Προσβολή πατρότητας: Προϋποθέσεις, διαδικασία - αρμοδιοτητα και έννομα αποτελέσματα - σχετικά θέμάτα

 Έχοντας ως βάση ότι η κυοφορία διαρκεί συνήθως εννιά (9) μήνες και ότι μία γυναίκα που είναι παντρεμένη κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων γεννά το παιδί του συζύγου της, ο ελληνικός Αστικός Κώδικας έχει περιλάβει ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία κάθε παιδί που..

γεννιέται κατά την διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες (300) ημέρες από την λύση ή ακύρωσή του, τεκμαίρεται ότι έχει ως πατέρα τον σύζυγο της μητέρας του. Το τεκμήριο αυτό, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού τυχαίνει ο βιολογικός πατέρας του παιδιού που γεννιέται να μην είναι ο σύζυγος της μητέρας. Στις περιπτώσεις αυτές, γεννάται το ερώτημα πώς θα πρέπει να αποκατασταθεί η βιολογική αλήθεια, ώστε το τέκνο να αποκτήσει από νομική άποψη συγγένεια με τον βιολογικό του πατέρα.

        Η ανατροπή του τεκμηρίου πατρότητας, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, είναι δυνατή μόνο κατόπιν ασκήσεως αγωγής προσβολής πατρότητας. Η αγωγή προσβολής πατρότητας μπορεί να ασκηθεί από: α) τον σύζυγο της μητέρας (και τεκμαιρόμενο πατέρα του τέκνου), 2) τον πατέρα ή την μητέρα του συζύγου, εάν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα προσβολής της πατρότητας, 3) το τέκνο, 4) την μητέρα του τέκνου και 5) τον άνδρα με τον οποίο η μητέρα, ευρισκόμενη σε διάσταση με τον σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του τέκνου. Το δικαίωμα καθενός εκ των ανωτέρω προσώπων είναι αυτοτελές και ανεξάρτητο.

        Η αγωγή προσβολής πατρότητας εκδικάζεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, τον γάμο και την ελεύθερη συμβίωση (άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ) και στο πλαίσιο αυτής, το πρόσωπο που την ασκεί οφείλει να αποδείξει είτε ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από τον σύζυγό της (δηλ. ότι ο σύζυγός της δεν είναι ο βιολογικός πατέρας του παιδιού), είτε ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης (δηλαδή το διάστημα που περιλαμβάνεται ανάμεσα στην τριακοσιοστή και στην εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1468 ΑΚ) ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από τον σύζυγό της, ιδίως λόγω ανικανότητα ή αποδημίας του συζύγου ή γιατί δεν είχαν σεξουαλικές σχέσεις. Το ότι η μητέρα δεν συνέλαβε από τον σύζυγό της αποδεικνύεται κυρίως με την ανάλυση του αίματος ή την εξέταση DNA και των τριών ενδιαφερομένων, δηλαδή της μητέρας, του συζύγου της (και τεκμαιρόμενου πατέρα) και του παιδιού. Για την απόδειξη της μη ανταπόκρισης του τεκμηρίου πατρότητας στην πραγματικότητα, είναι δυνατό, πάντως, να χρησιμοποιείται από τον ενάγοντα κάθε δυνατό και πρόσφορο αποδεικτικό μέσο, όπως ακριβώς και σε οποιαδήποτε άλλη διαφορά. Ιδιομορφία παρουσιάζεται ως προς την ομολογία, η οποία, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες διαδικασίες, στην προκειμένη διαδικασία των διαφορών από την Οικογένεια, τον Γάμο και την Ελεύθερη Συμβίωση δεν παράγει πλήρη απόδειξη, αλλά εκτιμάται ελεύθερα από το δικαστήριο, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα που προσκομίζονται.

        Ιδιάζουσα σημασία στο πλαίσιο της δίκης προσβολής πατρότητας διαδραματίζει στις περισσότερες περιπτώσεις το αποδεικτικό μέσο της ιατρικής πραγματογνωμοσύνης. Ειδικότερα, ενόψει των αμφιβολιών που καταλείπονται τις περισσότερες περιπτώσεις στον δικαστή, ο τελευταίος διατάσσει την διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης με εξέταση DNA, με σκοπό να αποδειχθεί αν πράγματι υφίσταται ή όχι βιολογική συγγένεια με τον σύζυγο της μητέρας και το παιδί. Στην περίπτωση αυτή, το άρθρο 607 ΚΠολΔ ορίζει ότι εάν κάποιο από τα ενδιαφερόμενα μέρη (δηλ. η μητέρα ή ο σύζυγός της) αρνηθεί να υποβληθεί στις ιατρικές εξετάσεις που διέταξε το δικαστήριο χωρίς δικαιολογημένη αιτία, τότε οι ισχυρισμοί του αντιδίκου του θεωρείται ότι έχουν αποδειχτεί.

        Το δικαίωμα άσκησης αγωγής προσβολής πατρότητας αποκλείεται: 1) για τον σύζυγο της μητέρας, κατόπιν παρέλευσης ενός (1) έτους από τότε που πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν και, σε κάθε περίπτωση, αφού περάσουν πέντε (5) έτη από τον τοκετό, 2) για τον πατέρα ή την μητέρα του συζύγου, μετά την παρέλευση ενός (1) έτους από τότε που έμαθαν τον θάνατο του υιού τους και τη γέννηση του τέκνου, 3) για το τέκνο, κατόπιν παρέλευσης ενός (1) έτους από την ενηλικίωσή του, 4) για την μητέρα, κατόπιν παρέλευσης ενός (1) έτους από τον τοκετό ή εάν υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά την διάρκεια του γάμου, έξι (6) μήνες από τότε που λύθηκε ή ακυρώθηκε ο γάμος και 5) για τον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με την μητέρα, αφότου περάσουν δύο (2) έτη από τον τοκετό. Η καθιέρωση προθεσμιών από τον νόμο και δη σημαντικά σύντομων, υποκινήθηκε από την σκέψη ότι το ζήτημα της καταγωγής ή όχι από γάμο δεν μπορεί να εκκρεμεί συνεχώς και επ’ αόριστον.

        Σε περίπτωση που ασκηθεί και γίνει δεκτή η αγωγή προσβολής πατρότητας, το τέκνο χάνει την ιδιότητα του τέκνου που γεννήθηκε σε γάμο και μάλιστα αναδρομικά από την γέννησή του. Για να συμβεί αυτό, η σχετική δικαστική απόφαση που εκδίδεται, η οποία έχει διαπλαστικό χαρακτήρα, θα πρέπει να καταστεί αμετάκλητη. Με την απόφαση, επομένως, το τέκνο χάνει κάθε συγγένεια με τον σύζυγο της μητέρας του, με όλες τις εντεύθεν συνέπειες (απώλεια δικαιώματος διατροφής, απώλεια κληρονομικού δικαιώματος και δικαιώματος νόμιμης μοίρας κ.ο.κ). Σε περίπτωση μάλιστα που την αγωγή προσβολής της πατρότητας την ασκεί ο σύντροφος της μητέρας με τον οποίο είχε σαρκικές σχέσεις όσο βρισκόταν σε διάσταση, η δικαστική απόφαση που εκδίδεται επέχει συγχρόνως και θέση εκούσιας αναγνώρισης του τέκνου από τον σύντροφο της μητέρας του, με αποτέλεσμα αυτό να μην εξομοιώνεται στην περίπτωση αυτή με τέκνο γεννημένο εκτός γάμου.

πηγη: http://www.siopi-law.gr/post/144-prosboli-patrotitas-pro

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Η ιδιότητα του τέκνου γεννημένου σε γάμο μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς και ως εκ τούτου το τεκμήριο πατρότητας να ανατραπεί, εάν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.

Το τέκνο χάνει την ιδιότητα τέκνου που γεννήθηκε σε γάμο, αναδρομικά από την γέννησή του, μόλις γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή αυτής της ιδιότητάς του.

Η αγωγή προσβολής πατρότητος τέκνου που ασκείται από το φερόμενο βιολογικό πατέρα του που τυγχάνει σύζυγός της μητέρας του, υπόκειται σε χρονικούς περιορισμούς και τούτο για να αρθεί η αβεβαιότητα και όλες οι έννομες συνέπειες που αυτή συνεπάγεται ως προς την πατρότητα ενός παιδιού (διατροφή, επώνυμο τέκνου, εγγραφή του στην οικογενειακή μερίδα του πατέρα κλπ).

Η ενάσκηση του δικαιώματος αυτού αποκλείεται για το σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν και σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.

Στην περίπτωση που υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων του τέκνου προς τα συμφέροντα των γονέων του, όπως στην προκειμένη περίπτωση της αγωγής προσβολής πατρότητος που στρέφεται εκ μέρους του πατέρα του τέκνου προς τον ίδιο ως ασκούντα τη γονική μέριμνά του, τότε με ειδική διαδικασία ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου, ορίζεται ειδικός επίτροπος στη θέση του πατέρα που ταυτοχρόνως είναι αντίδικος του τέκνου του (και του εαυτού του ως ασκών τη γονική μέριμνα του τέκνου του) σε αυτή τη δίκη προσβολής της πατρότητος.

Ο δικαστικός διορισμός επιτρόπου γίνεται αποκλειστικά για αυτό τον σκοπό και σε καμία περίπτωση δεν επιμηκύνει τις αποκλειστικές προθεσμίες άσκησης των δικαιωμάτων του πατέρα, έτσι όπως αναλύθηκαν παραπάνω.

Ως εκ τούτου στην προκειμένη περίπτωση εφόσον έχουν παρέλθει οι αποκλειστικές αυτές προθεσμίες προσβολής της πατρότητας τέκνου που αφορούν το σύζυγο της μητέρας του τέκνου και το φερόμενο πατέρα του (διότι υπάρχουν δυνατότητες προσβολής πατρότητος και εκ μέρους των γονέων του πατέρα του τέκνου, του ίδιου του τέκνου, της μητέρας αυτού και του ανδρός με τον οποίο η μητέρα διατηρούσε σαρκική επαφή κατά τον κρίσιμο χρόνο που δεν αφορούν στο παρόν ερώτημα), θεωρούμε ότι παύει να ισχύει το δικαίωμα προσβολής της πατρότητος τέκνου εκ μέρους του φερομένου πατέρα, καθιστώντας ανενεργή την απόφαση περί διορισμού επιτρόπου για τον λόγο αυτό.

πηγη: https://singleparent.gr/enimerosi/nomika-themata/mexri-pote-mporei-na-ginei-prosvoli-patrotitas-apo-ton-patera