Προθεσμίες για εκούσια και δικαστική αναγνώριση τέκνου

Εκούσια αναγνώριση και προθεσμία: Σύμφωνα με το άρθρο 1475 ΑΚ ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει ως δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο, εφόσον συναινεί σ’ αυτό και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η.. αναγνώριση γίνεται με μόνη τη δήλωση του πατέρα. Αν ο πατέρας έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τον παππού ή τη γιαγιά της πατρικής γραμμής. Για την εκούσια αναγνώριση δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός. Η αναγνώριση μπορεί να γίνει οποτεδήποτε και μετά την ενηλικίωση του τέκνου και αν αυτό απέκτησε τέκνα. Επίσης μπορεί να γίνει και πριν από τη γέννηση του τέκνου, από το χρόνο κυήσεως. Τα αποτελέσματα της αναγνώρισης θα επέλθουν, αν το τέκνο γεννηθεί ζωντανό. Ακόμη η αναγνώριση μπορεί να γίνει και μετά το θάνατό του τέκνου, οπότε αυτή ενεργεί υπέρ των κατιόντων του.

 Δικαστική αναγνώριση τέκνου και προθεσμία: Σε περίπτωση ακούσιας αναγνώρισης το άρθρο 1479 ΑΚ ορίζει ότι η μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε χωρίς γάμο  με τον πατέρα του. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το τέκνο. Όταν η μητέρα αρνείται να συναινέσει στην εκούσια αναγνώριση του πατέρα κατ’ άρθρο 1475 ΑΚ, το δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης έχουν επίσης ο πατέρας και αν αυτός έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα τότε το δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης έχει ο παππούς και η γιαγιά της πατρικής γραμμής. Η αγωγή της μητέρας για δικαστική αναγνώριση ασκείται κατά του πατέρα ή των κληρονόμων του. Η αγωγή του τέκνου ασκείται κατά του γονέα που δεν έχει προβεί στην αναγκαία για την εκούσια αναγνώριση δήλωση κατά των κληρονόμων του. Η αγωγή του πατέρα ή των γονέων του ασκείται κατά της μητέρας ή των κληρονόμων της. Το δικαίωμα της μητέρας να ζητήσει την δικαστική αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της αποσβήνεται όταν περάσουν πέντε χρόνια από τον τοκετό. Αν η μητέρα ήταν έγγαμη κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του τέκνου, η προθεσμία αρχίζει αφότου γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή της πατρότητας όταν δηλαδή γίνει δεκτό αμετάκλητα ότι ο πατέρας που αναγνώρισε εκούσια το τέκνο δεν είναι ο πραγματικός πατέρας. Το δικαίωμα του τέκνου για δικαστική αναγνώριση αποσβήνεται, ένα έτος μετά την ενηλικίωσή του και το δικαίωμα του πατέρα ή των γονέων του δύο έτη αφότου αρνήθηκε τη συναίνεση της η μητέρα.  Το δικαίωμα της δικαστικής αναγνώρισης δεν υπόκειται σε αποσβεστική προθεσμία όταν πριν τη δικαστική αναγνώριση προηγήθηκε, μετά τη γέννηση του τέκνου, γάμος των γονέων του . Όταν δηλαδή το τέκνο γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του και μετά ακολούθησε γάμος των γονέων του, τότε το δικαίωμα του τέκνου ή της μητέρας για δικαστική αναγνώριση, δηλαδή για άσκηση αγωγής προκειμένου να αναγνωριστεί ως  πατέρας  του τέκνου ο σύζυγος της μητέρας,  δεν υπόκειται σε προθεσμία και μπορεί αν ασκηθεί οποτεδήποτε(1473 ΑΚ, 1483 ΑΚ).

Στην περίπτωση είτε της εκούσιας είτε της δικαστικής αναγνώρισης, το ενήλικο τέκνο ή, αν αυτό είναι ανήλικο, οι γονείς του ή και ένας από αυτούς ή ο επίτροπός του δικαιούνται, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την ολοκλήρωση της αναγνώρισης να προσθέσουν, με δήλωση στο ληξίαρχο, το πατρικό επώνυμο στο επώνυμο του τέκνου.

(Το παρόν άρθρο συντάχθηκε από τη δικηγόρο Λένα Πολύζου ως απάντηση σε ερωτήματα αναγνωστών της ιστοσελίδας www.singleparent.gr)

Λένα Πολύζου

δικηγόρος

lena@efotopoulou.gr