Τετάρτη 14 Απριλίου 2021

ΤρΕφΚρητ 1/2016 Αγωγή περί κλήρου - Νομέας κληρονομίας - Ένσταση ιδίας κυριότητας - Χρησικτησία

 

ΤρΕφΚρητ 1/2016 Αγωγή περί κλήρου - Νομέας κληρονομίας - Ένσταση ιδίας κυριότητας - Χρησικτησία

Περίληψη

Αγωγή περί κλήρου. Ένσταση ιδίας κυριότητας του εναγομένου.

Ισχυρισμός περί δικαιώματος αποκλειστικής κυριότητας λόγω χρησικτησίας. Ο νομέας της κληρονομιάς, εφόσον δεν παρεγράφη η περί κλήρου αγωγή, δεν μπορεί να επικαλεστεί έναντι του κληρονόμου τη χρησικτησία πράγματος, που το νέμεται σαν να είναι στην κληρονομιά. Μη ισχύς του περιορισμού αν ο εναγόμενος κατέχει τα πράγματα με ειδικό τίτλο (αποκλειστική κυριότητα λόγω χρησικτησίας), ως εν προκειμένω.

Επιμέλεια Περίληψης:
Αγγελική Δανηλάτου, Δικηγόρος Αθηνών

Απόφαση

Αριθμός Απόφασης: 1/2016
ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου, Πρόεδρο Εφετών, Απόστολο Φωτόπουλο, Εφέτη, Ελένη Παρπούλα, Εφέτη - Εισηγήτρια και τη Γραμματέα Ευτέρπη Ξανθουδάκη.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριο του, στις 6 Οκτωβρίου 2015 για να δικάσει την ακόλουθη υπόθεση, μεταξύ:
ΤΩΝ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΩΝ – ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ : 1) ... του ..., 2) ... ... του ... και 3) ... συζύγου ..., το γένος ..., κατοίκων όλων ..., που παραστάθηκαν δια της πληρεξούσιας δικηγόρου τους ..... (ΑΜ ΔΣΧ 313, γραμμάτιο είσπραξης ΔΣΧ .../15).
ΤΗΣ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ - ΕΝΑΓΟΥΣΑΣ: ... συζ. ..., το γένος ... ..., κατοίκου ..., που παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου δικηγόρου της....
Η εφεσίβλητη – ενάγουσα άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων (τακτική διαδικασία) τη με αριθμό κατάθεσης …/ 5.4.11 περί κλήρου αγωγή κατά των εκκαλούντων – εναγομένων, με την οποία ζήτησε τα αναφερόμενα σε αυτή. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η υπ΄ αριθμό 64/2014 οριστική απόφαση, με την οποία η αγωγή έγινε εν μέρει δεκτή. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται οι εκκαλούντες – εναγόμενοι, με την από 10.7.14 έφεσή τους, που κατατέθηκε στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου (Αριθμός έκθεσης κατάθεσης .../10.7.14) και προσδιορίστηκε για να δικαστεί στο παρόν Δικαστήριο (Αριθμός πρωτοκόλλου .../11.7.14), για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και την εκφώνησή της από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως παραπάνω αναφέρεται και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις έγγραφες προτάσεις τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη έφεση κατά της με αριθμό 4/2014 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων, η οποία εκδόθηκε κατά την τακτική διαδικασία, έχει ασκηθεί νόμιμα και εμπρόθεσμα (άρθρα 495 § 1, 511, 513 § 1β, 516 § 1, 517 και 518 § 1 του ΚΠολΔ), εντός τριάντα ημερών από την επίδοση της εκκαλουμένης (10.6.14) και, επομένως, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ίδια ως άνω τακτική διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 § 1 του ΚΠολΔ), αφού, επιπλέον, καταβλήθηκε και το απαιτούμενο παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους διακοσίων (200,00) € (βλ. υπ’ αριθμούς ..., ... σειρά Α παράβολα ΤΑΧ.ΔΙ.Κ. και ... και ... παράβολα Δημοσίου), κατά το άρθρο 495 παρ. 4 ΚΠολΔ , όπως η παράγραφος αυτή προστέθηκε με το άρθρο 12 παρ. 2 Ν.4055/2012, ΦΕΚ Α 51/12.3.2012 και ισχύει από 2.4.2012 (βλ. σχετική βεβαίωση γραμματέα στην έκθεση κατάθεσης της έφεσης).
Η εφεσίβλητη - ενάγουσα άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων (τακτική διαδικασία) τη με αριθμό κατάθεσης …/2011 αναγνωριστική κληρονομικού δικαιώματος αγωγή της στρεφόμενη κατά των εναγομένων και ήδη εκκαλούντων, με την οποία ζητούσε (όπως παραδεκτά περιόρισε το αίτημα της αγωγής, κατ' άρθρα 295 και 297 ΚΠολΔ, με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου της, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά), να αναγνωριστεί το κληρονομικό της δικαίωμα στην κληρονομιαία περιουσία του πατέρα της ... ... του ... και της μητέρας της ... χήρας ... ..., που απεβίωσαν στις 17.6.99 και στις 30.10.08, αντίστοιχα, η οποία (κληρονομιαία περιουσία) αναλυτικά περιγράφεται, επειδή οι εναγόμενοι το αμφισβητούν και ειδικότερα να αναγνωριστεί το κληρονομικό της δικαίωμα κατά ποσοστό 4/8 εξ αδιαιρέτου επί των με στοιχεία 1 - 8 κληρονομιαίων ακινήτων (ήτοι ποσοστό 3/8 εξ αδιαιρέτου από την κληρονομιά του πατέρα της και ποσοστό 1/8 εξ αδιαιρέτου από την κληρονομιά της μητέρας της) και κατά ποσοστό 3/8 εξ αδιαιρέτου των με στοιχεία 9 – 11 κληρονομιαίων ακινήτων, από την κληρονομιά μόνο του πατέρα της και να καταδικαστούν οι εναγόμενοι στη δικαστική της δαπάνη. Το Πρωτοθάθμιο Δικαστήριο, με την εκκαλούμενη υπ' αριθμό 64/2014 απόφασή του, αφού έκρινε νόμιμη την αγωγή, δέχτηκε αυτήν, ως βάσιμη και κατ' ουσίαν, όσον αφορά στα υπό στοιχεία 1 – 8 και 11 ακίνητα κατά τα αιτούμενα ποσοστά, απέρριψε αυτήν ως προς τα υπό στοιχεία 9 – 10 ακίνητα και συμψήφισε τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται οι εκκαλούντες - εναγόμενοι, για εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν όπως εξαφανισθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, προκειμένου να απορριφθεί εξ ολοκλήρου η αγωγή.
Από τη διάταξη του άρθρου 983 ΑΚ συνάγεται ότι, αν ο κληρονομούμενος είχε παραδώσει εν ζωή τη νομή ορισμένου πράγματος σ’ έναν από τους μετέπειτα κληρονόμους του, ο τελευταίος «συντρέχων μεθ’ ετέρων κληρονόμων του μεταβιβάσαντος, δεν συγκληρονομεί μετ’ αυτών και την ως άνω μεταβιβασθείσαν αυτώ νομήν καθ’ όσον αύτη, εκφυγούσα της περιουσίας του κληρονομούμενου εν ζωή τούτου και, ως εκ τούτου μη συμπεριλαμβανομένη εις την κληρονομιαίαν περιουσίαν … δεν καθίσταται αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής» (βλ. Αστικός Κώδικας Γεωργιάδη – Σταθόπουλου, άρθρο 983 Αριθμός 15). Περαιτέρω, το άρθρο 1879 ΑΚ ορίζει ότι, ο νομέας της κληρονομιάς, εφόσον δεν παρεγράφη η περί κλήρου αγωγή, δεν μπορεί να επικαλεστεί έναντι του κληρονόμου τη χρησικτησία πράγματος, που το νέμεται σα να είναι στην κληρονομιά. Εξάλλου, κατά το άρθρο 1881 ΑΚ, ο νομέας της κληρονομιάς ευθύνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της περί κλήρου αγωγής, και αν ακόμη ο κληρονόμος εγείρει κατ` αυτού τις αρμόζουσες ειδικές αγωγές για τα αντικείμενα της κληρονομιάς. Εξυπονοείται ότι, για την εφαρμογή της τελευταίας αυτής διάταξης ο εναγόμενος, αποκρούοντας την ειδική αγωγή, πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει ότι νέμεται ως κληρονόμος. Για να είναι, όμως, ορισμένη και νόμιμη η ένστασή του, πρέπει πρώτα να επικαλεστεί (και να αποδείξει) την παραγραφή της περί κλήρου αγωγής και ακολούθως να αντιτάξει την κυριότητα που απέκτησε με χρησικτησία (ΑΠ 1452/1997 αδημοσίευτη, ΕφΛαρ 146/2006 α’ δημ. ΝΟΜΟΣ). Η ρύθμιση αυτή (του άρθρου 1879 ΑΚ) που καθιερώνει περιορισμό, σχετικοποιώντας, έναντι του κληρονόμου, την κυριότητα που απέκτησε ο νομέας της κληρονομιάς με χρησικτησία, βρίσκει εφαρμογή μόνον όταν ο κληρονόμος έχει κινήσει κατά του νομέα της κληρονομιάς την περί κλήρου αγωγή (ή κάποια άλλη ειδική αγωγή, όπως προαναφέρθηκε). Τότε η ένσταση του εναγομένου νομέα της κληρονομιάς ότι έγινε κύριος κάποιων κληρονομιαίων με χρησικτησία υπόκειται στον περιορισμό της ανωτέρω ρύθμισης. Για να αντιτάξει λοιπόν κατά του ενάγοντος την κυριότητά του, πρέπει προηγούμενα να επικαλεσθεί και να αποδείξει ότι, η περί κλήρου αξίωση υπέκυψε σε παραγραφή (έτσι, αλλά έμμεσα Γ. Μπαλής, οπ. σελ. 350, Κουσούλης, ο.π. αριθ. 16, ΑΠ 1452/1997). Όταν όμως ο κληρονόμος ασκεί κάποια ειδική αγωγή (λ.χ. αναγνωριστική, διεκδικητική ή διανομής), αν ο εναγόμενος δεν ισχυρίζεται ότι κατέχει τα πράγματα ως νομέας της κληρονομιάς, αλλά με ειδικό τίτλο, όπως είναι το δικαίωμα αποκλειστικής κυριότητας λόγω χρησικτησίας μετά από διανομή της νομής των κληρονομιαίων, τότε ο ανωτέρω περιορισμός του άρθρου 1879 ΑΚ δεν ισχύει (πρβλ Εφθεσ 231/1976 Αρμ 1977 σελ. 197). Για τη στοιχειοθέτηση του (ουσιαστικού) δικαιώματός του, ο εναγόμενος αρκεί να επικαλεστεί και να αποδείξει τις προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1045 ΑΚ: νομή του πράγματος για είκοσι έτη με διάνοια κυρίου. Κατά το άρθρο αυτό εκείνος που έχει στη νομή του για μία εικοσαετία πράγμα κινητό ή ακίνητο γίνεται κύριος με έκτακτη χρησικτησία, κατά δε το άρθρο 974 του ίδιου Κώδικα όποιος απέκτησε τη φυσική εξουσία πάνω στο πράγμα (κατοχή) είναι νομέας, αν ασκεί την εξουσία αυτή με διάνοια κυρίου. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές για την κτήση της κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία απαιτείται άσκηση νομής επί συνεχή εικοσαετία. Άσκηση νομής, προκειμένου για ακίνητο, συνιστούν οι εμφανείς υλικές ενέργειες επάνω σ` αυτό που προσιδιάζουν στη φύση και τον προορισμό του, με τις οποίες εκδηλώνεται η βούληση του νομέα με διάνοια κυρίου να το εξουσιάζει (ΑΠ 319/2012). Εν προκειμένω, με τον α’ λόγο της έφεσής τους, οι εκκαλούντες – εναγόμενοι παραπονούνται για την απόρριψη της, προβληθείσας από τον α' εξ αυτών ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ένστασης ιδίας κυριότητας των με στοιχεία 1 – 8 ακινήτων, τα οποία ισχυρίζονται ότι απέκτησε αυτός με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας, επικαλούμενος ότι, νέμεται και κατέχει αυτά συνεχώς και αδιαλείπτως με καλή πίστη και διάνοια κυρίου για χρονικό διάστημα άνω των 20 ετών, ήτοι από το έτος 1980, οπότε του τα παραχώρησε άτυπα ο πατέρας του ... ... του ..., μέχρι την άσκηση της υπό κρίση αγωγής (2011), χωρίς δικαστική ή άλλη αμφισβήτηση. Η ένσταση ιδίας κυριότητας με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας, παραδεκτά προτείνεται εν προκειμένω από τον α’ εναγόμενο, σύμφωνα με την παραπάνω σκέψη, καθόσον ο α’ εναγόμενος ισχυρίζεται ότι νέμεται τα επίδικα όχι ως νομέας της κληρονομιάς, οπότε θα έπρεπε να επικαλεστεί και να αποδείξει την παραγραφή της περί κλήρου αγωγής, αλλά με ειδικό τίτλο όπως είναι το δικαίωμα αποκλειστικής κυριότητας λόγω χρησικτησίας μετά από διανομή της πατρικής περιουσίας πριν το θάνατο του τελευταίου, συνεπώς δε δεσμεύεται από τον περιορισμό του άρθρου 1879 ΑΚ, όπως αντίθετα έκρινε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Είναι δε η ένσταση νόμιμη, στηριζόμενη στη διάταξη του άρθρου 1045 ΑΚ και, επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω και κατ’ ουσίαν.
Από την επανεκτίμηση των ένορκων καταθέσεων των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης, που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, τις οποίες το Δικαστήριο τούτο εκτιμά καθ` εαυτές και σε συνδυασμό μεταξύ τους, κατά το λόγο της γνώσης και το μέτρο της αξιοπιστίας του κάθε μάρτυρα, καθώς και απ` όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που επικαλούνται και προσκομίζουν νόμιμα οι διάδικοι, είτε προς άμεση απόδειξη, είτε για συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, μεταξύ των οποίων και οι με αριθμούς .../29.9.15 και .../5.10.15 ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων απόδειξης ... ... του ... και ανταπόδειξης ... του ..., που λήφθηκαν ενώπιον της Ειρηνοδίκη Χανίων, κατόπιν νόμιμης κλήτευσης των διαδίκων (βλ. υπ' αριθμούς .../17.9.15 και .../30.9.15 εκθέσεις επίδοσης των δικαστικών επιμελητών Χανίων ... και ... ..., αντίστοιχα) τουλάχιστον δύο ημέρες πριν από την ένορκη βεβαίωση, κατ' άρθρο 270 παρ. 2 εδ. γ’ ΚΠολΔ αποδείχθηκαν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : στις 17.6.99 απεβίωσε στο Πολεμάρχι Βουκολιών Πλατανιά Χανίων ο ... ... του ..., χωρίς να αφήσει διαθήκη (βλ. υπ' αριθμό .../11 πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Χανίων) αφήνοντας μόνους εξ αδιαθέτου κληρονόμους του σε όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του τη σύζυγό του ... ... το γένος ..., κατά ποσοστό 2/8 εξ αδιαιρέτου (άρθρο 1820 ΑΚ) και τα τέκνα του ... και ... (ενάγουσα – εφεσίβλητη και α' εναγόμενο – εκκαλούντα), κατά ποσοστό 3/8 εξ αδιαιρέτου έκαστο (άρθρο 1813 ΑΚ). Ο κληρονομούμενος είχε αποκτήσει, δυνάμει της υπ' αριθμό …/1961 δημόσιας διαθήκης του πατρός του ... του ..., που συντάχθηκε ενώπιον του συμβολαιογράφου Κολυμβαρίου ... και δημοσιεύθηκε νόμιμα με τα υπ' αριθμό …/1962 πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Πρωτοδικείου Χανίων, τα παρακάτω ακίνητα, τα οποία βρίσκονται στην κτηματική περιφέρεια Πολεμαρχίου Δήμου Πλατανιά Περιφερειακής Ενότητας Χανίων και συγκεκριμένα : 1) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Πάνω Ανατολικά”, εμβαδού περίπου 2 στρεμμάτων, εντός του οποίου υπάρχουν 50 ελαιόδεντρα, το οποίο συνορεύει δυτικά με κοινοτικό δρόμο, νότια με ιδιοκτησία ..., βόρεια με ιδιοκτησία ... ... και ανατολικά με ιδιοκτησία ... ..., 2) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Κάτω Ανατολικά”, εμβαδού περίπου 2 στρεμμάτων, εντός του οποίου υπάρχουν 50 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει ανατολικά με κοινοτικό δρόμο, βόρεια με ιδιοκτησία ... ..., δυτικά με ιδιοκτησία ... ... και νότια με ιδιοκτησία ..., 3) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Καλαμού”, έκτασης περίπου 2,2 στρεμμάτων, εντός του οποίου υπάρχουν 100 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει δυτικά και νότια με κοινοτικό δρόμο και βόρεια και ανατολικά με ιδιοκτησία ..., 4) ένα αγροτεμάχιο, που βρίσκεται επίσης στη θέση “Καλαμού”, έκτασης 1,5 στρέμματος περίπου, εντός του οποίου υπάρχουν 40 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει νότια με κοινοτικό δρόμο, δυτικά με ιδιοκτησία ..., ανατολικά με ιδιοκτησία ... και βόρεια με δέτη, 5) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Δάσος”, εμβαδού 5,5 στρεμμάτων, εντός του οποίου υπάρχουν 150 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει ανατολικά με δέτη, βόρεια με ιδιοκτησία ..., δυτικά με κοινοτικό δρόμο και κοίτη ποταμού και νότια με ιδιοκτησίας ... και ..., 6) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Μακρύς Λαγκός”, εμβαδού 1 στρέμματος, εντός του οποίου υπάρχουν 20 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει δυτικά με κοινοτικό δρόμο, βόρεια με ιδιοκτησία ..., νότια και ανατολικά με ιδιοκτησία ..., 7) ένα αγροτεμάχιο εμβαδού 0,6 στρέμματος, που βρίσκεται επίσης στη θέση “Μακρύ Λαγκό”, εντός του οποίου υπάρχουν 10 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει βόρεια και νότια με ιδιοκτησία ... ..., ανατολικά με ιδιοκτησία ... και δυτικά με ρυάκι, 8) ένα αγροτεμάχιο που βρίσκεται στη θέση “Νταμιάς”, εμβαδού 1,5 στρέμματος, εντός του οποίου υπάρχουν 40 ελαιόδεντρα και το οποίο συνορεύει νότια με ιδιοκτησία ..., βόρεια με ιδιοκτησία ..., δυτικά με ιδιοκτησία ... και ανατολικά με ρυάκι και 9) ένα αγροτεμάχιο εμβαδού 3,5 στρεμμάτων, που βρίσκεται στη θέση “Κάμπος”, εντός του οποίου έχει ανεγερθεί διόροφη οικοδομή με υπόγειο, εμβαδού (του κάθε ορόφου) 100 τ.μ., με ακάλυπτο χώρο (αυλή), εντός του οποίου υπάρχουν 50 πορτοκαλιές και το οποίο συνορεύει ανατολικά με κοινοτικό δρόμο και κοίτη ποταμού, δυτικά με επαρχιακή οδό, βόρεια με ιδιοκτησία ... ... και νότια με ιδιοκτησία ... (το αναφερόμενο 11 στην αγωγή ακίνητο). Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι, το έτος 1975, λόγω του γάμου της ενάγουσας με το μάρτυρα απόδειξης, ο πατέρας της ... ...ς της μεταβίβασε ως προίκα ένα παραθαλάσσιο οικόπεδο, εμβαδού περίπου 4 στρεμμάτων, που βρίσκεται στον Ταυρωνίτη, καθώς και ποσό 200.000 δρχ. σε μετρητά. Οι παροχές αυτές, είχαν τη μορφή του μεριδίου της ενάγουσας στην πατρική περιουσία, που έγιναν με την αφορμή του γάμου της. Αμέσως μετά το γάμο της, η ενάγουσα μετανάστευσε μαζί με το σύζυγό της - μάρτυρα απόδειξης στη Γερμανία, όπου εργάστηκαν και έζησαν με τα τέκνα τους για 35 ολόκληρα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων η ενάγουσα επισκεπτόταν την Ελλάδα μόνο τα καλοκαίρια για τις θερινές διακοπές της. Την υπόλοιπη περιουσία του, δηλαδή τα ανωτέρω εννέα (9) ακίνητα, ο ... ... μεταβίβασε άτυπα το έτος 1980 στον α’ εκκαλούντα - εναγόμενο υιό του, ο οποίος έκτοτε και μέχρι την άσκηση της υπό κρίση αγωγής, τα καλλιεργούσε για δικό του λογαριασμό, ενεργώντας επ’ αυτών όλες τις προσιδιάζουσες σε αυτά πράξεις νομής και κατοχής, ως αποκλειστικός κύριος, νομέας και κάτοχος αυτών, με διάνοια κυρίου και με την πλήρη και δικαιολογημένη πεποίθηση ότι αυτά αποτελούν το δικό του μερίδιο από την πατρική περιουσία, μετά την άτυπη διανομή αυτής ήδη από το έτος 1980. Ειδικότερα, ο α’ εκκαλών – εναγόμενος, καλλιεργούσε τα ανωτέρω οκτώ (8) αγροτεμάχια με ελιές, άρδευε αυτά, μάζευε τον ελαιόκαρπο και γενικά ενεργούσε όλες τις αναγκαίες και επωφελείς δαπάνες για την καλύτερη απόδοση των αγρών. Περαιτέρω, τα ως άνω αγροτεμάχια αποτελούσαν τη μοναδική πηγή εισοδήματος του ίδιου και της οικογένειάς του (βλ. ενδεικτικά την από 19.3.03 υπεύθυνη δήλωση του ελαιοκαλλιέργειας του α' εναγόμενου για το έτος 2003 και τη φορολογική δήλωση του παραπάνω για το έτος 2005, όπου δηλώνονται όλα τα παραπάνω αγροτεμάχια). Εξάλλου, από τότε που έλαβε χώρα η ως άνω άτυπη διανομή, τόσο η ενάγουσα η οποία, λόγω της απουσίας της στη Γερμανία, είχε πλήρως αποξενωθεί από την υπόλοιπη πατρική περιουσία, όσο και η μητέρα των διαδίκων, όσο ήταν εν ζωή, ουδέποτε αμφισβήτησαν τον τρόπο της άτυπης διανομής της πατρικής περιουσίας και ουδέποτε διεκδίκησαν μερίδιο από τα αγροτεμάχια που καλλιεργούσε ο α' εκκαλών – εναγόμενος. Ειδικότερα η ενάγουσα από το γάμο της (1975) και μέχρι την άσκηση της υπό κρίση αγωγής (2011), περιορίστηκε στην άσκηση αποκλειστικής νομής στο ως άνω αναφερόμενο ακίνητο που της μεταβίβασε ο πατέρας της κατά τα ανωτέρω, χωρίς ουδέποτε να αναμιχθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο στα υπόλοιπα ακίνητα, που είχαν παραδοθεί στον α’ εναγόμενο αδερφό της από το έτος 1980. Επομένως, ο ισχυρισμός της ενάγουσας ότι, μετά το θάνατο του πατέρα της και ενόσω αυτή έλειπε στη Γερμανία, είχε αναθέσει στη μητέρα της ... ... να διαχειρίζεται το εξ αδιαιρέτου ποσοστό της από την πατρική κληρονομιαία περιουσία και ελάμβανε λάδι από την εκμετάλλευση των ελαιόδεντρων, τυγχάνει απορριπτέος, ως αβάσιμος. Κάτι τέτοιο δεν προέκυψε από κανένα αποδεικτικό μέσο, αφού ακόμα και ο μάρτυρας απόδειξης – σύζυγος της εφεσίβλητης – ενάγουσας, δεν μπόρεσε να καταθέσει με σαφήνεια ούτε καν πού βρίσκονται τα επίδικα ακίνητα, ώστε να επιβεβαιώσει τους αγωγικούς ισχυρισμούς, αλλά αντίθετα ανέφερε εντελώς αόριστα αρχικά ότι ο ... ... άφησε την επικαρπία των αγροτεμαχίων στη χήρα του ... ..., ώστε να τα διοικεί μέχρι να επιστρέψει η ενάγουσα με την οικογένειά της από τη Γερμανία, εν συνεχεία δε ότι η ίδια η ενάγουσα άφησε το μερίδιό της στη μητέρα της, μέχρι να επιστρέψει από τη Γερμανία, ακολούθως ότι η πεθερά του ... χήρα ... ... δεν είχε καμία σχέση με τα ακίνητα αυτά και, τέλος, ότι η σύζυγός του – ενάγουσα, δεν πήρε ποτέ λάδι από το υποτιθέμενο μερίδιό της από την πατρική περιουσία. Εξάλλου, την ως άνω άτυπη διανομή της πατρικής περιουσίας ήδη από τα έτη 1975 και 1980, αποδέχτηκε αμέσως και η μητέρα των διαδίκων ... ..., η οποία ουδέποτε αξίωσε οποιοδήποτε εξ αδιαιρέτου ποσοστό επί των ως άνω ακινήτων, ως κληρονόμος του θανόντος συζύγου της κατά ποσοστό 25% εξ αδιαιρέτου, κατ’ άρθρο 1820 ΑΚ, αφού αυτή είχε την εδραιωμένη και δικαιολογημένη πεποίθηση ότι, τα ως άνω αγροτεμάχια ανήκουν στον α’ εκκαλούντα – εναγόμενο υιό της και ότι, τόσο αυτή, όσο και η ενάγουσα θυγατέρα της, κανένα δικαίωμα επ’ αυτών έχουν. Η κρίση αυτή επιβεβαιώνεται από την υπ’ αριθμό .../05 δημόσια διαθήκη του συμβολαιογράφου Κολυμβαρίου ..., στην οποία η ... χήρα του ... ... ουδόλως αναφέρει, ως κληρονομιαία δική της περιουσία, το ως άνω εξ αδιαιρέτου ποσοστό 25% επί των ως άνω αγροτεμαχίων, που θα ελάμβανε αυτή ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος (κατ’ άρθρο 1820 ΑΚ), σε αντίθεση με την αναλυτική αναφορά που κάνει για τα υπόλοιπα ακίνητα, επί των οποίων είχε πλήρη κυριότητα, απορριπτομένου ως αβάσιμου του ισχυρισμού της ενάγουσας – εφεσίβλητης ότι, η μη αναφορά αυτών σημαίνει ότι, ως προς τα ακίνητα αυτά, είχε επέλθει η προαναφερθείσα άτυπη διανομή. Στην ως άνω διαθήκη, από όλη την υποτιθέμενη κληρονομιά του θανόντος συζύγου της, η διαθέτιδα κάνει λόγο μόνο στο ως άνω αναφερόμενο με στοιχείο 9 αγροτεμάχιο (Αριθμός … στην αγωγή), που βρίσκεται στη θέση «Κάμπος», για το οποίο ειδικότερα αναφέρει «Δ) Στο γιό μου ... (α’ εναγόμενο) αφήνω κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, το μερίδιό μου από την κληρονομιά του συζύγου μου σε ένα αγροτεμάχιο, εμβαδού ενός στρέμματος περίπου, το οποίο βρίσκεται στη θέση «Κάμπος» της κτηματικής περιφέρειας του χωριού Πολεμάρχι του Δήμου Βουκολιών Χανίων Κρήτης, το οποίο συνορεύει ανατολικά με ιδιοκτησία ..., βόρεια ... ..., δυτικά με επαρχιακό δρόμο και νότια με ιδιοκτησία ... ..., μαζί με το επ’ αυτού παλιό ισόγειο σπίτι, εμβαδού 100 τ.μ. περίπου, που αποτελείται από δύο δωμάτια, κουζίνα και δύο αποθήκες». Το ως άνω ισόγειο σπίτι, αποτελούσε αρχικά την πατρική οικία και εν συνεχεία την οικογενειακή στέγη της χήρας ... ... και του α’ εκκαλούντος - εναγομένου και για το λόγο αυτό η κληρονομούμενη έλαβε επ’ αυτού μερίδιο, το ύψος του οποίου δεν διακριβώθηκε από την αποδεικτική διαδικασία και το οποίο στη συνέχεια, με την ως άνω διαθήκη της, κατέλειπε στον α’ εναγόμενο – υιό της. Ακόμη, η κληρονομούμενη στον αριθμό Β4 της διαθήκης της (σελ. 4) αναφέρει, ως μερίδιό της από την κληρονομιά του συζύγου της, ένα ελαιόφυτο αγροτεμάχιο, που βρίσκεται στη θέση «Δρυγιαδές» και το οποίο περιέχει 240 ελαιόδεντρα, πλην όμως το ακίνητο αυτό δεν διεκδικείται με την υπό κρίση αγωγή. Το ποσοστό επί των παραπάνω ακινήτων έλαβε η χήρα ... ... προφανώς με την άτυπη διανομή του αποβιώσαντος συζύγου της ... ..., αφού από κανένα αποδεικτικό μέσο δεν αποδείχθηκε ότι, αυτή έλαβε οποιαδήποτε άλλο ακίνητο από αυτόν (βλ. και κατάθεση μάρτυρα ανταπόδειξης, η οποία αναφέρει ότι ο παππούς της, επειδή δεν ήθελε να αφήσει «ξεκρέμαστη» η γιαγιά της, της άφησε ένα κληρονομικό μερίδιο, το οποίο αυτή εν συνεχεία μεταβίβασε στον εγγονό της – β’ εναγόμενο με την ως άνω διαθήκη της). Περαιτέρω, με την παραπάνω διαθήκη της, που δημοσιεύτηκε νόμιμα με τα με αριθμό …/09 πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χανίων, η διαθέτιδα εγκατέστησε κληρονόμους τόσο την εφεσίβλητη – ενάγουσα θυγατέρα της, στην οποία κατέλειπε ένα ελαιόφυτο αγροτεμάχιο έκτασης 500 τ.μ., που βρίσκεται στη θέση «Κάτω Λιμνί» στο Πολεμάρχι Χανίων, το οποίο περιέχει 11 ελαιόδεντρα, όσο και τους εκκαλούντες – εναγόμενους, στους οποίους άφησε την επικαρπία και την ψιλή κυριότητα στην υπόλοιπη περιουσία της.
Από όλα τα παραπάνω πραγματικά περιστατικά προκύπτει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι, τα ως άνω αναλυτικά αναφερόμενα ακίνητα, που αποτελούσαν την πατρική περιουσία κατείχε, με βάση την προαναφερόμενη άτυπη διανομή του πατέρα του, ο α’ εναγόμενος – εκκαλών ως αποκλειστικός κύριος αυτών, από το έτος 1980, οπότε του τα παραχώρησε άτυπα ο πατέρας του, μέχρι την άσκηση της αγωγής (2011), ήτοι για 31 συναπτά έτη, με καλή πίστη και διάνοια κυρίου, χωρίς δικαστική ή άλλη αμφισβήτηση. Συνεπώς, τα ως άνω ακίνητα κατά το χρόνο θανάτου του πατέρα των διαδίκων είχαν ήδη ξεφύγει από τη νομή του κληρονομούμενου και δεν ανήκαν στην κληρονομιαία περιουσία ούτε του πατέρα, αλλά ούτε και της μητέρας των διαδίκων, ώστε να επέλθει, ως προς αυτά, εξ αδιαθέτου διαδοχή και να αποκτήσει η ενάγουσα εξ αδιαιρέτου ποσοστό επ’ αυτών. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που δέχτηκε εν μέρει την αγωγή, ως βάσιμη και κατ’ ουσίαν, εσφαλμένα ερμήνευσε το νόμο και πλημμελώς εκτίμησε τις αποδείξεις και επομένως πρέπει να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση κατά το μέρος που προσβάλλεται και, αφού διακρατηθεί η υπόθεση στο δικαστήριο αυτό και ερευνηθεί περαιτέρω, να απορριφθεί η αγωγή, ως ουσιαστικά αβάσιμη, κατ’ αποδοχή της ένστασης ιδίας κυριότητας που πρότεινε ο α’ εναγόμενος – εκκαλών, ως βάσιμης και κατ’ ουσίαν. Η δικαστική δαπάνη των εκκαλούντων – εναγομένων, πρέπει να επιβληθεί σε βάρος της εφεσίβλητης – ενάγουσας, λόγω της ήττας της (άρθρα 176 και 183 περ. β’ KΠολΔ) όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στους εκκαλούντες των με αριθμούς ..., ... σειρά Α παραβόλων ΤΑΧ.ΔΙ.Κ. και των με αριθμούς ... και ... παραβόλων Δημοσίου, συνολικού ποσού 200,00 €, κατ’ άρθρο 495 παρ. 4 εδ. δ’ ΚΠολΔ.
ΓIA TOYΣ ΛOΓOYΣ AYTOYΣ
ΔΙΚΑΖΟΝΤΑΣ κατ' αντιμωλία των διαδίκων τη με αριθμό κατάθεσης (ενώπιον του Πρωτοδικείου Χανίων) .../2014 έφεση κατά της με αριθμό 64/2014 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την εκκαλουμένη με αριθμό 64/2014 οριστική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων, που δίκασε τη διαφορά των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία.
ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει την αγωγή.
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αγωγή.
ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ την εφεσίβλητη - ενάγουσα στην πληρωμή της δικαστικής δαπάνης των εκκαλούντων - εναγομένων, την οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) € και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή των με αριθμούς ..., ... σειρά Α παραβόλων ΤΑΧ.ΔΙ.Κ. και των με αριθμούς ... και ... παραβόλων Δημοσίου, συνολικού ποσού διακοσίων (200,00) € στους εκκαλούντες.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίσθηκε στα Χανιά στις 3 Νοεμβρίου 2015 και δημοσιεύθηκε στον ίδιο τόπο, στις 19 Ιανουαρίου 2016, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, απόντων των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ 
 
ΠΗΓΗ: https://www.qualex.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: