6.2002 δολίως υπεξαίρεσε μέρος του ενεργητικού του και συγκεκριμένα μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής α) με το ... συμβόλαιο της συμ/φου Πατρών Πηνελόπης Τσούνη στον δεύτερο κατηγορούμενο ... (υιό του) κατά πλήρη κυριότητα τα 500/1000 ενός ενιαίου οικοπέδου 300,50 τ.μ. που βρίσκεται στη θέση ... των ... που αντιστοιχούσαν σε κάθετη ιδιοκτησία επιφάνειας 150,25 τ.μ. επί της οποίας υπήρχε διώροφη μονοκατοικία επιφάνειας 149,88 τ.μ. με υπόγειο επιφάνειας 40 τ.μ., ισόγειο επιφάνειας 89,80 τ.μ. και πρώτο όροφο 60,08 τ.μ. και β) με το ... συμβόλαιο της ίδιας πιο πάνω συμ/φου στην Τρίτη κατηγορουμένη ... (θυγατέρα του) κατά πλήρη κυριότητα το υπό στοιχεία ΓΙΩΤΑ-ΕΝΑ διαμέρισμα του ισογείου ορόφου πολυκατοικίας στην περιοχή ... στη θέση ... επί των οδών .. και ... επιφάνειας (του διαμερίσματος) 23,73 τ.μ. Ο κατηγορούμενος αυτός μεταβιβάζοντας τα παραπάνω περιουσιακά του στοιχεία στα δύο τέκνα του, χωρίς να λάβει αντάλλαγμα, σκοπίμως μείωσε το ενεργητικό της περιουσίας του καθόσον βρισκόταν ήδη σε κατάσταση παύσεως πληρωμών, γεγονός που γνώριζε αφού ο ίδιος λίγες μέρες αργότερα, δηλαδή στις 9.7.2002, προέβη σε δήλωση αναστολής των πληρωμών του ενώπιον της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Πατρών, με βάση την οποία (δήλωση) εκδόθηκε η 947/2002 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πατρών που όρισε χρόνο παύσεως πληρωμών την 9.7.2002, στέρησε από τους πιστωτές του οριστικά το δικαίωμα να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους και συγκεκριμένα, πράγματι ματαίωσε την ικανοποίηση της εγκαλούσας - δανείστριας του διότι η εναπομείνουσα σε αυτόν περιουσία δεν αρκούσε για να ικανοποιήσει την προαναφερθείσα απαίτηση της από 102.148,38 ευρώ. Επομένως ο 1ος κατηγορούμενος, κατ' επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος δόλιας χρεοκοπίας (άρθρο 398 ΠΚ, 684 Εμπ.Ν.), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό της παρούσας. Από την αντιπαραβολή των πραγματικών περιστατικών που διαλαμβάνονται στο άνω κλητήριο θέσπισμα και στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ταυτότητα της πράξεως όσον αφορά τα πραγματικά περιστατικά και ως εκ τούτου ορθώς προέβη η προσβαλλόμενη απόφαση σε μεταβολή της κατηγορίας από την καταδολίευση δανειστών σε δόλια χρεοκοπία αφού τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό πραγματικά περιστατικά είναι τα αυτά με εκείνα που διαλαμβάνονται στο θέσπισμα τούτο και έτσι ορθώς το Δικαστήριο της ουσίας, μεταβάλλοντας επιτρεπτώς την κατηγορία, προσέδωσε στα περιστατικά αυτά τον ορθό χαρακτηρισμό της πράξεως ως τοιαύτης της δόλιας χρεοκοπίας.
Συνεπώς, δεν επήλθε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας λόγω ανεπίτρεπτης μεταβολής της κατηγορίας και ο περί του αντιθέτου πρόσθετος λόγος αναίρεσης εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Α' ΚΠΔ είναι αβάσιμος. Περαιτέρω, οι αιτιάσεις ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, διότι δεν εκθέτει τα πραγματικά εκείνα περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία και οδήγησαν το δικαστήριο της ουσίας στην κρίση ότι ο αναιρεσείων στις 26-06-2002, που μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής στα τέκνα του τα περιουσιακά του στοιχεία, τελούσε ήδη σε κατάσταση παύσης των πληρωμών, ούτε αιτιολόγησε το διαφορετικό χρόνο παύσης των πληρωμών (26-06-2002) από εκείνο που καθόρισε το Πολυμελές Πρωτοδικείο που τον κήρυξε σε πτώχευση δηλαδή την 09-07-2002, είναι απορριπτέες η πρώτη τούτων ως απαράδεκτη αφού ανάγεται στην ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας η δε δεύτερη ως αβάσιμη καθόσον το ποινικό δικαστήριο επιτρεπτώς, από το ενώπιον του αποδεικτικό υλικό, μπορεί να ορίσει διαφορετικό χρόνο παύσεως των πληρωμών εκείνου που όρισε το πολιτικό δικαστήριο. Όθεν και οι λοιποί λόγοι αναίρεσης εκ του άρθρου 510 παρ. 1, Δ' και Ε' του ΚΠΔ είναι αβάσιμοι. Επομένως, η αίτηση και οι επ' αυτής πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης πρέπει να απορριφθούν και επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την υπ' αριθ. 2/ 22-01-2010 αίτηση και τους επ' αυτής από 07-04-2010 πρόσθετους λόγους του Χ, για αναίρεση της 1070/ 2009 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πατρών. Και Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 30 Απριλίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 20 Μαΐου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Δημάδη, Βιολέττα Κυτέα, Γεώργιο Αδαμόπουλο-Εισηγητή και Αικατερίνη Βασιλακοπούλου-Κατσαβριά, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 23 Απριλίου 2010, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αναστάσιο Τελώνη, περί αναιρέσεως της 1070/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πατρών. Με πολιτικώς ενάγουσα την εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία "... ΕΠΕ", που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε στο ακροατήριο. Το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 22 Ιανουαρίου 2010 αίτησή του αναιρέσεως καθώς και στο από 7 Απριλίου 2010 δικόγραφο προσθέτων λόγων, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 159/10.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 397 παρ. 1 ΠΚ, ο οφειλέτης που με πρόθεση ματαιώνει ολικά ή εν μέρει την ικανοποίηση του δανειστή του, βλάπτοντας καταστρέφοντας ή καθιστώντας χωρίς αξία, αποκρύπτοντας ή απαλλοτριώνοντας χωρίς ισότιμο και αξιόχρεο αντάλλαγμα οποιοδήποτε περιουσιακό του στοιχείο, κατασκευάζοντας ψεύτικα χρέη ή ψεύτικες δικαιοπραξίες τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών ή με χρηματική ποινή, αν η πράξη δεν υπόκειται σε βαρύτερη ποινή σύμφωνα με άλλη διάταξη. Κατά δε το άρθρο 398 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους τιμωρείται ο υπαίτιος δόλιας χρεοκοπίας κατά τους όρους του εμπορικού νόμου.... Εξάλλου, κατά το άρθρο 684 του Eμπ. Nόμου, κηρύσσεται δόλιος χρεοκόπος και τιμωρείται κατά τους ορισμούς του ποινικού νόμου, πας πτωχεύσας έμπορος όστις...ήθελε υπεξαιρέσει ή αποκρύψει μέρος του ενεργητικού του. Από τις άνω διατάξεις και την ερμηνεία αυτών προκύπτει ότι μεταξύ των εγκλημάτων της καταδολίευσης δανειστών και της δόλιας χρεοκοπίας υφίσταται όχι αληθινή κατ' ιδέαν συρροή αλλά φαινόμενη τοιαύτη (συρροή νόμων). Η προσθήκη στο άρθρο 397 ΠΚ της ρήτρας της επικουρικότητας διαπλάσσει τοιαύτη ρητής επικουρικότητας αποκλείουσα συρροή αυτής προς άλλη ποινική διάταξη που προστατεύει το ίδιο έννομο αγαθό και που προβλέπει αυστηρότερη ποινή. Έτσι, η διάταξη του άρθρου 397 είναι επικουρική έναντι εκείνης του άρθρου 398 ΠΚ, η οποία αναφέρεται στην προστασία του ίδιου με την πρώτη εννόμου αγαθού της περιουσίας πλην προβλέπει βαρύτερη από εκείνη ποινή. Ενεργητικό υποκείμενο στην παράβαση του άρθρου 397 ΠΚ μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε οφειλέτης έμπορος ή όχι, αλλά, αν είναι έμπορος, που διατελεί σε κατάσταση πτώχευσης υπό την έννοια της παύσης των πληρωμών έστω και αν δεν έχει εκδοθεί απόφαση κηρύσσουσα την πτώχευση, τότε οι πράξεις που αποτελούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της καταδολίευσης δανειστών λαμβάνουν το χαρακτήρα της κατ' άρθρο 684 Εμπ.Ν. δόλιας χρεοκοπίας και τιμωρούνται κατά το άρθρο 398 ΠΚ. Βάσει λοιπόν του ερμηνευτικού κανόνα primarius derogat legi subridiarae αποκλείεται η αληθής κατ' ιδέαν συρροή μεταξύ των παραπάνω εγκλημάτων. Υφίσταται επομένως σε τέτοια περίπτωση ένα μόνο έγκλημα (υπεξαίρεση από τον πτωχεύσαντα του ενεργητικού της περιουσίας του), που προβλέπεται από δύο διατάξεις του ΠΚ (397, 398) μεταξύ των οποίων, βάσει της άνω ερμηνευτικής αρχής, αποκλειστική εφαρμογή έχει η διάταξη 398 ΠΚ. Όταν λοιπόν υφίσταται ταυτότητα πράξεως δεν συνιστά ανεπίτρεπτη μεταβολή κατηγορίας η καταδίκη για δόλια χρεοκοπία εκείνου που διώχθηκε για καταδολίευση δανειστών. Περαιτέρω, μεταβολή της κατηγορίας, που συνεπάγεται κατά το άρθρο 171 παρ. 1β' ΚΠΔ, απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο και καθιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α' του ίδιου Κώδικα αναιρετικό λόγο, συνεπεία της μη τήρησης των διατάξεων των άρθρων 27 και 43 ΚΠΔ, οι οποίες καθορίζουν την κίνηση της ποινικής δίωξης από τον Εισαγγελέα, υπάρχει όταν η πράξη για την οποία επήλθε η καταδίκη του κατηγορουμένου είναι ουσιωδώς διαφορετική από εκείνη για την οποία ασκήθηκε η ποινική δίωξη και παραπέμφθηκε αυτός σε δίκη, κατά χρόνο τόπο και λοιπές ιστορικές περιστάσεις που θεμελιώνουν το έγκλημα, για το οποίο η κατηγορία, και όχι όταν, κατ' άρθρο 371 παρ. 3 ΚΠΔ, προσδιορίζονται με περισσότερη ακρίβεια τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία ή υπό τα αυτά περιστατικά δίδεται ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός της ιδίας πράξης. Στην προκειμένη περίπτωση κατά του αναιρεσείοντος ασκήθηκε ποινική δίωξη για καταδολίευση δανειστών και του απαγγέλθηκε κατηγορία με τα εξής περιστατικά: Κατηγορείται ως υπαίτιος του ότι στην ... στις 26-06-2002 τέλεσε την ακόλουθη πράξη οφειλέτης τυγχάνων, με πρόθεση ματαίωσε ολικά την ικανοποίηση του δανειστή του, απαλλοτριώνοντας χωρίς ισότιμο και αξιόχρεο αντάλλαγμα περιουσιακά του στοιχεία. Συγκεκριμένα, ο κατηγορούμενος, ενώ γνώριζε ότι όφειλε στην, εδρεύουσα στην ..., εγκαλούσα εταιρία με την επωνυμία "... ΕΠΕ", που εκπροσωπείται νόμιμα από τον νόμιμο εκπρόσωπο και διαχειριστή της ..., το ποσό των 102.148,38 ευρώ, ο ίδιος (ο κατηγορούμενος) α)δυνάμει του υπ' αρ. ... συμβολαίου γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Πατρών Πηνελόπης Κωνσταντίνου Τσούνη, μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής, στον δεύτερο κατηγορούμενο ..., κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή τα πεντακόσια χιλιοστά (500/1000) ενός ενιαίου οικοπέδου επιφανείας 300,50 τ.μ., κειμένου στη θέση ... των ..., που αντιστοιχούσαν σε κάθετη ιδιοκτησία επιφανείας 150,25 τ.μ., επί της οποίας υπήρχε διώροφη μονοκατοικία επιφανείας 149,88 τ.μ. με υπόγειο επιφανείας 40,00 τ.μ., της οποίας (μονοκατοικίας) το ισόγειο ήταν επιφανείας 89,80 τ.μ. και ο πρώτος όροφος ήταν επιφανείας 60,08 τ.μ., και β)δυνάμει του υπ' αρ. ... συμβολαίου γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Πατρών Πηνελόπης Κωνσταντίνου Τσούνη, μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής, στην τρίτη κατηγορουμένη ..., κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή το υπό στοιχεία ΓΙΩΤΑ ΕΝΑ (I1) διαμέρισμα του ισογείου ορόφου πολυκατοικίας κειμένης στην περιοχή ... στη θέση ..., επί των οδών ... και ..., επιφανείας (του διαμερίσματος) 23,73 τ.μ. Ο κατηγορούμενος προέβη στις ανωτέρω απαλλοτριώσεις των παραπάνω περιουσιακών στοιχείων του, χωρίς να λάβει οιοδήποτε αντάλλαγμα, με σκοπό να ματαιώσει, και πράγματι ματαίωσε, την ικανοποίηση της παραπάνω εγκαλούσας-δανείστριας του, αφού ο ίδιος (ο κατηγορούμενος) πολύ καλά γνώριζε, ότι η εναπομείνασα σ' αυτόν περιουσία, δεν επαρκούσε για την ικανοποίηση της απαίτησης της πιο πάνω εγκαλούσας. Ακολούθως με την υπ' αριθ. 1738/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πατρών ο αναιρεσείων κηρύχτηκε ένοχος, κατά μεταβολή της κατηγορίας, για δόλια χρεοκοπία. Κατόπιν δε εφέσεως του, η οποία περιείχε ειδικό λόγο για ανεπίτρεπτη μεταβολή της κατηγορίας, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 1070/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχτηκε και πάλι ένοχος, κατ' επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας, για δόλια χρεοκοπία με το ακόλουθο σκεπτικό: Ο πρώτος κατηγορούμενος-εκκαλών Χ όντας έμπορος, στην ... στις 26.6.2002, ενώ ώφειλε στην εδρεύουσα στην ... εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία ".... ΕΠΕ" το ποσό των 102.148,38 ευρώ προερχόμενο από τρεις μεταχρονολογημένες επιταγές που είχε εκδώσει στις 20.5, 20.6 και 19.6.2002 με αναγραφόμενη ημερομηνία εκδόσεως για τις δύο την 20.7.2002 και 20.8.2002 για τις οποίες εκδόθηκε εις βάρος του στις 3.7.2002 η επιταγή πληρωμής με αρ. 23/3.7.2002, αυτός στις 26.6.2002 δολίως υπεξαίρεσε μέρος του ενεργητικού του και συγκεκριμένα μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής α) με το ... συμβόλαιο της συμ/φου Πατρών Πηνελόπης Τσούνη στον δεύτερο κατηγορούμενο ... (υιό του) κατά πλήρη κυριότητα τα 500/1000 ενός ενιαίου οικοπέδου 300,50 τ.μ. που βρίσκεται στη θέση ... των ... που αντιστοιχούσαν σε κάθετη ιδιοκτησία επιφάνειας 150,25 τ.μ. επί της οποίας υπήρχε διώροφη μονοκατοικία επιφάνειας 149,88 τ.μ. με υπόγειο επιφάνειας 40 τ.μ., ισόγειο επιφάνειας 89,80 τ.μ. και πρώτο όροφο 60,08 τ.μ. και β) με το ... συμβόλαιο της ίδιας πιο πάνω συμ/φου στην Τρίτη κατηγορουμένη ... (θυγατέρα του) κατά πλήρη κυριότητα το υπό στοιχεία ΓΙΩΤΑ-ΕΝΑ διαμέρισμα του ισογείου ορόφου πολυκατοικίας στην περιοχή ... στη θέση ... επί των οδών .. και ... επιφάνειας (του διαμερίσματος) 23,73 τ.μ. Ο κατηγορούμενος αυτός μεταβιβάζοντας τα παραπάνω περιουσιακά του στοιχεία στα δύο τέκνα του, χωρίς να λάβει αντάλλαγμα, σκοπίμως μείωσε το ενεργητικό της περιουσίας του καθόσον βρισκόταν ήδη σε κατάσταση παύσεως πληρωμών, γεγονός που γνώριζε αφού ο ίδιος λίγες μέρες αργότερα, δηλαδή στις 9.7.2002, προέβη σε δήλωση αναστολής των πληρωμών του ενώπιον της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Πατρών, με βάση την οποία (δήλωση) εκδόθηκε η 947/2002 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πατρών που όρισε χρόνο παύσεως πληρωμών την 9.7.2002, στέρησε από τους πιστωτές του οριστικά το δικαίωμα να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους και συγκεκριμένα, πράγματι ματαίωσε την ικανοποίηση της εγκαλούσας - δανείστριας του διότι η εναπομείνουσα σε αυτόν περιουσία δεν αρκούσε για να ικανοποιήσει την προαναφερθείσα απαίτηση της από 102.148,38 ευρώ. Επομένως ο 1ος κατηγορούμενος, κατ' επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος δόλιας χρεοκοπίας (άρθρο 398 ΠΚ, 684 Εμπ.Ν.), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό της παρούσας. Από την αντιπαραβολή των πραγματικών περιστατικών που διαλαμβάνονται στο άνω κλητήριο θέσπισμα και στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ταυτότητα της πράξεως όσον αφορά τα πραγματικά περιστατικά και ως εκ τούτου ορθώς προέβη η προσβαλλόμενη απόφαση σε μεταβολή της κατηγορίας από την καταδολίευση δανειστών σε δόλια χρεοκοπία αφού τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό πραγματικά περιστατικά είναι τα αυτά με εκείνα που διαλαμβάνονται στο θέσπισμα τούτο και έτσι ορθώς το Δικαστήριο της ουσίας, μεταβάλλοντας επιτρεπτώς την κατηγορία, προσέδωσε στα περιστατικά αυτά τον ορθό χαρακτηρισμό της πράξεως ως τοιαύτης της δόλιας χρεοκοπίας.
Συνεπώς, δεν επήλθε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας λόγω ανεπίτρεπτης μεταβολής της κατηγορίας και ο περί του αντιθέτου πρόσθετος λόγος αναίρεσης εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Α' ΚΠΔ είναι αβάσιμος. Περαιτέρω, οι αιτιάσεις ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, διότι δεν εκθέτει τα πραγματικά εκείνα περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία και οδήγησαν το δικαστήριο της ουσίας στην κρίση ότι ο αναιρεσείων στις 26-06-2002, που μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής στα τέκνα του τα περιουσιακά του στοιχεία, τελούσε ήδη σε κατάσταση παύσης των πληρωμών, ούτε αιτιολόγησε το διαφορετικό χρόνο παύσης των πληρωμών (26-06-2002) από εκείνο που καθόρισε το Πολυμελές Πρωτοδικείο που τον κήρυξε σε πτώχευση δηλαδή την 09-07-2002, είναι απορριπτέες η πρώτη τούτων ως απαράδεκτη αφού ανάγεται στην ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας η δε δεύτερη ως αβάσιμη καθόσον το ποινικό δικαστήριο επιτρεπτώς, από το ενώπιον του αποδεικτικό υλικό, μπορεί να ορίσει διαφορετικό χρόνο παύσεως των πληρωμών εκείνου που όρισε το πολιτικό δικαστήριο. Όθεν και οι λοιποί λόγοι αναίρεσης εκ του άρθρου 510 παρ. 1, Δ' και Ε' του ΚΠΔ είναι αβάσιμοι. Επομένως, η αίτηση και οι επ' αυτής πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης πρέπει να απορριφθούν και επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την υπ' αριθ. 2/ 22-01-2010 αίτηση και τους επ' αυτής από 07-04-2010 πρόσθετους λόγους του Χ, για αναίρεση της 1070/ 2009 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πατρών. Και Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 30 Απριλίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 20 Μαΐου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου